Φτερωτοί αρχιτέκτονες Tου Γιώργου Κωνσταντίνου (Απο αθρο μου στον Φιλελευθερο)

Φτερωτοί αρχιτέκτονες
Tου Γιώργου Κωνσταντίνου (Απο αθρο μου στον Φιλελευθερο)

«Ζωγραφίζουν» τα αυγά για σκοπούς προστασίας
Το χρώμα και τα στίγματα των αυγών δημιουργούνται από τα πουλιά αποκλειστικά για σκοπούς παραλλαγής. Τα στίγματα και τα χρώματα δημιουργούνται από ειδικούς αδένες που διαθέτει το πουλί στο τελευταίο στάδιο πριν από τη γέννηση του αυγού.
Συνήθως όλα τα πουλιά γεννούν κατά τους μήνες της άνοιξης και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα αυγά και οι νεοσσοί είναι από τον άνθρωπο, τις φυσικές καταστροφές [καταρρακτώδεις βροχές, δυνατούς ανέμους, απότομη αλλαγή θερμοκρασίας], τα φίδια, την αλεπού [vulpes vulpes], την ποντίκα και αρπακτικά πουλιά. Το 2007 είχα υπό παρακολούθηση 185 φωλιές διαφόρων πουλιών στην περιοχή Λευκωσίας για σκοπούς φωτογράφησης. Όλες οι φωλιές είχαν αυγά και νεοσσούς. Μετά από καταρρακτώδεις βροχές και χαλάζι στις 11.5.2007 από τις 185 οι 182 φωλιές καταστράφηκαν και εγκαταλείφθηκαν από τους γονείς. Και οι τρεις φωλιές που διασώθηκαν ήταν αρκόθουπου [asio otus] στην περιοχή Αθαλάσσας και όλες βρίσκονταν μέσα σε πολύ πυκνά κυπαρίσσια.
Καθαρίζουν τις φωλιές από τα κόπρανα πολλά πουλιά όπως χελιδόνια, σπουργίτες κ.ά.διατηρούν τη φωλιά τους καθαρή, απομακρύνοντας τα κόπρανα των νεοσσών με το ράμφος τους. Ακόμα και οι νεοσσοί από καθαρό ένστικτο περιμένουν τους γονείς τους για να αφοδεύσουν, ώστε αυτοί να απομακρύνουν τις ακαθαρσίες.
>Με διαφορετική τεχνική το κάθε πουλί κτίζει τη φωλιά του φτιάχνοντας έργα τέχνης
Ο φτερωτός κόσμος των πουλιών αποτελεί αναπόφευκτα ένα από τα θαύματα της φύσης. Ένα από τα
πολλά χαρίσματα των πουλιών είναι η ικανότητά τους να κτίζουν φωλιές σε σπίτια, σε δέντρα, σε βράχους και
οπουδήποτε μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους, για να γεννήσουν τα αυγά τους με όσο το δυνατό μεγαλύτερη ασφάλεια.
Κάθε είδος πουλιού έχει το δικό του τρόπο, τη δική του τεχνική στην κατασκευή της φωλιάς του. Κάθε είδος χρησιμοποιεί και διαφορετικά υλικά. Πρέπει εξαρχής να διευκρινιστεί ότι τα αυγά κάθε είδους έχουν διαφορετικό χρώμα και μέγεθος. Δυστυχώς, υπάρχουν ανά τον κόσμο εκατοντάδες συλλέκτες αυγών που προκαλούν τεράστιες και πολλές φορές ανεπανόρθωτες ζημιές καθώς συλλέγουν τα αυγά των πουλιών από τις φωλιές τους. Μάλιστα δεν κάνουν την παραμικρή διάκριση, με αποτέλεσμα να παίρνουν και τα αυγά από είδη που απειλούνται με ολική εξαφάνιση.
Στο παρόν κείμενο θα ασχοληθώ μόνο με πουλιά που συναντώνται και φωλιάζουν στον τόπο μας.
Eνα από αυτά είναι η κατσηκορόνα [pica-pica] που συνήθως κτίζει τη φωλιά της πάνω σε παλλούρες και μοσφιλιές. Ξεκινά την κατασκευή της φωλιάς πρώτα με χοντρά κλαδιά και μετά επενδύει το εσωτερικό με ένα χοντρό στρώμα λάσπης που πλάθει με το στόμα της. Αυτό το κάνει για να μονώσει τη φωλιά από το κρύο. Ακολούθως τοποθετεί πολύ λεπτά ξερά χόρτα στο εσωτερικό και τέλος κατασκευάζει ένα είδος τέντας με ξερά κλαδιά πάνω από τη φωλιά για προστασία των νεοσσών από τη βροχή και τον ήλιο. Η κατσηκορόνα είναι ένα από τα πιο έξυπνα πουλιά που έχουμε στον τόπο μας.
