Sunday, 15 May 2022
Monday, 2 May 2022
Thursday, 28 April 2022
Γ. Κωνσταντίνου: Τα ερπετά είναι ρυθμιστές, μην τα σκοτώνετε - Φιλελεύθερος-Active Radio 28/4/2022
Γ. Κωνσταντίνου: Τα ερπετά είναι ρυθμιστές, μην τα σκοτώνετε
«Έχουμε δύο περιστατικά δαγκώματος από φίνα τον χρόνο στην Κύπρο», δήλωσε στον ACTIVE ο Γιώργος Κωνσταντίνου, φυσιοδίφης - πρόεδρος Συνδέσμου Προστασίας Φυσικής Κληρονομιάς και Βιοποικιλότητας της Κύπρου. Εξήγησε ότι η φίνα είναι το μοναδικό δηλητηριώδες ερπετό της Κύπρου, «το οποίο δεν είναι επιθετικό, αφού για να σε δαγκώσει η φίνα, πρέπει να την πατήσεις κατά λάθος, να την πιάσεις με το χέρι σου, ή να την πλησιάσεις σε απόσταση αναπνοής».
«Υπάρχει παντού η φίνα», ανέφερε ο κύριος Κωνσταντίνου, σημειώνοντας ότι «είναι εύκολο να την αναγνωρίσουμε, λόγω του χοντρού της σώματος, του χρώματος γκρί της άμμου, του τριγωνικού της κεφαλιού και της ουράς που κόβεται απότομα από το χοντρό της σώμα. Aν πλησιάσει κανείς επικίνδυνα το εν λόγω ερπετό, θα ακούσει ένα χαρακτηριστικό σφύριγμα, το οποίο δύσκολα κανείς δεν ακούει και είναι σαν να προειδοποιεί το ερπετό να μην το πλησιάζεις».
«Είναι η εποχή που όλα τα ερπετά είναι ενεργά μετά τον χειμώνα και κυκλοφορούν για ζευγάρωμα και τροφή, οπότε υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να τα συναντήσουμε κοντά σε ποτάμια ή στάσιμα νερά», επεσήμανε ο ειδικός για τα ερπετά.
«Συνήθως το ίδιο το ερπετό τρέπεται σε φυγή», πρόσθεσε ο κύριος Κωνσταντίνου και συνέστησε σε όλους να μην σκοτώνουν ερπετά, τα οποία είναι οι ρυθμιστές της φύσης. «Χωρίς αυτά», είπε, «θα γεμίζαμε ποντίκια και διάφορα τρωκτικά».
Αν την συναντήσετε σπίτι σας, στην αυλή ή τη στέγη σας» καταλήγει, «ειδοποιήστε την Πυροσβεστική, η οποία με τη σειρά της θα καλέσει τους ειδικούς να απομακρύνουν το ερπετό».
Tuesday, 26 April 2022
Friday, 22 April 2022
Thursday, 14 April 2022
Friday, 8 April 2022
Monday, 7 March 2022
Ανησυχητική αύξηση στην παγίδευση πουλιών (εικόνες & βίντεο Γιώργος Κωνσταντίνου) Συνέντευξη Γιώργου Κωνσταντίνου - Φιλελεύθερος 7/3/2022
Εικόνα: Μια σπάνια φωτογραφία του Γιώργου Κωνσταντίνου με κολλημένο ξόβεργο σε ασπροσιάχινο (παγκοσμίως κινδυνεύoν είδος). Σε τέτοια περίπτωση η επιβίωση του είναι αμφίβολη, καθώς η ζημιά που προκάλεσε το ξόβεργο στο φτέρωμα του θα επηρεάσουν την ικανότητα πτήσης του, και άρα την ικανότητα του να κυνηγήσει και να μεταναστεύσει.
Ανησυχητική αύξηση παρουσιάζεται στα επίπεδα παράνομης παγίδευσης πουλιών. Αυτό καταγράφει πρόσφατη έρευνα του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου για το φθινόπωρο του 2021. «Τα τελευταία 20 χρόνια το BirdLife Cyprus καταγράφει συστηματικά τα επίπεδα παγίδευσης σε περιοχές στη Δημοκρατία και στις Βρετανικές Βάσεις στη Δεκέλεια. Η ανάλυση από την εργασία πεδίου για το φθινόπωρο 2021 έδειξε σημάδια μιας σημαντικής και ανησυχητικής αύξησης των επιπέδων παγίδευσης με δίχτυα στις περιοχές έρευνας σε σύγκριση με το 2020. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 605.000 πουλιά που μπορεί να παγιδεύτηκαν και να θανατώθηκαν παράνομα το φθινόπωρο του 2021 εντός των περιοχών έρευνας», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος.
Την ίδια ώρα ο Πτηνολογικός συνδέει τα αποτελέσματα της έρευνας με την πρόσφατη χαλάρωση στον νόμο περί προστασίας και διαχείρισης των άγριων πουλιών, η οποία οδήγησε σε αισθητά μειωμένα πρόστιμα για την παγίδευση με ξόβεργα ή πυροβολισμό έως και 50 πουλιών από μία λίστα 14 ειδών που ανήκουν στην κατηγορία των «αμπελοπουλιών».
