Το Χωριό Κάμπος ή Κάμπος της Τσακκίστρας της επαρχίας Λευκωσίας - Kampos village - Cyprus

 See also

Η Ιερά Μονή της Παναγίας του Κύκκου - Kykkos Monastery 

List of cities towns and villages in Cyprus - Κατάλογος δήμων και κοινοτήτων της Κύπρου

All about Cyprus - Όλα για την Κύπρο

Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, περί τα 70 χμ. νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας. Από την κωμόπολη της Μόρφου, που βρίσκεται στα βορειοανατολικά του, απέχει περί τα 33 χμ. Ο Κάμπος είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε διοικητική έκταση χωριό της επαρχίας του, μετά το χωριό Μηλικούρι.

Το χωριό είναι κτισμένο σε ορεινή περιοχή, σε μέσο υψόμετρο 880 μέτρων. Το ανάγλυφο είναι τραχύ βουνίσιο και είναι διαμελισμένο από τον ποταμό Κάμπο. Ο ποταμός, που διασχίζει το χωριό, έχει διανοίξει μια στενή κοιλάδα που περικλείεται από ψηλές και απότομες βουνοπλαγιές. Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν τα σκληρά και ανθεκτικά πετρώματα του γάββρου και του διαβάση, πάνω στα οποία αναπτύχθηκαν πυριτιούχα εδάφη.

Η περιοχή του χωριού δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 707 χιλιοστόμετρα. Παρά την ψηλή βροχόπτωση, το απότομο ανάγλυφο δεν αφήνει πολλά περιθώρια για γεωργική ανάπτυξη. Η καλλιεργούμενη γη, η οποία αποτελεί μόνο το 3% της ολικής διοικητικής έκτασης του Κάμπου, περιορίζεται στην κοιλάδα του χωριού. Στις ψηλές πλευρές της κοιλάδας φυτρώνουν τα αμπέλια (οινοποιήσιμες ποικιλίες). Πιο χαμηλά, γύρω από την κοίτη του ποταμού, καλλιεργούνται οι κερασιές, οι αμυγδαλιές, οι μηλιές, οι ροδακινιές, οι ελιές, λίγα εσπεριδοειδή, όσπρια και λαχανικά. Επίσης καλλιεργούνται οι καρυδιές και οι πιστακιές. Εξάλλου η στενή κοιλάδα περικλείεται απ' όλες τις πλευρές από το πυκνό δάσος του Κάμπου, όπου κυριαρχεί το πεύκο, η ανδρουκλιά, η λατζ΄ιά και ο σφένδαμνος. Η δασική έκταση του χωριού ξεπερνά το 65% της ολικής διοικητικής του έκτασης.

Η λιγοστή κατάλληλη γεωργική γη μεταξύ των δυο βουνοπλαγιών δεν ήταν δυνατό να θρέψει τον πληθυσμό του χωριού. Γι’ αυτό από πολύ νωρίς οι κάτοικοί του ασχολήθηκαν με την επεξεργασία του ξύλου της γύρω δασικής έκτασης. Η υλοτομία στην Κύπρο έχει συνδεθεί με τα χωριά του Κάμπου και της Τσακκίστρας. Σήμερα λειτουργούν στο χωριό τρία πριονιστήρια και μια βιομηχανία κατασκευής κιβωτίων και βαρελιών.

Ο Κάμπος περιλαμβανόταν στο σχέδιο αγροτικής ανάπτυξης της περιοχής Μαραθάσας και έχει ωφεληθεί από αυτό με την κατασκευή και βελτίωση δρόμων μέσα στο χωριό.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, ο Κάμπος συνδέεται στα νοτιοδυτικά με το χωριό Τσακκίστρα (περί τα 2 χμ.) και στα βορειοανατολικά με τα χωριά Αμπελικού (περί τα 13,5 χμ.) και Γαληνή (περί τα 14 χμ.).

