ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, 26/6/2019
Κείμενο, φωτογραφίες,του Γιώργου Κωνσταντίνου
Η Λίμνη της Ορόκλινης είναι μια αβαθής φυσική λίμνη νότια από τα όρια του χωριού Βορόκληνης προς το μέρος της Λάρνακας. Οι διαστάσεις της είναι 500 επί 660 μέτρα και απέχει από τη θάλασσα περίπου 500 μέτρα. Πρόκειται για μια εποχιακή λίμνη που γεμίζει με βρόχινο νερό το φθινόπωρο ενώ το καλοκαίρι ξηραίνετε. Ευτυχώς η θέση της λίμνης είναι τέτοια που γεμίζει με μια καλή βροχόπτωση μερικών ωρών. Τα επιπλέων νερά της λίμνης όταν γεμίσει καταλήγουν στην θάλασσα μέσω καναλιού. Μέσω αυτού του καναλιού μπαίνουν από την θάλασσα στην λίμνη εκατοντάδες χέλια (European eel - Anguilla anguilla) και αποτελούν μια σημαντική πηγή τροφής για τα υδρόβια πουλιά της λίμνης. Δυστυχώς κατά την σταδιακή αποξήρανση της λίμνης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες το κανάλι που συνδέει την θάλασσα με την λίμνη αποξηραίνετε και τα χέλια εγκλωβίζονται στην λίμνη που με την αποξήρανση της εκατοντάδες χέλια βρίσκουν τον θάνατο.
Η Λίμνη Ορόκλινης είναι μια από τις 63 περιοχές Natura 2000. Πρόκειται για ένα από τους πιο σημαντικούς υδροβιότοπους του τόπου μας και μια από τις 7 φυσικές λίμνες που διαθέτει ο τόπος μας. Εκεί έχουν καταγραφεί εκεί πέραν των 200 διαφορετικών πουλιών, μερικά εκ των οποίων είναι πολύ σπάνια. Η λίμνη Ορόκλινης αποτελεί μια από τις καλύτερες περιοχές φωλιάσματος στην Κύπρο για την Πελλοκατερίνα και τον Καλαμοκανά. Εκτός από αυτά τα 2 σημαντικά είδη πουλιών βρίσκουν καταφύγιο και φωλιάζουν εκεί και πολλά άλλα είδη πουλιών υδρόβια και μη. Στην Λίμνη της Ορόκλινης φωλιάζει τα τελευταία 10 χρόνια και η πάπια Red-crested pochard (Netta rufina) (Pallas, 1773) Φερεντίνι, Ροπαλόπαπια ή Κοτζινοτζέφαλη, η λίμνη αυτή αποτελεί τον μοναδικό τόπο αναπαραγωγής του είδους αυτού στην Κύπρο. Η Κοτζινοτζέφαλη πάπια είναι σχετικά σπάνιο είδος για την Κύπρο και ίσως η πιο όμορφη πάπια που επισκέπτεται τον τόπο μας. Το αρσενικό έχει πορτοκαλί κεφάλι και μαύρο στήθος, ενώ το θηλυκό έχει χρώμα ανοικτό γκρίζο. Φωλιάζει την άνοιξη κοντά σε νερά, μέσα σε πυκνή βλάστηση και γεννά μέχρι και 12 αβγά. Είναι είδος το οποίο καταδύεται για να φτάσει τα υδρόβια φυτά με τα οποία τρέφεται. Σπάνια πλησιάζουν τους ανθρώπους. Οι Γελαδάριδες επίσης αναπαράγονται ομαδικά στη λίμνη της Ορόκλινης τα τελευταία χρόνια προσφέροντας ένα υπέροχο θέαμα στους επισκέπτες.
Η Λίμνη της Ορόκλινης έχει κηρυχθεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και υπόκειτο σε ένα τριετές πρόγραμμα LIFE που άρχισε τον Ιανουάριο του 2012 για να περιέλθει σε «ευνοϊκή κατάσταση διατηρήσεως» της άγριας ζωής και ιδίως των πουλιών. Επίσης, βάσει της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τους Οικοτόπους, έχει καθοριστεί Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) (CY6000011) για την αλοφυτική της βλάστηση και για άλλα σημαντικά είδη πανίδας και χλωρίδας που συναντιούνται εκεί. Ο Καλαμοκανάς (Himantopus himantopus) και η Πελλοκατερίνα, Αγκαθοκαλημάνα (Vanellus spinosus) τα οποία ανήκουν στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας για τα Πουλιά ήταν τα βασικότερα είδη που επιλέχθηκαν για προστασία, μαζί με άλλα 58 είδη πτηνών που χρησιμοποιούν την λίμνη ως μεταναστευτικό σταθμό κατά την αποδημία τους ή διαχειμάζουν στην περιοχή ενώ άλλα αναπαράγονται εκεί. Το Σχέδιο Δράσης πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του έργου «Αποκατάσταση και Διαχείριση της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Λίμνη Ορόκλινης (CY6000010) στη Λάρνακα, Κύπρο», το οποίο συγχρηματοδοτείται από το χρηματοδοτικό μέσο LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( Συνολικό ποσό: € 797.070 50% συν-χρηματοδότηση από ΕΕ € 398.535) Δικαιούχοι: Συντονιστής δικαιούχος: Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας. Συμπράττοντες δικαιούχοι: Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Δασών, Κοινοτικό Συμβούλιο Βορόκληνης.