«Τα πρόστιμα που έχουν μειωθεί από 2.000 ευρώ σε 200 ευρώ δεν είναι αποτρεπτικά ούτε τιμωρητικά, και προφανώς ούτε ανάλογα του κέρδους που θα είχε κάποιος από την παράνομη πώληση των πουλιών αυτών. Επιπλέον, η ομοιότητα των 14 ειδών με άλλα είδη πουλιών δυσχεραίνει την εφαρμογή και επιβολή του νόμου στο πεδίο καθιστώντας την πρακτικά ανέφικτη με αποτέλεσμα πολλά είδη να ‘‘τσουβαλιάζονται’’ στην κατηγορία των 200 ευρώ» τονίζει. Ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου αναφέρει ότι δεν πρέπει να γίνονται διακρίσεις βάσει της μεθόδου θανάτωσης ή βάσει της «αξίας» που έχουν κάποια πουλιά για παγιδευτές και λαθροθήρες. Ενημερώνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε επιστολή της προς την Κυπριακή Κυβέρνηση τον περασμένο Οκτώβριο, επίσης εξέφρασε έντονη ανησυχία και κάλεσε την Κύπρο να ακυρώσει την τροποποίηση του νόμου και να αποκαταστήσει τα πρόστιμα ώστε να ξεκινούν στα 2000 ευρώ. Ένα μήνα αργότερα, ο Σύνδεσμος παρέδωσε στην Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, Αννίτα Δημητρίου, διαδικτυακό αίτημα για την ακύρωση της εν λόγω τροποποίησης, το οποίο υπέγραψαν σχεδόν 14.000 πολίτες.
«Δεν είναι μόνο τα αμπελοπούλια»
«Δεν είναι μόνο τα αμπελοπούλια που πέφτουν θύματα της παράνομης παγίδευσης με την χρήση ξόβεργων και δικτύων», δηλώνει από την πλευρά του στο philenews ο φυσιοδίφης και πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Φυσικής Κληρονομιάς και Βιοποικιλότητας της Κύπρου Γιώργος Κωνσταντίνου. «153 είδη της κυπριακής πτηνοπανίδας, σύμφωνα με τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου, πέφτουν θύματα της βάναυσης αυτής μεθόδου, τα μισά εκ των οποίων θεωρούνται απειλούμενα και ορισμένα είναι εξαιρετικά σπάνια είδη». Χαρακτηρίζει αδικαιολόγητη και με έλλειψη λογικής την απόφαση του κράτους για μειωμένα πρόστιμα για την παγίδευση με ξόβεργα και δίχτυα, προβλέποντας ότι θα αυξήσει περαιτέρω τα φαινόμενα αυτού του είδους λαθροθηρίας.
Σε φωτογραφίες που μοιράζεται μαζί μας, βλέπουμε ένα Ασπροσιάχινο (παγκοσμίως κινδυνεύoν είδος) που είχε πιαστεί σε ξόβεργο:
.
.
.
.
«Σε τέτοια περίπτωση η επιβίωση αυτού του πουλιού είναι πλέον αμφίβολη, καθώς η ζημιά που προκάλεσε το ξόβεργο στο φτέρωμα του θα επηρεάσει την ικανότητα πτήσης του, και άρα την ικανότητα του να κυνηγήσει και να μεταναστεύσει», τονίζει ο Γιώργος Κωνσταντίνου. Όπως εξηγεί, τα μεγάλα πουλιά, όπως το Ασπροσιάχινο στη φωτογραφία, που είναι κι αυτά θύματα της πρακτικής των ξόβεργων, παγιδεύονται στην προσπάθειά τους να αρπάξουν τα μικροπούλια που είναι κολλημένα.
Δείτε κι άλλες σχετικές φωτογραφίες από τον Γιώργο Κωνσταντίνου:
.
.
.
.
Η μπάλα στο γήπεδο της Κυπριακής Κυβέρνησης
Για τον Πτηνολογικό, η μπάλα τώρα είναι στο γήπεδο της Κυπριακής Κυβέρνησης. Τονίζει ότι πρωταρχικός στόχος του κράτους θα πρέπει να είναι η προστασία και η διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς, ξεκινώντας από την επαναφορά αυστηρών και αποτρεπτικών προνοιών στη νομοθεσία. Συγκεκριμένα, καλεί την Κυπριακή Κυβέρνηση:
• Να ακυρώσει τη χαλάρωση του νόμου και να αυξήσει τα πρόστιμα στα 2000 ευρώ για όλα τα πουλιά, ανεξαρτήτως μεθόδου θανάτωσης ή είδους. Αν δεν γίνει αυτό, η Κύπρος πιθανότατα θα οδηγηθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για ανεπαρκή προστασία των μεταναστευτικών πουλιών, όπως έγινε ξεκάθαρο και στην επιστολή της Επιτροπής τον περασμένο Οκτώβριο.
• Να επαναφέρει το Κλιμάκιο Πάταξης Λαθροθηρίας της Αστυνομίας Κύπρου για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των οργανωμένων μεγάλων παγιδευτών και της βίας/απειλών από παγιδευτές.
• Να ακολουθήσει το παράδειγμα της Αστυνομίας των Βρετανικών Βάσεων για επιδίωξη καλύτερης και στενότερης συνεργασίας με περιβαλλοντικές οργανώσεις.
.
.