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Χρονολογία Κάτοικοι

1881 378 

1891 343 

1901 408 

1911 533 

1921 593 

1931 715 

1946 1.056 

1960 1.070 

1973 859 

1976 1.328 

1982 739 

1992 557 

2001 426 

 Η πληθυσμιακή αύξηση του 1976 οφείλεται στην προσωρινή εγκατάσταση στο χωριό κάπου 560 εκτοπισμένων, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, κυρίως από την πεδιάδα της Μόρφου. Το 1982 ο Κάμπος είχε 743 κατοίκους. Η αστυφιλία και η εγκατάλειψη του χωριού εντάθηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974 εξαιτίας της αποκοπής της κύριας αρτηρίας που συνέδεε το χωριό με τη Λευκωσία μέσω Ξερού - Μόρφου. Έτσι ο Κάμπος, που πριν από την εισβολή άρχισε να αναπτύσσεται τουριστικά, έπαυσε πια να είναι ο απαραίτητος σταθμός για τις χιλιάδες διερχόμενους προσκυνητές του ιστορικού μοναστηριού του Κύκκου, που βρίσκεται περί τα 7 χμ. στα νότιά του, όπως και έπαυσε να αποτελεί προτίμηση για παραθερισμό για πολλούς Κυπρίους. Σήμερα ο Κάμπος διαθέτει ένα μικρό ξενοδοχείο 10 κλινών.

Το χωριό είναι γνωστό και ως Κάμπος της Τσακκίστρας. Όπως αφηγούνται οι κάτοικοί του, στην τοποθεσία όπου δημιουργήθηκε το χωριό υφίσταντο πιο πριν κτήματα που ανήκαν σε κατοίκους του χωριού Τσακκίστρα, που ήσαν γνωστά ως «ο κάμπος». Αργότερα κτίστηκαν σπίτια εκεί όπου βρίσκονταν τα κτήματα, από τους ιδιοκτήτες τους, κι έτσι δημιουργήθηκε το νέο χωριό, πιο χαμηλά από την Τσακκίστρα, που πήρε την ονομασία Κάμπος. Φαίνεται ότι το χωριό ιδρύθηκε κατά την πρώτη περίοδο της Τουρκοκρατίας (τέλη του 16ου αιώνα). Το χωριό αναπτύχθηκε και μεγάλωσε όταν στον πληθυσμό του προστέθηκαν αρκετοί που ασχολούνταν, ή θέλησαν να ασχοληθούν, με την υλοτομία, οι οποίοι κι εγκαταστάθηκαν στο χωριό αυτό που βρίσκεται κοντά στα δάση των βουνών του Κύκκου.

Οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού εξακολουθούν να ασχολούνται μέχρι σήμερα με την υλοτομία και την επεξεργασία /βιομηχανία του ξύλου. Άλλοι (άντρες και γυναίκες) εργάζονται στα πριονιστήρια του χωριού, ενώ οι υλοτόμοι εργάζονται στα δάση ολόκληρης της οροσειράς του Τροόδους. Από τα δέντρα που κόβουν, άλλα μεταφέρονται στο χωριό για επεξεργασία (κατασκευή ξυλοκιβωτίων και παραγωγή άλλων ειδών ξυλείας) κι άλλα αποστέλλονται στις Δασικές Βιομηχανίες στην Κοκκινοτριμιθιά. Η εργασία του υλοτόμου είναι σκληρή κι απαιτεί μεγάλη αντοχή.

Η κύρια εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στον άγιο Κυριακό, με επικλινή στέγη, ανακαινίστηκε το 1881. Το καμπαναριό, από λευκό μάρμαρο, προστέθηκε αργότερα και δεν εναρμονίζεται με το κτίριο. Στην εκκλησία υπάρχουν εικόνες από διάφορα ερειπωμένα ξωκλήσια της περιοχής. Μια άλλη εκκλησία είναι αφιερωμένη στην αγία Βαρβάρα. Στην περιοχή του χωριού υπάρχουν και ξωκλήσια, όπως του Αγίου Μάμαντος, του Αγίου Σπυρίδωνος και του Προφήτη Ηλία. Υφίστατο, επίσης, στην περιοχή του χωριού, μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία των Ηλιακών, που διαλύθηκε κατά τον 18ο αιώνα.

