See also
Ιερός Ναός Αγίου Ανδρονίκου και Αγίας Αθανασίας (Κυθραίας) - Church of St. Andronikos at Kythrea Village - Cyprus
Η κωμόπολη της Κυθρέας βρίσκεται στη γεωγραφική περιφέρεια της Μεσαορίας, δώδεκα (12) χιλιόμετρα βορειοανατολικά της επαρχίας Λευκωσίας στην οποία ανήκει. Είναι κτισμένη στις νότιες υπώρειες του Πενταδακτύλου, με τα βόρεια σύνορα της να ταυτίζονται με τα σύνορα των επαρχιών Λευκωσίας και Κερύνειας.
Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα η Κυθρέα κατοικήθηκε από τους Προϊστορικούς χρόνους και οι πρώτοι οικιστές που την έκτισαν ήταν Θρακόφρυγες, οι οποίοι σίγουρα προσέδωσαν κάποιο όνομα στην πόλη, αλλά επειδή τότε δεν είχε εφευρεθεί το αλφάβητο, δεν είχαν τη δυνατότητα να το χαράξουν πάνω σε σκληρό υλικό (πέτρα, μάρμαρο) ούτως ώστε να σωθεί. Μετά το 1200 π.Χ. δηλαδή μετά το τέλος τον Τρωικού πολέμου πολλοί Έλληνες μετανάστες με αρχηγό το Χύτρο, εγγονό του Αθηναίου Ακάμαντος, ήρωα της ομώνυμης φυλής της Αττικής, εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο. H λέξη Κυθρέα προήλθε από το Χυτρέα, με εναλλαγή του ουρανικού χ στο ουρανικό κ και του οδοντικού τ στο οδοντικό θ, κι αυτό προήλθε από το Χυτρία (=πόλη του Χύτρου).
Οι Χύτροι υπήρχαν μέχρι το θρίαμβο του Χριστιανισμού. Το 45 μ.Χ. που ο Απόστολος Βαρνάβας, ο Απόστολος Παύλος και ο Ευαγγελιστής Μάρκος έφτασαν στην Κύπρο, για να κηρύξουν το λόγο του Θεού οι κάτοικοι των Χύτρων ήταν από τους πρώτους που ασπάστηκαν το Χριστιανισμό και κατέστρεψαν ό,τι ειδωλολατρικό υπήρχε στην πόλη τους. Έκτοτε, οι Χύτροι υπήρξαν προπύργιο του Χριστιανισμού μέχρι τα 806 μ.Χ., που πραγματοποιείται μια μεγάλη επιδρομή των Σαρακηνών με αρχηγό τον Αρουν αλ Ρασίδ. Ο τελευταίος, προκειμένου να εκδικηθεί τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου - βυζαντινή επαρχία ήταν και η Κύπρος - που δεν του πλήρωσε τον προσυμφωνημένο φόρο, πραγματοποίησε λεηλασίες, σφαγές και προκάλεσε φοβερές καταστροφές. H πόλη τον Χυτρων ερημώθηκε, αφού οι κάτοικοι της μαζί με τον τότε επίσκοπο Δημητριανό οδηγήθηκαν στην αιχμαλωσία. Κι όχι μόνο αυτό αλλά οι άραβες έκαψαν την πόλη παντού στάχτη, ερείπια. Οι αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν στην Βαγδάτη, έδρα του σουλτάνου, όμως χάριν στα παρακάλια και τις προσευχές του τότε επισκόπου Δημητριανού, που συγκαταλέχθηκε, αργότερα, στις τάξεις των αγίων, επέτυχαν την επιστροφή τους από την αιχμαλωσία και κατοίκησαν στην Κυθρέα και τα γύρω χωριά.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή η ονομασία Χύτροι (=πηγές) οφείλεται στο κεφαλόβρυσο της που είναι η σημαντικότερη πηγή νερού σ' όλη την Κύπρο. Εξάλλου και σ' άλλες περιοχές απαντά η λέξη Χύτροι, όπως στις Θερμοπύλες, όπου οι ντόπιοι αποκαλούν έτσι τα θερμά λουτρά. Η πηγή αυτή συνέβαλε τα μέγιστα στην ύπαρξη, ανάπτυξη κι ευημερία της Κυθρέας αλλά και των γύρω περιοχών, δεδομένου ότι το νερό της χρησιμοποιείτο όχι μόνο για την ύδρευση της Κυθρέας και των πέριξ χωριών, αλλά κι άλλων χωριών της Μεσαορίας, αλλά και για την άρδευση της Κυθρέας. H μάνα του γάργαρου νερού, το Κεφαλόβρυσο πότιζε τις απέραντες εκτάσεις των ελαιόδεντρων και των εσπεριδοειδών (λεμονιών και πορτοκαλιών) και τους δροσερούς κήπους των λαχανικών από τα οποία τα πιο ονομαστά ήταν το κραμπί και το κουνουπίδι.
Εκτός από την καλλιέργεια της γης οι κάτοικοι ασχολήθηκαν εκτεταμένα και με την αλευροποιία, χάρη στα νερά του Κεφαλόβρυσου που κινούσαν τους νερόμυλους, οι οποίοι άλεθαν το σιτάρι όχι μόνο της Μεσαορίας αλλά κι ολάκερης της Κύπρου, μ' αποτέλεσμα η Κυθρέα να καταστεί το σπουδαιότερο κέντρο αλευροποιίας στην Κύπρο, μέχρι ότου οι μηχανοκίνητοι μύλοι ν' αντικαταστήσουν τους νερόμυλους και οι τελευταίοι ν' αχρηστευτούν. Περαιτέρω κάτοικοι της Κυθρέας ασχολήθηκαν συστηματικά με τη βιομηχανία. Τα βιομηχανικά είδη που παρήγαγαν ήταν μηχανήματα, είδη διατροφής, ένδυσης, προϊόντα μετάλλου, κ.ά.Η κωμόπολη της Κυθρέας συγκαταλέγεται στους δήμους της Λευκωσίας και αποτελείται από έξι (6) ενορίες κι είναι κατάσπαρτη από εκκλησίες. Οι ενορίες αυτές είναι: Αγία Μαρίνα, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Ανδρόνικος, Συρκανιά, Xαρδακιώτισσα και Χρυσίδα. Από τις εκκλησίες οι πιο αξιοσημείωτες είναι του Αγίου Ανδρονίκου και της Χαρδακιώτισσας στις ενορίες των οποίων λειτούργησε σχολείο από το 2ο μισό τον 19ου αιώνα, η εκκλησία της Αγίας Άννας με εικονοστάσι και εικόνα της Παναγίας που χρονολογούνται στο 17ο αιώνα, η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας στην οποία κτίστηκε Παρθεναγωγείο, κ.ά. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στην Παναγία την Χαρδακιώτισσα φυλάγονταν τα λείψανα τον Αγίου Δημητριανού, επισκόπου Χυτρών τα οποία μετά την εισβολή μεταφέρθηκαν στις ελεύθερες περιοχές.
Σήμερα η Κυθρέα στενάζει κάτω από τη μπότα του Αττίλα, όμως στην ψυχή του Κυθραιώτη άσβεστη είναι η ελπίδα της επιστροφής.
Βιβλιογραφία:
Θεμιστοκλή, Μ. Σ. (2001). Κατεχόμενα. Μια περιδιάβαση στα κατεχόμενα χωριά και πόλεις μας.
Λευκωσία 2001
Πηγή http://www.kythrea.com/historyofkythrea.htm
Photos 12/6/2016 by George Konstantinou
No comments:
Post a Comment