Για τα δίχτυα
Σύμφωνα με τον φυσιοδίφη Γιώργο Κωνσταντίνου, τα παράνομα δίχτυα, εκτός από τα πτηνά, αποτελούν θανάσιμο κίνδυνο και για άλλα είδη πανίδας, μάλιστα σπάνια. Ένα παράδειγμα, τονίζει, είναι ο κυπριακός Νυχτοπάππαρος. «Υπολογίζεται ότι έχουμε περίπου 800 – 1000 Νυχτοπάππαρους στην Κύπρο, είδος το οποίο είναι υπό εξαφάνιση. Μια φορά εντοπίσαμε μόνο σε ένα δίχτυ 18 παγιδευμένους», είπε, εξηγώντας ότι οι παραβάτες στήνουν τα δίχτυα τη νύχτα, για να πιάνονται τα πουλιά το πρωί, όμως κατά τη διάρκεια της νύχτας κυκλοφορούν τα νυκτόβια είδη, με αποτέλεσμα να παγιδεύονται κι αυτά. Επισημαίνει ότι τόσο στα δίχτυα όσο και στα ξόβεργα παγιδεύονται και ερπετά.
«Φονικές παγίδες» και οι κίτρινες κολλητικές ταινίες
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου δράττεται της ευκαιρίας, για να αναφέρει ότι και οι κίτρινες κολλητικές ταινίες, που κρέμονται στα δέντρα από τους γεωργούς, αποτελούν «φονικές παγίδες». «Δεν συλλαμβάνουν μόνο βλαβερά έντομα, αλλά και αμέτρητα άλλα είδη, όπως μικρά φίδια, σαύρες, πουλιά και άλλα σπάνια ενδημικά είδη. Οι ταινίες αυτές, που επιτρέπεται η εισαγωγή και χρήση τους και πωλούνται παντού, αποτελούν έναν πολύ μεγάλο εχθρό για πολλά είδη της βιοποικιλότητας του τόπου μας. Θα έπρεπε οι αρμόδιοι να ερευνήσουν αυτό το σοβαρό θέμα και να απαγορεύσουν αμέσως αυτές τις "φονικές" ταινίες, αφού το κακό που κάνουν είναι πολύ περισσότερο από το καλό. Σε μια περίπτωση βρήκαμε πάνω τους παγιδευμένο Σιαχίνι. Και όπως είναι γνωστο, τα Σιαχίνια και άλλα είδη αρπακτικών, τρέφονται με έντομα, όπως οι ακρίδες. Τις εντοπίζουν κολλημένες πάνω στις ταινίες και στην προσπάθειά τους να τραφούν με αυτές παγιδέυονται και τα ίδια», εξηγεί.
.
.
Αυξήθηκε 100% η παγίδευση
Tο συστηματικό πρόγραμμα παρακολούθησης του Πτηνολογικού Συνδέσμου καλύπτει μια περιοχή έρευνας η οποία περιλαμβάνει δύο επικράτειες: την Κυπριακή Δημοκρατία και τις Βρετανικές Βάσεις (SBA) Δεκέλειας. Συγκεκριμένα, καλύπτει τις περιοχές Λάρνακας -Αμμοχώστου και Αγίου Θεοδώρου –Μαρώνι. Με βάση την ανάλυση των στοιχείων της έρευνας, κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου του 2021 υπήρχαν 6.500 μέτρα ενεργών διαδρομών με δίχτυα εντός της περιοχής έρευνας. Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμάται ότι μπορεί να θανατώθηκαν περίπου 60.5000 πουλιά εντός της περιοχής έρευνας. Συνολικά, η χρήση διχτύων εντός της περιοχής έρευνας για το φθινόπωρο 2021 ήταν κατά 84% χαμηλότερη σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2002 (όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα παρακολούθησης του Πτηνολογικού) σύμφωνα με την ανάλυση που έγινε στο πρόγραμμα TRIM. Ωστόσο σε σύγκριση με το 2020, η παγίδευση το φθινόπωρο του 2021 φαίνεται να αυξήθηκε κατά 100%.
Σε επίπεδο επικράτειας, η παγίδευση με δίχτυα εντός των περιοχών των Βρετανικών Βάσεων φαίνεται να παρουσίασε αύξηση 46% σε σύγκριση με το φθινόπωρο του 2020, η πρώτη αύξηση που σημειώθηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια. «Αυτή είναι μια απογοητευτική εξέλιξη, δεδομένου ότι το φθινόπωρο του 2020 καταγράψαμε τη χαμηλότερη δραστηριότητα παγίδευσης με δίχτυα από την αρχή του προγράμματος παρακολούθησης το 2002», αναφέρει ο Σύνδεσμος. Παρόλη την αύξηση της παγίδευσης με δίχτυα εντός των περιοχών των Βάσεων, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα επίπεδα που καταγράφηκαν το φθινόπωρο του 2021 (16) εξακολουθούν να απέχουν πολύ από τα επίπεδα που καταγράφηκαν το 2016 (280), όταν ο Πτηνολογικός κατέγραψε τα υψηλότερα επίπεδα παγίδευσης στην περιοχή των Βάσεων. Τα επίπεδα παγίδευσης στην Κυπριακή Δημοκρατία είχαν τάση αύξησης κατά 132%. Πρόκειται για εξαιρετικά ανησυχητικά νέα που αναιρούν τη μείωση που καταγράφηκε πέρυσι.