Το χωριό Κάμπος ήταν κέντρο διαφόρων κυβερνητικών υπηρεσιών της περιοχής, κατά τη διάρκεια της Αγγλοκρατίας: από το 1880 στάθμευε σ' αυτό δασική φρουρά για προστασία των δασών. Σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει δασικός σταθμός στον Κάμπο, όπως και αστυνομικός σταθμός. Είχε επίσης από νωρίς λειτουργήσει κτηνιατρική υπηρεσία, ενώ ο δρόμος που ένωνε το Ξερό με τον Κάμπο συμπληρώθηκε το 1905. Ο δρόμος αυτός έκλεισε μετά την τουρκική εισβολή του 1974, με αποτέλεσμα το χωριό να απομονωθεί και να προσεγγίζεται μέσω του μοναστηριού του Κύκκου (ο δρόμος Κάμπου - Κύκκου συμπληρώθηκε το 1913).

Ο Κάμπος ήταν, παλαιότερα, σημαντικό κέντρο παραγωγής της ρίγανης (Origanum syriacum) που αυτοφύεται άφθονη στην περιοχή, κι από την οποία παραγόταν το ριγανέλαιο που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική και τη σαπουνοποιία. Στην περιοχή του χωριού αφθονεί και η σχινιά (Pistacia lentiscus) της οποίας τα κλαδιά εχρησιμοποιούντο στην καλαθοπλεκτική. Στο χωριό υφίστατο παλαιότερα βιοτεχνία παραγωγής λαδιού από τους καρπούς της σχινιάς, αλλά κυρίως πίσσας (ρητίνης) που έχει φαρμακευτικές ιδιότητες. Το χωριό διοργανώνει, κατά τα τελευταία χρόνια, ετήσιο φεστιβάλ μέσα στο μήνα Αύγουστο. Πηγή Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Photos  16/3/2013 by George Konstantinou

Το κατεχόμενο χωριό ( δήμος) Λευκόνοικο της επαρχίας Αμμοχώστου - Leukoniko village - Cyprus

See also

All about Cyprus - Όλα για την Κύπρο

Κατάλογος κατεχομένων δήμων και κοινοτήτων της Κύπρου - List of cities, towns and villages in occupied Cyprus

List of cities towns and villages in Cyprus - Κατάλογος δήμων και κοινοτήτων της Κύπρου

Ιερός Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Κατεχόμενο Λευκόνοικο - Cyprus

Το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού στο κατεχόμενο χωριό ( δήμος) Λευκόνοικο της επαρχίας Αμμοχώστου 

Εκκλησία Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο κατεχόμενο χωριό ( δήμος) Λευκόνοικο της επαρχίας Αμμοχώστου

Το Λευκόνοικο είναι χωριό του κάμπου της Μεσαορίας, του σιτοβολώνα της Κύπρου. Τα χώματά του φτάνουν μέχρι τις παρυφές του Πενταδακτύλου, στα βόρεια, και μέχρι το κέντρο του κάμπου στον νότο. 

Τα κυριότερα προϊόντα του χωριού μέχρι το 1974 ήταν τα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, κ.α.) μαζί με τα προϊόντα της κτηνοτροφίας. Τα τελευταία χρόνια, πριν την καταστροφή, αναπτύχθηκε η καλλιέργεια των φρουτόδεντρων (χρυσομηλιάς, ροδακινιάς, αχλαδιάς, κ.α.), των εσπεριδοειδών και λαχανικών με μεγάλη επιτυχία. Γιατί πρέπει να αναφερθεί πως ο Λευκονοικιάτης είναι άνθρωπος εργατικός, δραστήριος και δυναμικός και ποτέ δεν φοβάται τη δουλειά. Όμως το μεγάλο πρόβλημα της άρδευσης δυσκόλευε τις προσπάθειές του.