Κατά την διάρκεια του τριετούς προγράμματος LIFE (1/1/2012 - 31/12/2014) υλοποιήθηκαν αρκετές δράσης με κυριότερες από αυτές να είναι η περίφραξη της λίμνης, απομάκρυνση ξενικών ειδών χλωρίδας όπως η Ακακία, η δημιουργία εντός της λίμνης νησίδων για καταφύγιο και αναπαραγωγή των πουλιών και η κατασκευή 2 παρατηρητηρίων που εξυπηρετούν τους εκατοντάδες ξένους και ντόπιους παρατηρητές και φωτογράφους πουλιών. Στα πλαίσια του έργου τοποθετήθηκαν ενημερωτικές πινακίδες γύρω από τη λίμνη, και κατασκευάστηκε περίπτερο ενημέρωσης του κοινού για όλα τα σχετικά θέματα. Το έργο LIFE Oroklini βραβεύτηκε ως Best LIFE project μαζί με άλλα 27 έργα που υλοποιήθηκαν με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα LIFE σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες με αποκλειστικό σκοπό την προστασία της φύσης.
Πριν από την περίφραξη της λίμνης υπήρχαν πολλά προβλήματα όπως: είσοδος εντός της περιοχής της λίμνης πολλών επισκεπτών ακόμα και με αυτοκίνητα που είχαν πρόσβαση από το πίσω μέρος της λίμνης με αποτέλεσμα την σοβαρή ενόχληση των πουλιών, είσοδο αδέσποτων σκυλιών και αλεπούδων στην λίμνη που κατασπάραζαν φωλιές και νεοσσούς που βρίσκονται στο έδαφος.
Παρά την περίφραξη της λίμνης πρόσφατα έχω δει δύο αλεπούδες μέσα στην προστατευόμενη και περιφραγμένη λίμνη της Ορόκλινης, και που αυτές μπορούν να καταστρέψουν σε μια νύκτα όλες τις φωλιές των σπάνιων πουλιών που αναπαράγονται εκεί, κάτι που επίσης πρέπει να δουν οι αρμόδιοι.
Κίνδυνο για αυτή την μοναδική λίμνη αποτελεί η συνεχή οικιστική ανάπτυξη που περικλείει την λίμνη σε ένα ασφυκτικό κλοιό και που σίγουρα θα προκαλέσει πολλαπλά προβλήματα στο λεπτό οικοσύστημα του υδροβιότοπου. Κίνδυνο αποτελεί και το γεγονός απελευθέρωσης από ασυνείδητους οικόσιτων πάπιων και χήνων που μπορεί να αποτελέσουν σοβαρό κίνδυνο στα άγρια πουλιά της λίμνης. Πολλοί παίρνουν ψωμιά και ταΐζουν τα άγρια πουλιά της λίμνης, πράγμα που στην πραγματικότητα βλάπτει τα πουλιά καθώς και την ποιότητα του νερού της λίμνης. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι ο πολυσύχναστος δρόμος που περνά δίπλα από την μεγάλη λίμνη, απέναντι βρίσκετε μικρότερη λίμνη που χρησιμοποιούν τα πουλιά και στην προσπάθεια τους να διασταυρώσουν τον δρόμο πέφτουν θύματα των αυτοκινήτων.
Πριν λίγες μέρες η Λίμνη της Ορόκλινης είχε βρεθεί στην επικαιρότητα από πολλά μέσα μαζικής ενημέρωσης λόγο του εντόνου κίτρινου χρώματος που έχει αυτή την εποχή. Το γεγονός αυτό χαρακτηρίστηκε σπάνιο και παράξενο αλλά στην πραγματικότητα το φαινόμενο αυτό συμβαίνει κάθε χρόνο αυτή την εποχή στην συγκεκριμένη λίμνη και οφείλετε σε ένα είδος φύκους (Algae) που αναπτύσσετε μέσα στο νερό και που αυτό μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα σε ένα υδροβιότοπο. Τα φύκη δεν ανήκουν στα φυτά όπως πολλοί πιστεύουν αλλά ανήκουν στο βασίλειο Πρώτιστα που ανήκουν και τα πρωτόζωα. Τα φύκη δεν έχουν ρίζες, αγγεία, κορμό και φύλλα.
Ας ελπίσουμε και σε ένα πρόγραμμα LIFE σύντομα και για την Αλυκή Λάρνακας ενός παγκοσμίου ενδιαφέροντος υδροβιότοπου που αντιμετωπίζει πολλαπλά προβλήματα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου γεννήθηκε το 1960 στη Λευκωσία και είναι φυσιοδίφης ερευνητής της κυπριακής βιοποικιλότητας. Φωτογράφος και κινηματογραφιστής αγρίας ζωής και πρόεδρος του συνδέσμου προστασίας φυσικής κληρονομίας και βιοποικιλότητας της Κύπρου. Με ακούραστη δράση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα του τόπου μας.
Επικοινωνία fanigeorge@hotmail.com
Τηλ. 96376823
No comments:
Post a Comment