Tuesday, 22 February 2022
Monday, 21 February 2022
Sunday, 20 February 2022
Thursday, 17 February 2022
Tuesday, 28 December 2021
Wednesday, 24 November 2021
Ένας άνθρωπος υπερπλήρης - Γιώργος Κωνσταντίνου) Φιλελεύθερος | Philenews 24 Νοεμβρίου 2021
«Τα γεράκια της Ελεονόρας είναι απίστευτα μεταναστευτικά πουλιά. Έρχονται κάθε χρόνο από τη Μαδαγασκάρη – από τόσο μακριά! – για να αναπαραχθούν στην Κύπρο και σε μερικά νησιά του Αιγαίου. Αλλά είναι εκπληκτικά πουλιά! Γεννούν τον Σεπτέμβρη. Είναι από τα λίγα πουλιά που γεννούν αυτό το μήνα, δηλαδή μετά από τα άλλα. Κι ο λόγος είναι διότι γεννούν σε απότομους γκρεμούς της θάλασσας, όπως στον κόλπο της Ζαπάλο στην Επισκοπή Λεμεσού, και τον καιρό που αρχίζει η αποδημία. Έτσι μπορούν να αρπάζουν τα μικροπούλια που έρχονται από τη θάλασσα και μεταναστεύουν στην Κύπρο. Τα χρειάζονται για να έχουν τροφή να ταΐσουν τα μικρά τους. Και μάλιστα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι, όταν έχουν πληθώρα τροφής, δεν σκοτώνουν τα μικροπούλια, αλλά κατασκευάζουν ορισμένα «κλουβιά» -ας το πούμε έτσι- με πέτρες, όπου τα διατηρούν ζωντανά, για να έχουν φρέσκια τροφή. Κάποτε διέκρινα να αιωρείται πάνω από τους γκρεμούς της Ζαπάλο ένας σταυραετός, που είχε έρθει από το Ακρωτήρι. Αμέσως, πάνω από 20 γεράκια της Ελεονόρας σηκώθηκαν να τον «αναχαιτίσουν». Ήταν ένα πανδαιμόνιο, με κραυγές των γερακιών της Ελεονόρας. Απίστευτα πράγματα!»
Ο φυσιοδίφης Γιώργος Κωνσταντίνου από το Γέρι μπορεί να σου μιλά με τις ώρες για τις εμπειρίες του κοντά στην άγρια ζωή της Κύπρου. Ειδικά για τα πουλιά, για τα οποία ολοκληρώνει αυτή την περίοδο το δίτομο βιβλίο του. Μπροστά από τον υπολογιστή του χανόμαστε στις φωτογραφίες και τα κείμενά του, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε την ώρα που περνά.
Η προσπάθεια του αυτή αποτελεί αποκορύφωμα του τεράστιου κοινωνικού του έργου, που για δεκαετίες δεν είναι τίποτα άλλο παρά η μάθηση και η ευαισθητοποίηση του κόσμου για την άγρια ζωή της Κύπρου που τόσο αγαπά, πιστεύοντας ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο θα διατηρηθεί στο μέλλον. Δεν είναι λίγα τα άτομα που έχουν αναφέρει στον γράφοντα ότι άνθρωποι - φαινόμενα όπως ο Γιώργος Κωνσταντίνου είναι «πολλοί» για χώρες όπως η Κύπρος, όπου τέτοιες προσωπικότητες μένουν απαρατήρητες και αναξιοποίητες. Για ό,τι έχει προσφέρει μέχρι σήμερα δεν έχει αναγνωριστεί από κανέναν κρατικό ή ιδιωτικό φορέα, μολονότι σε αρκετές περιπτώσεις έσπευσε να τους στηρίξει αφιλοκερδώς. Αυτός, όμως, συνεχίζει το δονκιχωτικό του έργο, βοηθώντας τον καθένα: ερευνητές (ακαδημαϊκούς και μη) από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, φοιτητές, ιδρύματα, σχολεία, οργανώσεις και όποιον άλλο έχει ανάγκη τις γνώσεις του για την κυπριακή βιοποικιλότητα. Για να σπεύσει και να τους δείξει επί τόπου ένα «στολίδι» του τόπου μας: θηλαστικό, φυτό, έντομο, ερπετό, πέτρωμα, απολίθωμα κ.α. Να τους μιλήσει γι’ αυτό, αλλά και να τους παρουσιάσει φωτογραφίες και ταινίες, προϊόν αμέτρητων ωρών επιμονής και υπομονής έξω στη φύση. Επίσης, πολλά μέχρι σήμερα τα άρθρα του στον Τύπο, οι δηλώσεις σε δημοσιογράφους και οι διαλέξεις. Ασταμάτητες οι αναρτήσεις του σε σελίδες του στο διαδίκτυο. Όλη η ζωή του ένα μοίρασμα γνώσεων, ένα «αντίδωρο» στην κοινωνία που μεγάλωσε. Τέτοιοι άνθρωποι, αν και –όπως πάντοτε– ελάχιστοι, είναι που σπρώχνουν από το μετερίζι τους και τους υπόλοιπους στην πρόοδο.
