Πάπιες. Ποια είδη συναντούμε στην Κύπρο και που - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Περιοδικό Hunt & Shoot - Τεύχος Ιανουάριος 2018

Κείμενο φωτογραφίες  Γιώργος Κωνσταντίνου

Όλες οι πάπιες που υπάρχουν στον πλανήτη ανήκουν στην οικογένεια των Νησσιδών (Anatidae) Είναι υδρόβια πουλιά και τα συναντούμε σε ολόκληρο το κόσμο, περίπου υπάρχουν 75 διαφορετικά είδη ανά τον κόσμο.

Τις συναντούμε παντού όπου υπάρχει νερό σε λίμνες, φράγματα , ποταμούς , ρυάκια , βάλτους , έλη, σε περιστασιακά λιμνάζοντα νερά ακόμα και στην θάλασσα.

Τα αρσενικά υπερτερούν κατά πολύ σε ομορφιά από τα θηλυκά με υπέροχα ιριδίζοντα χρώματα και σχέδια στο φτέρωμα τους.

Είναι όλες αποδημητικά πουλιά και μεταναστεύουν σε κοπάδια πολλές φορές εκατοντάδες πουλιά μαζί.

Πρόκειται για παμφάγα πουλιά και τρέφονται με υδρόβια φυτά , χόρτα , σπόρους , αμφίβια , έντομα , σκουλήκια και ψάρια.

Στην Κύπρο δεν έχουμε πολλά νερά και λίμνες εντούτοις συναντούμε αρκετά είδη παπιών τον χειμώνα κατά την αποδημία των πουλιών, με πιο κοινά και γνωστά την Πρασινοκέφαλη Mallard (Anas platyrhynchos) και το Σαρσέλλι Common Teal (Anas crecca)  που αποτελούν και κυνηγετικά θηράματα. Μερικά είδη αναπαράγονται και στην Κύπρο.

Μερικά από τα είδη παπιών που συναντούμε στον τόπο μας είναι 

Mallard (Anas platyrhynchos) Πρασινοκέφαλη

Το πιο κοινό είδος που συναντούμε κυρίως τον χειμώνα στον τόπο μας, αποτελεί επίσης κυνηγετικό θήραμα. Πρόκειται για κοσμοπολίτικο πουλί και είναι γνωστό και διαδεδομένο σε ολόκληρο τον κόσμο. Το αρσενικό έχει πράσινο ιριδίζον κεφάλι και το θηλυκό είναι χρώματος καφέ.

Αναπαράγετε την άνοιξη φτιάχνοντας καλά κρυμμένες φωλιές στο έδαφος, γεννώντας μέχρι και δεκαπέντε αυγά, που επωάζει μόνο το θηλυκό για 28 μέρες.

Η πρασινοκέφαλη την άνοιξη αναπαράγετε με επιτυχία και στην Κύπρο σε πολλά φράγματα και λίμνες όπως στην λίμνη Ορόκλινης , λίμνη Αθαλάσσας και δεσποτική λίμνη Ακρωτηρίου.

Common Teal (Anas crecca)  Σαρσέλλι – Κιρκίρι

Επίσης κοινή πάπια για τον τόπο μας και αποτελεί επίσης κυνηγετικό θήραμα. Πρόκειται για το μικρότερο είδος από όλες τις πάπιες που υπάρχουν στον κόσμο.

Γεννά επίσης στο έδαφος μέχρι 12 αυγά που επωάζει μόνο το θηλυκό. Προτιμά να συχνάζει σε ρηχά λιμνάζοντα νερά και είναι παμφάγο επίσης. Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

Μπορούμε να το δούμε τους χειμερινούς μήνες σε φράγματα και λίμνες όπως στην λίμνη Ορόκλινης , λίμνη Αθαλάσσας

Αναφέρω ως καλύτερα μέρη την λίμνη Ορόκλινης και λίμνη Αθαλάσσας διότι είναι προστατευόμενες και έχουν παρατηρητήρια πτηνών, και λόγο του ότι τα πουλιά στις λίμνες αυτές είναι ανενόχλητα και συνηθισμένα στην παρουσία κόσμου πλησιάζουν αρκετά κοντά και έτσι μπορείτε να τα δείτε.   