Επειδή το χωριό απέχει λίγα χιλιόμετρα από την Αμμόχωστο, τη Λευκωσία και τη Λάρνακα αρκετοί τεχνίτες και υπάλληλοι, που εργάζονταν σε αυτές τις πόλεις, προτιμούσαν να μένουν στο χωριό και να πηγαινοέρχονται καθημερινά στις εργασίες τους. Έτσι ο πληθυσμός του Λευκονοίκου αυξανόταν και έφτασε γύρω στις 3.000 το 1974.

Η δραστηριότητα και η δουλειά των Λευκονοικιατών, ανάδειξαν το χωριό σε κεφαλοχώρι της περιοχής της Μεσαριάς. Στο Λευκόνοικο ήταν συγκεντρωμένες οι περισσότερες κυβερνητικές υπηρεσίες (δικαστήριο, νοσοκομείο, κτηματολόγιο, ιατρείο, κτηνιατρείο, γεωργικό τμήμα, αστυνομία, κ.α.) που εξυπηρετούσαν τα γύρω χωριά: το Πραστειό, την Περιστερωνοπηγή, τη Μηλιά, τη Γύψου, τη Σύγκραση, το Λάπαθος, την Ακανθού, το Μαραθόβουνο, την Τρυπημένη, τον Άγιο Νικόλαο, τα Γέναγρα, τις Γούφες και τα τούρκικα χωριά , Κνώδαρα, Ψυλλάτο, Τζιάος, Άρτεμις, Πλατάνι και Μελούντα.

Οι Τούρκοι

Στο Βόρειο μέρος του χωριού, σε μια μαιανδρική στροφή του ποταμού Σιεζιά, ήταν συγκεντρωμένη η μικρή συνοικία των Τούρκων, που δε ξεπερνούσε τις μερικές δεκάδες οικογένειες. Τίποτα δεν υπήρχε που να ξεχώριζε κανένας τον τούρκο από τον έλληνα. Οι τούρκοι μιλούσαν τα ελληνικά, όπως και οι έλληνες συγχωριανοί τους, ακόμα και στις μεταξύ τους κουβέντες και συναλλαγές. Σ’ όλες τις γιορτές και εκδηλώσεις του χωριού, λάμβαναν ενεργό μέρος, με τις ευχές και τα δώρα τους. Αδελφωμένοι γλεντούσαν μαζί με τους χριστιανούς. Έφυγαν από το χωριό κατά τις διακοινοτικές ταραχές (1963).

Σύντομη Ιστορική Αναδρομή. Ονομασία και σχηματισμός του χωριού

Το χωριό, όπως πιστεύουν οι ερευνητές, πήρε το όνομα Λευκόνοικο, από το πρώτο σπίτι που κτίστηκε στο χώρο του, κατά τα πρώτα χριστιανικά χρόνια πριν από τον 6ο μ.Χ αιώνα. Επειδή το σπίτι αυτό ήταν άσπρο, οι άνθρωποι συνήθιζαν να λένε «Πηγαίνω στον Λευκόν οίκο». Σιγά  σιγά κτίστηκαν εκεί κι’ άλλα σπίτια κι έτσι σχηματίστηκε το χωριό. Του έμεινε δε το αρχικό όνομα από τον λευκόν οίκον.

Σε μερικούς ευρωπαϊκούς χάρτες της Κύπρου, του 17ου αιώνα, βρίσκουμε το χωριό με τ’ όνομα MACUCA παραφθορά της λατινικής λέξης MATUTA, που σημαίνει Λευκοθέα. Έτσι επιβεβαιώνεται η πιο πάνω άποψη.

Άλλοι πιστεύουν πως οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού μετανάστευσαν από ένα γειτονικό συνοικισμό, γνωστό με το όνομα Αγία Κινούσα, που βρισκόταν μεταξύ του Λευκονοίκου και του γειτονικού χωριού Περιστερωνοπηγή. Ο συνοικισμός αυτός υπήρχε από τα προχριστιανικά χρόνια και είναι γεμάτος με λείψανα των ειδωλολατρικών χρόνων. Στο Κυπριακό μουσείο υπάρχουν αγάλματα, απ’ αυτή την πολιτεία, του 6ου, 5ου και 4ου αιώνα, που φέρουν έντονη την ελληνική επίδραση.