Ζώντας μέσα στις «πολιτείες» της άγριας ζωής ο Γιώργος Κωνσταντίνου μπορεί να αντικρίζει με γέλιο τα ανθρώπινα πάθη: «Έχω γνωρίσει την κακία των ανθρώπων, την αχαριστία, την ψευτιά, την απληστία, και όλα τα κακά του ανθρώπινου είδους, αλλά δεν βαριέσαι, όλα είναι ατμός, όλα αυτά είναι ένας ηλίθιος και ασήμαντος ανθρώπινος μικρόκοσμος», έγραψε μεταξύ άλλων πριν από έναν περίπου μήνα στον «τοίχο» της σελίδας του στο «Facebook», με αφορμή τα 61α γενέθλιά του. Επίσης τόνισε κι αυτό: «Νιώθω περήφανος, νιώθω γεμάτος, καθώς, όταν βρεθώ οπουδήποτε στη φύση, ξέρω σχεδόν τα πάντα, κάθε φυτό, κάθε πουλί, κάθε έντομο, ακόμα και κάθε ήχο. Νιώθω περήφανος που έχω μελετήσει και γνωρίσει τη θαυμαστή άγρια ζωή της πατρίδας μου και του πλανήτη Γη. Νιώθω επίσης περήφανος για όσα έχω κάνει για την προστασία και διατήρηση της άγριας ζωής του τόπου μας. Στα 61α μου χρόνια νιώθω υπερπλήρης και είμαι έτοιμος για το μεγάλο ταξίδι, που όποτε και να έρθει είναι ευπρόσδεκτο.»
Tuesday, 16 November 2021
Όταν «πέφτει σύρμα» στους πτηνοπαρατηρητές (εικ. & βίντ.Γιώργος Κωνσταντίνου) Φιλελεύθερος | Philenews 14 Νοεμβρίου 2021
Αυτή την περίοδο, που είναι αποδημητική και τα κοπάδια των πτηνών αφήνουν την Ευρώπη για να αποφύγουν τον χειμώνα, διαχειμάζοντας στην Κύπρο ή κάνοντας έναν μικρό σταθμό, εκτός από τους κυνηγούς, τρέχουν στην ύπαιθρο να συναντήσουν τα πουλιά και οι πτηνοπαρατηρητές – φωτογράφοι πτηνών. Οι δεύτεροι για την ομορφιά τους, διαθέτοντας με υπομονή ώρες ατέλειωτες γι’ αυτό το «κυνήγι», το οποίο αποκτά νόημα όταν τελικά εξασφαλίζουν έστω και μία φωτογραφία από έναν «τυχαίο επισκέπτη», δηλαδή ένα σπάνιο πτηνό από τους «επισκέπτες» της Κύπρου. «Αν δεν έχεις πάθος, δεν μπορείς να περιμένεις. Άμα έχεις πάθος νιώθεις εκείνη την αγωνία να τα δεις και σου δίνει δύναμη να μείνεις ώρες ατέλειωτες εκεί», λέει χαρακτηριστικά στον «Φ» ο Γιώργος Κωνσταντίνου, ο οποίος μόλις «πέσει σύρμα» για την άφιξη ενός σπάνιου πουλιού, τρέχει σε οποιοδήποτε μέρος της Κύπρου για να το απαθανατίσει με τον φακό του.
.
.
Μάλιστα αυτή την περίοδο, ο γνωστός φυσιοδίφης και πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Φυσικής Κληρονομιάς και Βιοποικιλότητας της Κύπρου ολοκληρώνει το δίτομο βιβλίο του με τίτλο «Τα πουλιά της Κύπρου», του οποίου ο κάθε τόμος θα αποτελείται από 500 περίπου σελίδες, με χιλιάδες φωτογραφίες και περιγραφές του για όλα σχεδόν τα πουλιά που έχουν καταγραφεί στην Κύπρο. Είναι οι κόποι μιας ζωής, φωτογραφίες και γνώσεις παρατήρησης – καταγραφής, σημειώνει, ενώ πολύ πρόθυμα μάς δίνει για τις ανάγκες του ρεπορτάζ μία γεύση από την ενασχόλησή του με την πτηνοπαρατήρηση – φωτογράφηση πουλιών, και συγκεκριμένα για τα περίπου 210 αποδημητικά και τους «τυχαίους επισκέπτες».
.
Σύμφωνα με τον φυσιοδίφη, σε ολόκληρο τον πλανήτη έχουν καταγραφεί περίπου 10.000 διαφορετικά είδη πουλιών. Στην Κύπρο έχουν καταγραφεί (μαζί με τα αποδημητικά) περίπου 410 είδη πουλιών, και αυτός ο αριθμός αυξάνεται κάθε χρόνο με νέες καταγραφές. Συγκεκριμένα από τα 410 είδη πουλιών τα 54 είναι μόνιμοι κάτοικοι της Κύπρου, τα 210 αποδημητικά, τα οποία συναντάμε τις εποχές της αποδημίας, που είναι το φθινόπωρο και η άνοιξη, και τα υπόλοιπα αποτελούν σπάνια είδη για την Κύπρο και θεωρούνται «τυχαίοι επισκέπτες».
.