Common Shelduck (Tadorna tadorna)  Βαρβάρα – Αλάουρτος

Πανέμορφη πάπια που έρχεται στον τόπο μας τους χειμερινούς μήνες και αρέσκεται να συχνάζει κυρίως σε υφάλμυρους υδροβιότοπους όπως η αλυκή Λάρνακας και αλυκή Ακρωτηρίου. Στην άλική Λάρνακας μπορείτε να τις δείτε πολύ νωρίς το πρωί να τρέφονται στην λάσπη έξω από το νερό κοντά στον δρόμο.

Φωλιάζει στο έδαφος και γεννά μέχρι και δέκα αυγά που επωάζει μόνο το θηλυκό. Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

Eurasian wigeon (Anas penelope) Σφυριχτάρι

Μικρόσωμη πάπια σχετικά σπάνια για την Κύπρο που έρχεται τον χειμώνα. Φωλιάζει επίσης στο έδαφος κοντά σε νερά. Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

Επισκέπτεται κάθε χρόνο τις λίμνες επεξεργασίας λυμάτων στο Μενεού πίσω από το αεροδρόμιο Λάρνακας. Το τμήμα δασών έχει εγκαταστήσει εκεί παρατηρητήριο πτηνών, και μπορείτε να δείτε τους χειμερινούς μήνες εκατοντάδες υδρόβια πουλιά.

Northern Pintail (Anas acuta)  Σουβλόπαπια - Σουβλονούρα – Ψαλίδα

Πάπια που επισκέπτεται την Κύπρο σε σχετικά λίγους αριθμούς. Αρέσκεται να συχνάζει σε ρηχά γλύκα και υφάλμυρα νερά. Ονομάζετε Σουβλόπαπια η Σουβλονούρα λόγο της μαύρης σουβλερής μακριάς ουράς που διαθέτη το όμορφο αρσενικό.

Φωλιάζει στο έδαφος και γεννά μέχρι 12 αυγά που επωάζει μόνο το θηλυκό. Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

Μπορούμε να την δούμε τον χειμώνα στο φράγμα Άχνας , στην λίμνη Ορόκλινης και την άλική Λάρνακας. 

Northern shoveler (Anas clypeata) Χουλιαρόπαπια ή κουταλάς ή Σαξάνα

Κοινή πάπια για την Κύπρο που έρχεται τον χειμώνα σε ικανοποιητικούς αριθμούς. Γεννά στο έδαφος μέχρι και 12 αυγά που επωάζει μόνο το θηλυκό.  Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

Ονομάζετε Χουλιαρόπαπια ή κουταλάς λόγο του πεπλατυσμένου ράμφους που διαθέτη.

Τον χειμώνα συχνάζουν κατά εκατοντάδες στις λίμνες επεξεργασίας λυμάτων στο Μενεού πίσω από το αεροδρόμιο Λάρνακας , στην λίμνη Ορόκλινης και την λίμνη Αθαλάσσας.

Red-crested pochard (Netta rufina) Φερεντίνι η Ροπαλόπαπια

Σχετικά σπάνιο είδος για την Κύπρο και ίσως η πιο όμορφη πάπια που επισκέπτεται την Κύπρο. Το αρσενικό έχει πορτοκαλί κεφάλι και μαύρο στήθος ενώ το θηλυκό έχει χρώμα ανοικτό γκρίζο.

Φωλιάζει την άνοιξη κοντά σε νερά και μέσα σε πυκνή βλάστηση και γεννά μέχρι και 12 αυγά. Είναι είδος το οποίο καταδύετε για να φτάσει τα υδρόβια φυτά.