Μερικοί αποδίδουν την υφαντική τέχνη των γυναικών του Λευκονοίκου, με τον τόσο εξαίρετο συνδυασμό χρωμάτων και σχεδίων, σ’ αυτούς τους κατοίκους.

Βυζαντινή Περίοδος

Πολύ λίγες πληροφορίες έχουμε για τι Βυζαντινό Λευκόνοικο. Μια ιστορική μαρτυρία, που αναφέρεται στο Λευκόνοικο, κατά τα Βυζαντινά χρόνια, έχει σχέση με του Αλαμάνους, τους Γερμανούς αγίους της Κύπρου. Αυτοί ήσαν γερμανοί πολεμιστές που ήρθαν στην Κύπρο για ν’ αγιάσουν. Μερικούς απ’ αυτούς τους γιορτάζουμε ακόμα, όπως ο Άγιος Αναστάσιος, ο Άγιος Επίκτητος, ο Άγιος Ερμογένης, ο Άγιος Κενδέας κ.α. Ο Άγιος Ευφημιανός έζησε και μαρτύρησε στο Λευκόνοικο, σύμφωνα με τον Μαχαιρά.

Φραγκοκρατία

Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας το Λευκόνοικο χρησιμοποιόταν ως τόπος διαμονής επισήμων φιλοξενουμένων του βασιλιά της Κύπρου. Τούτο μαρτυρεί τη σπουδαιότητα του χωριού. Το Λευκόνοικο, όπως αναφέρει ο Μαχαιράς στο χρονικό του, κατέχει τιμητική θέση στην ιστορία του νησιού μας, με ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της περιόδου αυτής. Πρόκειται για την επανάσταση των χωρικών, που ξέσπασε στην Κύπρο το 1427 και είχε σαν επίκεντρο το Λευκόνοικο, κάτω από την αρχηγία του «Ρε Αλέξη».

Οι χωρικοί, από διάφορα μέρη του νησιού, αγανακτισμένοι με τους φεδουάρχες, εξεγέρθηκαν εναντίον τους. Κέντρο των επαναστατημένων χωρικών ήταν το Λευκόνοικο. Εκεί μαζεύτηκαν αρκετοί χωρικοί, οπλισμένοι με ρόπαλα και γεωργικά εργαλεία και ανακήρυξαν, σαν καπετάνιο τους, το «Ρε Αλέξη», γενναίο και φημισμένο παλληκάρι.

Το επαναστατικό, αυτό κίνημα, όπως, ήταν φυσικό απέτυχε. Ο «Ρε Αλέξης», πιάστηκε αιχμάλωτος και κρεμάστηκε στη Λευκωσία, στις 12 Μαΐου 1427.

Τουρκοκρατία

Τα 300 χρόνια της τουρκοκρατίας στην Κύπρο είναι γεμάτα από καταπίεση, εξαθλίωση και βαριά φορολογία. Μόνο κατά τον 19ο αιώνα υπάρχουν αρκετά στοιχεία της ζωής στον τόπο.

Γύρω στα 1833, μετά τη μεγάλη σφαγή του 1821, έγιναν τρία επαναστατικά κινήματα στο νησί μας. Ένα απ’ αυτά είναι εκείνο του Καλόγερου Ιωαννίκιου από τον Άγιο Ηλία Καρπασίας, ο οποίος παρακίνησε τους χωρικούς σε επανάσταση, ενάντια στους τούρκους. Η τούρκικη κυβέρνηση έστειλε στρατό για να τους διαλύσει. Η φονική μάχη έγινε κοντά στο Λευκόνοικο. Οι επαναστάτες διαλύθηκαν και η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα.

Κατά τις αρχές του 19ου αιώνα το Λευκόνοικο παρουσιάζεται να είναι το μεγαλύτερο χωριό της Κύπρου, σε πληθυσμό και το πλουσιότερο σε παραγωγή σιτηρών.