.Χρειάζεται πάθος
«Εάν δεν διαθέτεις πάθος για τον κόσμο των πτηνών δεν μπορείς να επιδοθείς σε αυτήν την ενασχόληση», τονίζει ο Γιώργος Κωνσταντίνου, διότι απαιτούνται χρόνος, κόπος, υπομονή και χρήμα. Διαβεβαιώνει ότι στην κοινότητα των πτηνοπαρατηρητών και φωτογράφων πτηνών της Κύπρου υπάρχει συνεργασία για αλληλοενημέρωση σχετικά με την άφιξη κάποιου ξεχωριστού, ως προς την σπανιότητα να επισκέπτεται την Κύπρο, πτηνού. «Μόλις ‘πέσει σύρμα’ - συνήθως στις ομάδες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης - για κάποιο σπάνιο πουλί σε συγκεκριμένη περιοχή, τρέχουμε να το φωτογραφίσουμε, όσο μακριά κι αν είναι αυτό», αναφέρει χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι από αυτό το σημείο ξεκινούν τα δύσκολα, γιατί όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Τυχαίνει να φτάνουν στο σημείο της πληροφόρησης και να περιμένουν ώρες ατέλειωτες, γεμάτες κούραση και ταλαιπωρία, μέχρι να κατορθώσουν να εντοπίσουν το πτηνό ή τα πτηνά.
«Αν δεν έχεις πάθος, δεν μπορείς να περιμένεις. Άμα έχεις πάθος νιώθεις εκείνη την αγωνία να τα δεις κι αυτό σου δίνει δύναμη να μείνεις ώρες ατέλειωτες εκεί», τονίζει. Άλλες φορές μπορεί να σταθούν τυχεροί και με το που φτάσουν στο σημείο να «πετύχουν» το πουλί μπροστά τους – αλλά εδώ υπάρχουν περιπτώσεις που τους «επιτρέπει» να βγάλουν μία-δυο φωτογραφίες και μετά να εξαφανιστεί, γι’ αυτό πρέπει να ενεργούν γρήγορα. Αντιθέτως, συμβαίνει να επιστρέφουν στα σπίτια τους άπραγοι, γεμάτοι απογοήτευση. Ακόμα να επισκεφτούν το σημείο ξανά και ξανά, με την ελπίδα να απαθανατίσουν το πτηνό… «Στο τέλος η επιβράβευση είναι να γυρίσεις στο σπίτι σου και να έχεις ωραίες φωτογραφίες και βίντεο του πουλιού που συνάντησες για πρώτη φορά στη ζωή σου», καταλήγει ο φυσιοδίφης.
.
.
«Πρόκειται για σπάνια πουλιά τις περισσότερες φορές, τα οποία έχεις την ευκαιρία να συναντήσεις για μοναδική φορά στη ζωή σου. Έχω στο αρχείο μου φωτογραφίες από πάρα πολλά πουλιά που είδα μια φορά στη ζωή μου» εξηγεί αναφέροντας ορισμένα παραδείγματα: «Όπως ο Ερωδιός των μαγκροβίων (Butorides striata), ο οποίος το 2014 ήρθε και έμεινε λίγες μέρες στο Ζακάκι Λεμεσού, ο ερημοκόρακας (Brown-necked raven - Corvus ruficollis), ο οποίος αναφέρθηκε το 2016 στο Κάβο Γκρέκο και το ασιατικό μαυροκιρκίνεζο (Falco amurensis) την ίδια χρονιά στην Αγία Βαρβάρα Πάφου. Υπάρχουν πάρα πολλά πουλιά για τα οποία υπάρχουν μέχρι σήμερα μία ή δύο αναφορές παρουσίας τους στην Κύπρο, και αν ισχύει το δεύτερο, το μεταξύ τους διάστημα μπορεί να είναι 10 – 20 χρόνια».
.
.
.Εχθρός των πουλιών ο άνθρωπος
«Εχθρός των πουλιών αυτών είναι όπως πάντα ο άνθρωπος», τονίζει ο φυσιοδίφης. «Γίνεται καταστροφή των βιοτόπων τους, αρπαγή αυγών από συλλέκτες, αρπαγή νεοσσών και θανάτωση από ασυνείδητους κυνηγούς. Στην Κύπρο είναι πολύ συχνό το φαινόμενο κυνηγοί να πυροβολούν αυτά τα υπέροχα πουλιά και να ανευρίσκονται σκοτωμένα ή τραυματισμένα από σκάγια. Κίνδυνος σοβαρός είναι και η λαθροθηρία, καθώς στα ξόβεργα και τα δίχτυα παγιδεύονται σημαντικοί αριθμοί αποδημητικών πουλιών, πολλές φορές σπάνιων», προσθέτει. «Αντιμετωπίζουν βέβαια κι άλλους κινδύνους τα μεταναστευτικά πουλιά, όπως οι καταιγίδες και οι τυφώνες, αλλά αυτά είναι φυσικά φαινόμενα και δεν τα απειλούν στον ίδιο βαθμό με τον άνθρωπο».
.
.
.ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΦΥΣΗ…
«Πολύ παλιά δυστυχώς υπήρξα κυνηγός, σκοτώνοντας τα πτηνά, αυτά τα υπέροχα πλάσματα, και σήμερα αντιλαμβάνομαι πόσο μεγάλο λάθος έκανα ‘σκοτώνοντας’ την ίδια τη φύση. Πιστεύω ότι έχω επανορθώσει, καθώς στο πέρασμα χρόνων έπεισα αρκετούς κυνηγούς να σταματήσουν αυτό το δήθεν άθλημα και να γίνουν φωτογράφοι και παρατηρητές πτηνών, σώζοντας έτσι εκατοντάδες πουλιά. Επίσης, με την ακούραστη μου περιβαλλοντική δράση πιστεύω ότι έχω βάλει κι εγώ το δικό μου λιθαράκι στη μάθηση και ευαισθητοποίηση του κόσμου, όσον αφορά τη θαυμαστή και σπάνια βιοποικιλότητα του τόπου μας. Πιστέψτε με, η απόλαυση είναι πολύ μεγάλη, να επιστρέφεις στο σπίτι από μιαν εξόρμηση, φέρνοντας μαζί σου υπέροχες φωτογραφίες και βίντεο πουλιών, αντί σκοτωμένα, άψυχα πτηνά. Ελπίζω και εύχομαι αυτό το παράδειγμα να το ακολουθήσουν και άλλοι κυνηγοί…»
.
