See also
Cyclamen graecum subsp. anatolicum Ietsw - Κυκλάμινο το Γραικό
Ακρωτήριο Κορμακίτη - Akrotírio Kormakíti - Cape Kormakitis
Η εκκλησία των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο κατεχόμενο χωριό Λιβερά
The view from Livera village towards Kormakitis,Orka and Vassilia villages - Η θέα απο το χωρίο Λιβερά προς τα χωρία Κορμακίτης,Όρκα και Βασίλεια
Χωριό της επαρχίας Κερύνειας, περί τα 35 χμ. δυτικά της πόλης της Κερύνειας. Βρίσκεται στην κατεχόμενη από το 1974 από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής περιοχή της Κύπρου.
Τα Λιβερά είναι κτισμένα στη χερσόνησο του Κορμακίτη, σε μέσο υψόμετρο 60 μέτρων. Το υψόμετρο στην περιοχή τους γενικά αυξάνεται από τα παράλια προς το εσωτερικό και στα νοτιοανατολικά του χωριού φθάνει τα 160 μέτρα (κορφή Κορμακίτης).
Τα Λιβερά δέχονται μια μέση ετήσια βροχόπτωση που κυμαίνεται περί τα 450 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή του χωριού καλλιεργούντο, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, τα σιτηρά, τα νομευτικά φυτά, τα εσπεριδοειδή (κιτρομηλιές, λεμονιές και πορτοκαλιές), οι ελιές και οι χαρουπιές. Η έκταση γύρω από το χωριό χαρακτηρίζεται επίσης από αρκετές άγονες και ακαλλιέργητες περιοχές όπου φυτρώνει άγρια φυσική βλάστηση, κυρίως σχινιάς, μαζιές, αόρατοι, αγριελιές και αγριοτερατσιές.
Από κτηνοτροφικής απόψεως, το 1973 εκτρέφονταν από 26 κτηνοτρόφους 1.534 κατσίκες, 929 πρόβατα, 10 βόδια και 590 πουλερικά.
Η οδική σύνδεση του χωριού με τη γύρω περιοχή γίνεται με σκυρόστρωτους δρόμους. Στα βορειοδυτικά συνδέεται με τον φάρο του ακρωτηρίου Κορμακίτη και στα νοτιοανατολικά με το χωριό Κορμακίτης.
Το 1973 οι κάτοικοι του χωριού ανέρχονταν στους 123.
Στα Λιβερά δημιουργήθηκε και λειτουργούσε, πριν την τουρκική εισβολή του 1974, αλιευτικό καταφύγιο το οποίο φιλοξενούσε μια μόνο ψαρόβαρκα. Στα βορειοανατολικά του χωριού βρίσκεται ο μικρός κόλπος του Λιμανουδιού.
Μετά την τουρκική στρατιωτική εισβολή οι κάτοικοι των Λιβερών προσφυγοποιήθηκαν στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου και το χωριό παρέμεινε έρημο. Αργότερα, μετά τον Μάρτη του 1976, το χωριό εποικίστηκε από Τούρκους που μεταφέρθηκαν από περιοχές της Τουρκίας.
Το χωριό πιθανότατα υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια (περίοδος φραγκοκρατίας-βενετοκρατίας), αφού η ονομασία του, σύμφωνα προς την επικρατούσα άποψη, διασώζει το οικογενειακό επίθετο Λιβιέρι στους οποίους φαίνεται ότι ανήκε. Την ύπαρξη οικογένειας ευγενών με το επίθετο ντε λα Λιβιέρι γνωρίζουμε από επιγραφή σε ταφόπετρα από την Αμμόχωστο.. Το χωριό, που τότε δεν φαίνεται να ήταν σημαντικό, δεν αναφέρεται από τους μεσαιωνικούς χρονογράφους ούτε και βρίσκεται σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες, ωστόσο σε ένα χάρτη του Giovanni Francesco Camocio που εξεδόθη στη Βενετία το 1568, σημειώνονται κτιριακές εγκαταστάσεις στην περιοχή όπου βρίσκονται τα Λιβερά, χωρίς όμως ν΄αναγράφεται οποιαδήποτε ονομασία.