Τα τελευταία χρόνια μερικά ζευγάρια έρχονται κάθε χρόνο και φωλιάζουν στην της λίμνη Ορόκλινης, σπάνια όμως πλησιάζουν τους ανθρώπους.

Ferruginous Duck, (Aythya nyroca)  Βαλτόπαπια

Κοινή πάπια για την Κύπρο κατά τους χειμερινούς μήνες με πολύ έντονο χαρακτηριστικό άσπρο μάτι.

Φωλιάζει την άνοιξη στο έδαφος κοντά σε νερό και σε πυκνή βλάστηση, γεννά μέχρι 12 αυγά που επωάζει μόνο το θηλυκό. Κάποτε φτιάχνουν επιπλέοντες φωλιές κοντά σε υδρόβια φυτά.

Τα τελευταία χρόνια μερικά ζευγάρια φωλιάζουν στην δεσποτική λίμνη Ακρωτηρίου. Πριν μερικά χρόνια είχαν φωλιάσει και στην λίμνη της Αθαλάσσας.

Εκατοντάδες βαλτόπαπιες συναντούμε στα κατεχόμενα στις λίμνες επεξεργασίας λυμάτων στην Μιά Μηλιά. Εκεί μπορούμε να δούμε εκατοντάδες άλλα υδρόβια πουλιά. Είναι αρκετές μεγάλες λίμνες με καλαμιώνες περιμετρικά και η περιοχή έχει εξελιχθεί σε ένα εξαιρετικό υδροβιότοπο.

Gadwall (Anas strepera)  - Καπακλής - Κανναούρα

Σχετικά σπάνιο πουλί για την Κύπρο. Δεν φωλιάζει στην Κύπρο. 

Ruddy Shelduck (Tadorna ferruginea) Καστανόπαπιες

Πάπια που επισκέπτεται την Κύπρο σε σχετικά λίγους αριθμούς. Λίγο πιο μεγαλόσωμη από τις άλλες πάπιες με όμορφο καστανό φτέρωμα.

Φωλιάζει μακριά από το νερό σε βαθουλώματα , λαγούμια σε κουφάλες δέντρων ακόμα και σε γκρεμούς με αρκετά μέτρα ύψος. Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

Κάθε χρόνο μερικά πουλιά ξεχειμωνιάζουν στις λίμνες επεξεργασίας λυμάτων στο Μενεού πίσω από το αεροδρόμιο Λάρνακας και στις άλικές Λάρνακας.

Tufted duck (Aythya fuligula)  Ππισκουντούρα – Μαυροκέφαλη

Σπάνιο είδος για την Κύπρο με αναφορά μόνο μερικά πουλιά τον χρόνο. Πρόκειται για είδος το οποίο καταδύετε για να βρει την τροφή του.  Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

Τα τελευταία χρόνια μερικά ζευγάρια τον χειμώνα αναφέρονται στην λίμνη της Αθαλάσσας.

Garganey (Anas querquedula) Σαρσέλα, Μασουρατζής.

Επίσης σχετικά σπάνιο είδος για την Κύπρο. Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

White-headed duck (Oxyura leucocephala) Κεφαλούδι, Κεφαλόπαπια

Πάπια πολύ σπάνια για την Κύπρο, και παγκοσμίως με κάπως αλλόκοτη εμφάνιση και μικρόσωμο σώμα.

Το Κεφαλούδι, είναι πλέον ένα από τα σπανιότερα είδη πουλιών στον κόσμο, με παγκόσμιο πληθυσμό που δεν ξεπερνά τα 15.000 άτομα.

Οι τελευταία φορά που αναφέρθηκαν στην Κύπρο ήταν 3 πουλιά στις 16/12/2015 στην της λίμνη Ορόκλινης όπου είχαν μείνει εκεί για μια βδομάδα.

Δεν φωλιάζει στην Κύπρο.

Υπάρχουν ακόμα μερικά είδη που αναφέρονται για την Κύπρο άλλα είναι πολύ σπάνια.