.
.Τρία πανέμορφα πουλιά – Με λοφίο, κηλίδες και… «μουστάκια»
«Σε κάθε είδος μεταναστευτικού πουλιού μπορείς να εντοπίσεις τη δική του ξεχωριστή ιδιότητα. Πολλά διακρίνονται για το πολύ γρήγορο πέταγμα, άλλα για τις κυνηγετικές ή αλιευτικές τους ικανότητες, ειδικά για το πώς συλλαμβάνουν έντομα στον αέρα ή ψάρια στη θάλασσα. Άλλα μεταναστεύουν διανύοντας στο ταξίδι τους απίστευτα μεγάλες αποστάσεις και άλλα διακρίνονται για το υπέροχό τους κελάηδημα», λέει ο Γιώργος Κωνσταντίνου.
Όσον αφορά το στοιχείο της ομορφιάς, το οποίο ως φωτογράφος της άγριας ζωής τον γοητεύει ιδιαίτερα, έχει να πει ότι το κάθε είδος πουλιού έχει τη δική του ξεχωριστή ομορφιά. Διαθέτουν απίστευτη ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων στο φτέρωμα, με αποτέλεσμα μάλιστα την προσέλκυση κάθε χρόνο στην Κύπρο πολλών ξένων πτηνοπαρατηρητών και φωτογράφων άγριων πουλιών. «Κυνηγούν» τη μεγάλη ποικιλία πουλιών που συναντάμε στον τόπο μας, κυρίως τις εποχές της αποδημίας τους, και εδώ ο φυσιοδίφης δράττεται της ευκαιρίας για να καλέσει την Kυπριακή Πολιτεία να εστιάσει στην προώθηση και του πτηνοτουρισμού, ο οποίος, όπως τονίζει, μπορεί να προσελκύσει ποιοτικό τουρισμό.
Σημειώνει ότι από όλα τα πουλιά που έχει συναντήσει στις εξορμήσεις του, ορισμένα κατέχουν για τον ίδιο ξεχωριστή θέση, λόγω της απίστευτής τους ομορφιάς, και τρία από αυτά είναι αποδημητικά:
>Ο τσαλαπετεινός ή πουπούξιος (Hoopoe – Upupa epops) αποτελεί είδος που συναντάται συχνά στον τόπο μας, δηλαδή είναι κοινό. Έρχεται την άνοιξη για να φωλιάσει, τρέφεται με κάμπιες και μεγαλόσωμα έντομα και είναι πολύ ωφέλιμο πουλί, καθώς ένα μεγάλο μέρος της διατροφής του αποτελείται από το έντομο κολοκυθάς που προκαλεί μεγάλες καταστροφές στις καλλιέργειες. Τρέφεται επίσης και με την κάμπια του πεύκου, τη γνωστή πιτυοκάμπη (κάμπια νυχτοπεταλούδας) που είναι ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς της πεύκης. Ο πουπούξιος φωλιάζει σε τρύπες, που συναντάς σε όχθες, ερείπια, κουφάλες δέντρων ακόμα και στο έδαφος. Το είδος αυτό αν και αυστηρά προστατευόμενο πολύ συχνά πέφτει θύμα ασυνείδητων κυνηγών.
.
.>Το ψαρόνι (European Starling – Sturnus vulgaris) είναι πολύ κοινό είδος για τον τόπο μας. Τρέφεται με έντομα, σκουλήκια, ελιές και φρούτα. Μετακινείται συνήθως σε μεγάλα κοπάδια αναζητώντας τροφή και νερό. Στην Κύπρο το συναντάμε κοντά σε φάρμες να τρέφεται με έντομα και σκουλήκια που βρίσκει σε κοπριές ζώων. Τον χειμώνα κουρνιάζει κατά χιλιάδες στα δέντρα των πάρκων που βρίσκονται κοντά στην πλατεία Ελευθερίας.
.
.Εντυπωσιακό είναι το πέταγμα αυτών των πουλιών καθώς πετούν σε σμήνη κατά χιλιάδες, κάνοντας μανούβρες στον ουρανό, δημιουργώντας απίστευτα σχήματα και σχέδια και που μοιάζουν σαν ένα τεράστιο μαύρο σύννεφο που απλώνεται και διπλώνεται. Δεν αναπαράγεται στον τόπο μας.
.
.Τα πουλιά αυτά έχουν την ικανότητα να μιμούνται εξαιρετικά τα κελαηδήματα άλλων πουλιών. Επειδή τα πουλιά αυτά έχουν το συνήθειο να μετακινούνται σε κοπάδια και πολλές φορές σε χαμηλό ύψος, αποδεκατίζονται από κυνηγούς, που με μόνο μια ντουφεκιά σκοτώνουν δεκάδες.
