ΠΑΥΛΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ - Δημοσιεύθηκε 9 Μαρτίου 2025
Η συγγραφή του βιβλίου απαίτησε 8 χρόνια επίπονης δουλειάς, ενώ για τη συλλογή του φωτογραφικού υλικού χρειάστηκαν 17 χρόνια πτηνοπαρατήρησης και έρευνας σε όλη την Κύπρο
2.237 φωτογραφίες
Κάθε τόμος των 300 περίπου σελίδων περιλαμβάνει, με τη σφραγίδα της προσωπικής εμπειρίας, πληροφορίες για σχεδόν όλα τα πουλιά που έχουν καταγραφεί στο νησί μας μέχρι σήμερα, τις καλύτερες περιοχές πτηνοπαρατήρησης, κατάλογο πουλιών της Κύπρου, επιστημονικά δεδομένα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, το οποίο αποτελεί την κορωνίδα στο όλο έργο. Συνολικά, παρουσιάζονται στον αναγνώστη 2.237 φωτογραφίες, οι οποίες αποτυπώνουν την ποικιλία και την ομορφιά της ορνιθοπανίδας της Κύπρου, την οποία για χρόνια ο Γιώργος Κωνσταντίνου μελέτησε, απόλαυσε και μοιράστηκε με άλλους ανθρώπους, από την Κύπρο και το εξωτερικό. «Στον πλανήτη Γη, με τα χιλιάδες θαυμαστά δημιουργήματα, κάποιοι βλέπουν το θαύμα και άλλοι το προσπερνούν αδιάφορα. Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να αντιληφθούν το μεγαλείο, την τελειότητα και τη σοφία της φύσης. Έρχονται και φεύγουν από αυτόν τον κόσμο, χωρίς ποτέ να καταλάβουν ότι πέρασαν για λίγο από έναν μαγικό κόσμο θαυμάτων. Είμαι πραγματικά ευτυχισμένος που δεν είμαι ένας από αυτούς», δηλώνει σήμερα στον «Π».
Η συγγραφή του βιβλίου απαίτησε 8 χρόνια επίπονης δουλειάς, ενώ για τη συλλογή του φωτογραφικού υλικού χρειάστηκαν 17 χρόνια πτηνοπαρατήρησης και έρευνας σε όλη την Κύπρο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εξερεύνησε όλους τους βιότοπους του νησιού, (ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές) καταγράφοντας τις πτηνολογικές δραστηριότητες και τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Εξάλλου μέρος του βιβλίου αποτελούν κείμενα και φωτογραφίες που φιλοξενούσε η εβδομαδιαία σελίδα του Γιώργου Κωνσταντίνου στην κυριακάτικη έκδοση του «Πολίτη» και στο politis.com.cy. Εκφράζει την ελπίδα ότι το βιβλίο του θα αποτελέσει πηγή μάθησης για τις σημερινές και μελλοντικές γενιές. «Κανείς δεν μπορεί να αγαπήσει και να προστατεύσει κάτι, αν δεν το γνωρίσει πρώτα», σημειώνει.
Όταν «πέσει σύρμα»
Τον συναντήσαμε στην οικία του στο Γέρι, το «ορμητήριο» για φωτογράφιση της κυπριακής άγριας ζωής, από όπου μόλις «πέσει σύρμα» στους κύκλους των πτηνοπαρατηρητών για την άφιξη ενός σπάνιου πουλιού, τρέχει σε οποιοδήποτε μέρος της Κύπρου για να το απαθανατίσει με τον φακό του. Όπως σημειώνει, πρόκειται για σπάνια πουλιά τις περισσότερες φορές, τα οποία έχεις την ευκαιρία να συναντήσεις για μοναδική φορά στη ζωή σου. Αναφέρει ότι το βιβλίο του περιλαμβάνει αρκετές φωτογραφίες από πτηνά που είδε μία φορά στη ζωή του. Μάλιστα μάς δίνει και ορισμένα παραδείγματα: «Όπως ο ερωδιός των μαγκροβίων (Butorides striata), ο οποίος το 2014 ήρθε και έμεινε λίγες μέρες στο Ζακάκι Λεμεσού, ο ερημοκόρακας (Brown-necked raven - Corvus ruficollis), ο οποίος αναφέρθηκε το 2016 στο Κάβο Γκρέκο και το ασιατικό μαυροκιρκίνεζο (Falco amurensis), την ίδια χρονιά στην Αγία Βαρβάρα στην Πάφο». Φωτογράφισε πουλιά για τα οποία υπάρχουν μέχρι σήμερα μία ή δύο αναφορές παρουσίας τους στην Κύπρο, και αν ισχύει το δεύτερο, το μεταξύ τους διάστημα μπορεί να είναι 10-20 χρόνια.