Αγγλοκρατία

Πολλές είναι οι πηγές για την ιστορία του Λευκονοίκου και γενικά του νησιού μας, κατά την περίοδο αυτή. Υπάρχει οργανωμένη διοίκηση και έλεγχος. Η ζωή στο νησί άρχισε να βελτιώνεται σημαντικά. Ο κόσμος νιώθει τώρα πιο ελεύθερος και αρχίζει να μορφώνεται και να εκπολίζεται.

Το Λευκόνοικο θεωρείται από τους άγγλους ως το πιο σημαντικό χωριό της επαρχίας και το καταλληλότερο, για φιλοξενία των επισήμων της Κυβέρνησης. Κατά την περίοδο αυτή το χωριό παρουσιάζει αρκετά επιτεύγματα στους τομείς της παιδείας.

Τα Οκτωβριανά

Τα γεγονότα αυτά συνέβησαν στις 24 Οκτωβρίου, 1931. Ήταν ένα αυθόρμητο ξέσπασμα του εθνικού ενθουσιασμού του λαού μας ενάντια στου άγγλους, που κατέληξε σε αποτυχία, γιατί αυτός ο ξεσηκωμός ήταν ανοργάνωτες και απροετοίμαστος.

Σ’ όλα τα μέρη του νησιού, όπως και στο Λευκόνοικο, έγινα μικροεπεισόδια, χωρίς κανένα σοβαρό αποτέλεσμα. Έγιναν συλλήψεις και σκοτώθηκαν μερικοί πολίτες. Ένα παλληκάρι από το Λευκόνοικο, ο Χαράλαμπος Φιλή, σκοτώθηκε στην Αμμόχωστο. Μετά τα Οκτωβριανά οι άγγλοι επέβαλαν, σ’όλο το νησί, ένα είδος δικτατορίας, που ονομαζόταν Παλμεροκρατία, και συνεχίστηκε μέχρι το β’ παγκόσμιο πόλεμο.

Δήμος Λευκονοίκου

Το Λευκόνοικο ανακηρύχτηκε σε δήμο το 1939. Το πρώτο δημοτικό συμβούλιο περιλάμβανε 7 μέλη. 6 Έλληνες και 1 Τούρκο. Ήταν δε διορισμένο από τον Κυβερνήτη της Κύπρου.

Η 25η Μαρτίου 1945 (η αποφράδα μέρα του χωριού)

Τραγικά γεγονότα συνέβησαν στο Λευκόνοικο, την ημέρα της εθνικής επετείου του 1945. Η αστυνομία του χωριού πυροβόλησε αδιάκριτα το πλήθος που παρέλαυνε ειρηνικά, για να τιμήσει την επέτειο, με τη δικαιολογία ότι η παρέλαση ήταν παράνομη. Θύματα αυτή της εγκληματικής ενέργειας ήταν 3 νεκροί, ο Ανδρέας Εξηντάρης, ο Μιχάλης Κουρτέλας, Ο Ανδρέας Κυπριανού και αρκετοί τραυματίες. Η κυβερνητική ανακριτική επιτροπή, που εξέτασε τα δραματικά αυτά γεγονότα, ποτέ δεν ανακοίνωσε το πόρισμα της.

Ο Απελευθερωτικό Αγώνας (1955 - 1959)

Το Λευκόνοικο είχε και αυτό την προσφορά του σε εθνική δράση και θυσίες, κατά τη διάρκεια του επικού αγώνα του Κυπριακού ελληνισμού για ελευθερία. Ο κόσμος του χωριού εντάχθηκε στις τάξεις της ΕΟΚΑ και αγωνίστηκε με σθένος και αυτοθυσία για επίτευξη των στόχων της. Κατά τη διάρκεια του αγώνα αρκετά γεγονότα συνέβησαν στο χωριό, με αποτέλεσμα μερικοί άγγλοι στρατιώτες να σκοτωθούν αλλά και παλληκάρια του χωριού να θυσιάσουν τη ζωή τους στο βωμό της λευτεριάς.