>Ο μουστακαλής (Bearded Reedling – Panurus biarmicus) είναι σπάνιο είδος για τον τόπο μας, με πολύ λίγες αναφορές. Ζει, τρέφεται και αναπαράγεται αποκλειστικά σε καλαμιώνες και άλλη πυκνή βλάστηση, σε όχθες συστημάτων γλυκού ή υφάλμυρου νερού, κυρίως σε λίμνες και έλη.
.
.Στο είδος εμφανίζεται φυλετικός διμορφισμός, το αρσενικό δηλαδή είναι πολύ διαφορετικό από το θηλυκό, όσον αφορά τους χρωματισμούς του πτερώματος, με το αρσενικό να υπερτερεί σε ομορφιά από το θηλυκό. Πρόκειται για αεικίνητο πουλί που κινείται συνεχώς σε καλάμια και πυκνή υδρόβια βλάστηση αναζητώντας την τροφή του που αποτελείται κυρίως από έντομα. Δεν αναπαράγεται στον τόπο μας.
.
.
Όταν μεταναστεύουν οι αετοί - Εντυπώσεις από τον ψαραετό
Από τον μαγικό κόσμο των πουλιών, οι αετοί είναι από τα πιο μεγαλόπρεπα και δυνατά πτηνά και τους συναντάμε σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη. Σύμφωνα με τον Γιώργο Κωνσταντίνου, στην Κύπρο μπορούμε να δούμε συνήθως πέντε είδη αετών, τα τέσσερα από αυτά είναι αποδημητικά και τα εντοπίζουμε κατά τις περιόδους αποδημίας των πουλιών (φθινόπωρο και άνοιξη). Μένουν στην Κύπρο μερικές μέρες και μετά συνεχίζουν το ταξίδι τους. Το γνωστό σε πολλούς περτικοσιάχινο ή σπιζαετός είναι ο μόνιμος κάτοικος της Κύπρου και αναπαράγεται εδώ.
Τα είδη αποδημητικών αετών που συναντάμε στην Κύπρο είναι ο κραυγαετός (Lesser spotted eagle - Clanga pomarina), ο σταυραετός – γερακαετός (Booted Eagle - Hieraaetus pennatus), ο φιδαετός (Short-toed snake eagle - Circaetus gallicus) και ο ψαραετός (Osprey - Pandion haliaetus).
.
.Εδώ ο Γιώργος Κωνσταντίνου μοιράζεται μαζί μας τις εντυπώσεις του από ψαραετούς που συνάντησε σε φράγματα και λίμνες της Κύπρου:
«Πετά κάνοντας κύκλους πάνω από τη λίμνη και μόλις εντοπίσει τη λεία του κάνει μια εντυπωσιακή πτώση μέσα στο νερό πιάνοντας το θήραμά του. Έχω δει αρκετές φορές αυτή τη βύθιση και πραγματικά είναι ένα απίστευτο θέαμα. Κυνηγάει συνήθως ψάρια μικρού και μεσαίου μεγέθους, ενώ τα είδη είναι ποικίλα και εξαρτώνται από την περιοχή κυνηγιού και την αφθονία του κάθε είδους. Λίγο πριν ακουμπήσει το νερό επιμηκύνει τα πόδια του προς τα εμπρός, ώστε να είναι αυτά τα πρώτα που θα μπουν μέσα και λυγίζει τις φτερούγες του προς τα πίσω. Μόλις τα δάχτυλα ακουμπήσουν το ψάρι και το συλλάβουν, ξαναπαίρνει ύψος με δυνατά χτυπήματα των φτερούγων. Κατά την πτήση κρατάει το ψάρι και με τα δύο πόδια, βάζοντας το ένα μπροστά από το άλλο. Η κατανάλωση γίνεται με τον ψαραετό να κάθεται σε κάποιο στήριγμα και πάντα να τρώει πρώτα το κεφάλι.
.
.
.
»Η επιτυχία του στο κυνήγι κυμαίνεται στο 50% αλλά επηρεάζεται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής. Φτιάχνει τη φωλιά του σε απρόσιτα μέρη, όπως απότομους βράχους, μικρά νησάκια σε λίμνες και σε πασσάλους που εξέχουν από το νερό. Γεννά δυο μέχρι τέσσερα αυγά.
.
.
»Δεν αναπαράγεται στον τόπο μας. Αγαπημένος του υγροβιότοπος στην Κύπρο αποτελεί το φράγμα της Άχνας κατά τις περιόδους αποδημίας. Να αναφέρω ότι στο φράγμα της Άχνας το κυνήγι απαγορεύεται αλλά παρ’ όλα αυτά βρέθηκε κάποτε ένας ψαραετός νεκρός από σκάγια λαθροκυνηγού».
.
.
*Για τα αποδημητικά, αλλά και τα ενδημικά, πτηνά της Κύπρου μπορείτε να βρείτε ντοκιμαντέρ, φωτογραφίες και κείμενα του Γιώργου Κωνσταντίνου στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου Προστασίας Φυσικής Κληρονομιάς και Βιοποικιλότητας της Κύπρου biodiversitycyprus.blogspot.com.cy και στην Ομάδα στο Facebook Birds of Cyprus - Πουλιά της Κύπρου. Επίσης στο κανάλι του στο youtube George konstantinou.