Η εκκλησία του χωριού, στο όνομα των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, είχε κτιστεί από πλιθάρια το 1894. Κοντά στο χωριό σώζονται ερείπια τετράγωνου κτιρίου που, κατά τη γνώμη του R. Gunnis, ήταν μεσαιωνικό παρατηρητήριο. Επίσης στην παραλιακή περιοχή του χωριού, ο Gunnis γράφει ότι είχε επισημάνει πεσμένες μαρμάρινες κολώνες (μερικές μέσα στη θάλασσα) που κατά τη γνώμη του ανήκαν σε ναό που υφίστατο στην περιοχή εκείνη κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια. Η άποψη αυτή ενισχύεται και από την αναφορά σχετικά με την επίσκεψη στην Κύπρο του αποστόλου Βαρνάβα και του ευαγγελιστή Μάρκου. Κατά τη δεύτερη αυτή αποστολική περιοδεία στην Κύπρο αναφέρεται στις Πράξεις Βαρνάβα ότι ο απόστολος και ο ευαγγελιστής συνοδός του έφθασαν στην Κύπρο με καράβι και αποβιβάστηκαν στον Κορμακίτη. Εκεί συνάντησαν δύο υπηρέτες ειδωλολατρικών ναών, τον Αρίστωνα και τον Τίμωνα, από τους οποίους και φιλοξενήθηκαν. Συνεπώς ένας τουλάχιστον ειδωλολατρικός ναός θα πρέπει να υφίστατο στην περιοχή κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια.
Με το πέρασμα των Βαρνάβα και Μάρκου από τα μέρη εκείνα, η τοπική παράδοση συνδέει και μια πηγή που υπάρχει στο χωριό, και στην οποία πιστεύεται ότι οι δύο κήρυκες του Χριστιανισμού είχαν δροσιστεί και ξεκουραστεί. Επίσης η τοπική παράδοση συνδέει την πηγή αυτή με την πρώτη αποστολική περιοδεία, η δε περιοχή φέρει μέχρι σήμερα την ονομασία Βούρνες των Αποστόλων.
Στην περιοχή του Λιμανουδιού αρκετές φορές βρέθηκαν από τους κατοίκους του χωριού ρωμαϊκά νομίσματα και κατά πάσαν πιθανότητα ο όρμος χρησιμοποιείτο ως λιμανάκι ή αγκυροβόλιο κατά την Αρχαιότητα, τουλάχιστον κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Με τον απόστολο Παύλο, εξάλλου, συνδέει η τοπική παράδοση και το Λιμανούδι αυτό, που είναι γνωστό και με την ονομασία Κακολιμιονίν.
Πάντως η περιοχή των Λιβερών ήταν κατοικημένη κατά τους πρώτους μετά Χριστό αιώνες. Από την εποχή αυτή έχουν βρεθεί ερείπια μιας πρωτοχριστιανικής βασιλικής στην τοποθεσία Γαλαλά.
Η ύπαρξη ερειπίων των Ρωμαϊκών και Πρωτοβυζαντινών χρόνων στην περιοχή, ίσως δε και παλαιότερων ακόμη, αποδεικνύει την ύπαρξη κάποιου συνοικισμού του οποίου όμως αγνοούμε την σπουδαιότητα. Δυστυχώς δεν έγιναν συστηματικές ανασκαφές στην περιοχή και λόγω της τουρκικής στρατιωτικής κατοχής από το 1974, δεν έγιναν περαιτέρω αρχαιολογικές έρευνες. Του συνοικισμού εκείνου αγκυροβόλιο ήταν, όπως φαίνεται, το Κακολιμιονίν. Η δε αναφορά στις Πράξεις Βαρνάβα ότι ο Απόστολος είχε φθάσει με καράβι στην Κύπρο στην οποία είχε εισέλθει από το σημείο αυτό, φανερώνει πως ο μικρός όρμος χρησιμοποιείτο τότε από τα καράβια. Και φυσικά δεν λειτουργεί λιμάνι χωρίς οικισμό κοντά σ΄αυτό.
Photos 16/10/2015 by George Konstantinou
No comments:
Post a Comment