Το Γυμνάσιο του χωριού ήταν το φυτώριο αγωνιστών του αγώνα, γι’ αυτό και οι άγγλοι το έκλεισαν για ένα χρόνο (1955-56)

Η Ανεξαρτησία

Το 1960 η Κύπρος αποκτά την ανεξαρτησία της, μετά από τον αγώνα της ΕΟΚΑ κι αρχίζει αναπτύσσεται. Η μετανάστευση και η αστυφιλία περιορίζονται και τι χωριό προχωρά στην πρόοδο και ανάπτυξη. Το 1963-64 αρχίζουν οι δικοινοτικές ταραχές. Το Λευκόνοικο θρηνεί και πάλι αδικοχαμένα παλληκάρια του. Πριν ακόμα ο τόπος ανανήψει από αυτή τη συμφορά μια άλλη συμφορά, πιο τραγική, τον πλακώνει.

Το Λευκόνοικο σήμερα βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή και οι πρόσφυγες Ε/κ κάτοικοι του ζούν σε διάφορες περιοχές της Κύπρου. Λειτουργεί ως κατεχόμενος Δήμος και οι κάτοικοι του κάνουν ότι είναι δυνατό για να συντηρήσουν τη μνήμη τα ήθη και έθιμα αυτού του μεγάλου χωριού της Μεσαορίας. Πηγή Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Το θρησκευτικό αίσθημα ήταν βαθιά ριζωμένο στη λαϊκή συνείδηση. Η ζωή των Λευκονοιτακιών ήταν γεμάτη πίστη και αγάπη προς τα θεία. Γι ‘αυτό και το χωριό ήταν γεμάτο εκκλησίες και ξωκλήσια. Η εκκλησία της Πάνω Ενορίας ήταν αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Είχε επιβλητική εμφάνιση, μ’ ένα εξαίρετο ξυλόγλυπτο τέμπλο και με παλιές βυζαντινές εικόνες. Η μεγαλόπρεπη τοιχογραφία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ δέσποζε στο εσωτερικό της. Στην Κάτω Ενορία ήταν η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, μικρή αλλά γοητευτικά στολισμένη. Κοντά σε αυτήν την εκκλησία βρισκόταν το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού με τα ξακουστά παλιά βημόθυρά του. Στο λόφο του Γυμνασίου δέσποζε μεγαλόπρεπα το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Το δε ξωκλήσι του Αγίου θεοδώρου ήταν κτισμένο ανάμεσα σε τουρκικές περιουσίες. Σε μια γραφική τοποθεσία, σε λόφο βόρεια του χωριού, βρισκόταν το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, κοντά στο τούρκικο χωριό Μελούντα.

Το ξωκλήσι του Αγίου Φωκά βρισκόταν, κι αυτό βόρεια του χωριού, κοντά στο τούρκικο χωριό Πλατάνι. Πολλές αρχαιότητες βρέθηκαν στην περιοχή αυτή Τέλος, στα νότια του χωριού, ανάμεσα στο γυμνό κάμπο, βρισκόταν το μοναχικό ξωκλήσι της Αγίας Ζώνης (Αγία Κινούσα), κτισμένο σε τοποθεσία αρχαίου συνοικισμού. Πηγή https://dimoslefkonikou.org/

Ιεροί ναοί

Στο Λευκόνοικο υπάρχουν οι εξής ιεροί ναοί:

Εκκλησία Αρχαγγέλου Μιχαήλ 

Εκκλησία Μεταμόρφωσης του Σωτήρος

Εκκλησία Τιμίου Σταυρού 

Εκκλησία Προφήτη Ηλία

Εκκλησία Αγίου Γεωργίου

Εξωκλήσι Αγίου Θεοδώρου

Εξωκλήσι Αγίου Φωκά

Εξωκλήσι Αγίας Ζώνης (Αγία Κινούσα)

Photos 18/9/2023 by George Konstantinou