Εχθρός ο άνθρωπος
«Εχθρός των πουλιών αυτών είναι, όπως πάντα, ο άνθρωπος», τονίζει ο φυσιοδίφης. «Γίνεται καταστροφή των βιοτόπων τους, αρπαγή αβγών από συλλέκτες, αρπαγή νεοσσών και θανάτωση από ασυνείδητους κυνηγούς. Στην Κύπρο είναι πολύ συχνό το φαινόμενο κυνηγοί να πυροβολούν αυτά τα υπέροχα πουλιά και να ανευρίσκονται σκοτωμένα ή τραυματισμένα από σκάγια. Κίνδυνος σοβαρός είναι και η λαθροθηρία, καθώς στα ξόβεργα και τα δίχτυα παγιδεύονται σημαντικοί αριθμοί αποδημητικών πουλιών, πολλές φορές σπάνιων», προσθέτει. «Αντιμετωπίζουν βέβαια κι άλλους κινδύνους τα μεταναστευτικά πουλιά, όπως οι καταιγίδες και οι τυφώνες, αλλά αυτά είναι φυσικά φαινόμενα και δεν τα απειλούν στον ίδιο βαθμό με τον άνθρωπο».
Η πορεία στη βιοποικιλότητα
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Φυσικής Κληρονομιάς και Βιοποικιλότητας της Κύπρου. Στο ενεργητικό του έχει πολλές νέες ανακαλύψεις που αφορούν την προϊστορική και σύγχρονη βιοποικιλότητα του τόπου μας, όπως νέο είδος προϊστορικού ελέφαντα για την Κύπρο και την επιστήμη, νέες αναφορές εντόμων, κογχυλιών και άλλων θαλάσσιων ειδών, καθώς και την επιβεβαίωση ύπαρξης νέου θηλαστικού, αυξάνοντας τα θηλαστικά της Κύπρου από 30 σε 31.
Δύο νέα είδη από την κυπριακή βιοποικιλότητα φέρουν το όνομά του: το απολίθωμα γαστερόποδου Bela konstantinoui και το ισόποδο Armadillo konstantinoui.
Παρουσιάζει θέματα βιοποικιλότητας σε ραδιοσταθμούς και τηλεοπτικά κανάλια της Κύπρου. Έχει γράψει άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, με 162 δημοσιεύσεις στην εφημερίδα «Πολίτης» και πολλά επιστημονικά άρθρα σε διεθνή περιοδικά. Το όνομά του έχει απασχολήσει πολλές φορές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, περιοδικά και εφημερίδες.
Έχει δώσει πολλές διαλέξεις σε οργανωμένα σύνολα και έχει παραδώσει μαθήματα σε νηπιαγωγεία, δημοτικά, σχολεία μέσης εκπαίδευσης και πανεπιστήμια. Συμμετείχε σε ευρωπαϊκά προγράμματα σχετικά με τη βιοποικιλότητα και συνεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και ξένους επιστήμονες.
Επίσης, έχει δημιουργήσει ντοκιμαντέρ και διοργανώσει εκθέσεις σε Λευκωσία και Λεμεσό για την προϊστορική βιοποικιλότητα της Κύπρου, με επισκέψεις χιλιάδων πολιτών και τουριστών, καθώς και 80 σχολείων, εκθέσεις φωτογραφίας και συνέδρια με τη συμμετοχή επιστημόνων από τρεις χώρες, για την ανακοίνωση των νέων ευρημάτων που αφορούν νέο ελέφαντα που ανακάλυψε. Μεγάλα κανάλια, όπως το BBC Earth, έχουν προβάλει τα βίντεό του για την άγρια ζωή της Κύπρου.
Έχει δημιουργήσει κανάλι στο YouTube με 2.000 δικά του βίντεο που αφορούν τη βιοποικιλότητα του τόπου μας, με 15.000 ακολούθους. Επίσης, έχει δημιουργήσει 3 ιστοσελίδες με θέμα τη βιοποικιλότητα, με 5.000 αναρτήσεις και χιλιάδες δικές του φωτογραφίες, οι οποίες έχουν καθημερινά χιλιάδες θεάσεις, τόσο από ντόπιους όσο και από πολίτες από όλο τον κόσμο. Διατηρεί λογαριασμούς σε πολλές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, με ακούραστη δράση για την ανάδειξη και διατήρηση της σπάνιας και θαυμαστής βιοποικιλότητας της Κύπρου. Έχει δημιουργήσει στο Facebook 3 ομάδες: 1. Τα φυτά της Κύπρου, 2. Τα πουλιά της Κύπρου, 3. Η βιοποικιλότητα της Κύπρου, με συνολικά 40.000 μέλη.