Ο φλώρος [carduelis chloris], η καρδερίνα [carduelis carduelis] και το μπασταρτοκάναρο που ανήκουν στην ίδια οικογένεια, χρησιμοποιούν την ίδια τεχνική κτισίματος φωλιάς. Την κτίζουν πάνω σε πυκνά κλαδιά δέντρων. Οι κατασκευές των φωλιών αυτών των πουλιών μόνο σαν έργα τέχνης μπορεί να χαρακτηριστούν. Για το κτίσιμο πλέκουν ξερά χόρτα στο εξωτερικό και στο εσωτερικό τοποθετούν διάφορα μαλακά αντικείμενα από τη φύση, όπως μικρά φτερά, μαλακά χόρτα, τρίχες από ζώα, ακόμα και σπάγκους.
Ο κόρονος [corvus corone] κτίζει τη φωλιά του πάνω σε ψηλά δέντρα [ευκάλυπτους και κυπαρίσσια] με χοντρά κλαδιά, ενώ στο εσωτερικό τοποθετεί διάφορα μαλακά υλικά όπως φτερά άλλων πουλιών, σπάγκους, κομμάτια από χαρτιά, ακόμα και πλαστικές σακούλες.
Το περδίκι [alectoris chukar], το ορτύκι [coturnix coturnix] και η φραγκολίνα [francolinus francolinus] που ανήκουν στην ίδια οικογένεια τοποθετούν τη φωλιά τους στο έδαφος κάτω από ψηλά χόρτα ή μικρούς θάμνους κατασκευάζοντάς την με χόρτα μέσα σε μικρό κοίλωμα του εδάφους, το οποίο επίσης κατασκευάζει το ίδιο το πουλί.
Το κοινό χελιδόνι [hirundo rastica], το πετροχελίδονο [delichon urbica] και το χελιδόνι με κόκκινη ουρά και τα τρία της ίδιας οικογένειας, χρησιμοποιούν τα ίδια υλικά, αλλά το κάθε είδος έχει τη δική του τεχνική όσον αφορά το σχήμα της φωλιάς.
Τα υλικά που χρησιμοποιούν είναι λάσπη, στο εσωτερικό της οποίας τοποθετούν μικρά κομματάκια χόρτου για να ενδυναμώσουν τη φωλιά ακριβώς όπως έκτιζαν παλιά τα πλινθόκτιστα σπίτια. Στο εσωτερικό των φωλιών τοποθετούν πολύ μαλακά χόρτα και φτερά. Τις φωλιές τους τις κτίζουν σε βεράντες σπιτιών, κάτω από γεφύρια και μέσα σε φυσικά κοιλώματα σε γκρεμούς.
Το τσαγκαρούδι [parus major] κτίζει τη φωλιά του μέσα σε τρύπες [σωλήνες, κεραμίδια, ακόμα και σε γραμματοκιβώτια] και κατασκευάζει τη φωλιά του με τρίχες από ζώα [κατσίκες, πρόβατα].
Η φάσσα [columba palumbus] και το τρυγόνι [streptopelia turtur] που είναι της ίδιας οικογένειας είναι από τα πιο άτεχνα πουλιά στο κτίσιμο φωλιάς. Κτίζουν τις φωλιές τους πάνω σε δέντρα μόνο με μερικά κλαδιά και είναι άξιον απορίας πώς δεν πέφτουν κάτω τα αυγά και οι νεοσσοί.
Η τρουλλουρία [burhinus oedicnemus] δεν κτίζει καθόλου φωλιά. Γεννά τα αυγά της απευθείας στο έδαφος ανάμεσα σε βότσαλα για σκοπούς παραλλαγής.
Η κουκουβάγια [athene noctua] γεννά μέσα σε τρύπες χωρίς να τοποθετεί καθόλου υλικά. Ενώ ο αρκόθουπος γεννά σε παλαιές φωλιές κορόνων ή κατσηκορόνων.
Ο γνωστός μας σπουργίτης [passer domesticus] κτίζει τις φωλιές του με ξερά χόρτα και φτερά. Της κτίζει σχεδόν παντού, πάνω σε δέντρα, σε κεραμίδια, κάτω από γεφύρια και γενικά όπου νιώθει ασφάλεια.