See also
Η εκκλησία Αρχάγγελου Μιχαήλ στο χωριό Καζάφανι - Churche of Archagkelos Michail at Kazafani Village
Μεικτό χωριό της επαρχίας Κερύνειας. Κατεχόμενο από το 1974 από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής. Το Καζάφανι είναι κτισμένο στην παράκτια πεδιάδα της Κερύνειας, σε μέσο υψόμετρο 80 μέτρων. Στα βόρεια του χωριού το ανάγλυφο είναι γενικά ήπιο με μια ανεπαίσθητη κλίση προς τη θάλασσα, ενώ στα νότια του γίνεται κάπως απότομο και το υψόμετρο φθάνει τα 200 μέτρα στο νοτιότερο τμήμα της διοικητικής έκτασης. Το τοπίο είναι διαμελισμένο από μικρά ρυάκια που πηγάζουν νοτιότερα από την κορυφογραμμή του Πενταδακτύλου και χύνονται στη θαλάσσια περιοχή της Κερύνειας στα βόρεια του χωριού. Τα κυριότερα απ' αυτά είναι το αρκάτζ΄ιν του Γιακίμη, το αρκάτζ΄ιν των Μεγάλων χωραφιών και το αρκάτζ'ιν των Καμάρων.
Το χωριό δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 520 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή καλλιεργούντο πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, τα εσπεριδοειδή (κυρίως λεμόνια και κιτρόμηλα), τα σιτηρά, λίγα λαχανικά, ελιές, χαρουπιές και Χρυσομηλιές. Οι αρδευόμενες εκτάσεις βρίσκονται στα βόρεια του χωριού. Στο Καζάφανι ήταν επίσης ανεπτυγμένη και η κτηνοτροφία με την οποία απασχολούντο συνολικά 194 κτηνοτρόφοι το 1973. Εκτρέφονταν τότε 1.123 πρόβατα, 292 αίγες και 62.615 πουλερικά. Ο αριθμός των πουλερικών ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος σ΄ολόκληρη την επαρχία, μετά την πόλη της Κερύνειας και το χωριό Σύσκληπος.Το Καζάφανι εξυπηρετείται με ένα πολύ καλό οδικό δίκτυο. Στα βόρεια συνδέεται με τον κύριο δρόμο Λευκωσίας-Κλεπίνης-Κερύνειας, στα βορειοδυτικά με την πόλη της Κερύνειας, στα νότια με το χωριό Πέλλα-Παϊς (περί το 1,5 χμ.) και στα ανατολικά με το χωριό Άγιος Επίκτητος.
Η μικρή απόσταση του χωριού από την Κερύνεια και η καλή οδική του σύνδεση είναι παράγοντες που συνέβαλαν στην πληθυσμιακή ανάπτυξη του. Το 1881 το Καζάφανι είχε 497 κατοίκους και ήταν το τρίτο σε πληθυσμό χωριό της επαρχίας μετά τα χωριά Λάπηθος και Καραβάς. Με βάση τα πληθυσμιακά στοιχεία του 1973, το Καζάφανι ήταν το έβδομο σε πληθυσμό χωριό της επαρχίας Κερύνειας με 410 Έλληνες κατοίκους, 644 Τούρκους και 45 άλλων εθνικοτήτων.
Το χωριό άρχισε να επεκτείνεται, λίγα χρόνια πριν την τουρκική εισβολή, κατά μήκος των κύριων οδικών αρτηριών που συνδέουν το χωριό με την πόλη της Κερύνειας και τα γύρω χωριά.
Η περιοχή του χωριού Καζάφανι ήταν πυκνοκατοικημένη ήδη από τα προϊστορικά χρόνια. Ωστόσο το χωριό πήρε την σημερινή του ονομασία κατά την εποχή της φραγκοκρατίας, οπότε και αποτελούσε φέουδο. Η ονομασία του χωριού προήλθε από την ιταλική λέξη κάζα που σημαίνει σπίτι και το όνομα Επιφάνιος. Σημαίνει δηλαδή, σπίτι του Πιθανή. Κατ΄επέκταση, η ονομασία του χωριού μπορεί να ερμηνευθεί ως Χωριό του (Αγίου) Επιφανίου, πράγμα που σημαίνει ότι ο οικισμός με την ονομασία αυτή υφίστατο και κατά την προγενέστερη, Βυζαντινή εποχή. Ο Λεόντιος Μαχαιράς αναφέρει δύο φορές το χωριό ως Κάζα Πιθανή, ενώ ο Γεώργιος Βουστρώνιος το γράφει ως Κάζα Πιφάνι. Επίσης κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας το χωριό αναφερόταν επίσημα ως Καζά Μπιφάν, ενώ σε παλαιούς, μεσαιωνικούς χάρτες σημειώνεται ως Κάζα Πιφάνι ή Πιφάνι.
Στο χωριό υπάρχει καλά διατηρημένη εκκλησία της Παναγίας του Ποταμού (ή Ποταμίτισσα) ρυθμού του 15ου αιώνα, η οποία κατά τον Gunnis,κάποτε ήταν ολότελα καλυμμένη με τοιχογραφίες από τις οποίες καλύτερα διατηρείται η Ημέρα της Κρίσεως. Ο νάρθηκας στη βόρεια και τη δυτική πλευρά, υπό μορφή γαλαρίας ή στοάς, είναι κάτι όχι συνηθισμένο. Στο δυτικό του άκρο υπάρχει καλά διατηρημένος μεσαιωνικός τάφος πάνω στον τοίχο, με αψίδα από πάνω σαν ουρανός κι ανάγλυφη μορφή ανδρός του 14ου αιώνα.
Η άλλη εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον αρχάγγελο Μιχαήλ, κι΄είναι κτίσμα του 18ου αιώνα. Σ΄αυτήν ο Gunnis είδε μικρή κλασική σαρκοφάγο, η οποία ίσως σχετίζεται με την περνιέραν την γεμάτη λείψανα του Μαχαιρά.
Όσο για τα λείψανα, πρόκειται πιθανόν για εκείνα που διασώζονται στο ξωκλήσι του Αγίου Φανουρίου κοντά στο χωριό Άγιος Γεώργιος.
Μετά την κατάκτηση της Κύπρου από τους Τούρκους (1570/71), το Καζάφανι ήταν ένα από τα κυπριακά χωριά που ήσαν αναγκασμένα να συντηρούν (πληρώνοντας ειδικούς φόρους) στρατιωτικά σώματα. Τούτο συνέτεινε τα μέγιστα στον σταδιακό εκτουρκισμό των περισσότερων από τους κατοίκους του, που ήσαν Μαρωνίτες. Έλληνες Κύπριοι κατοίκησαν ξανά στο χωριό από τα τέλη του περασμένου αιώνα.Το 1964, εξαιτίας των διακοινοτικών ταραχών, μερικοί από τους Τούρκους κατοίκους του χωριού το εγκατέλειψαν προσωρινά, αργότερα όμως επανήλθαν. Στο χωριό είχαν εγκατασταθεί από το 1964 μέχρι και το 1974 στρατιώτες της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών.
Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 πολλοί από τους Ελληνοκύπριους κατοίκους του χωριού παρέμειναν εγκλωβισμένοι σ΄αυτό (ανέρχονταν στους 107 τον Νιόβη του 1975, αλλά στους 99 τον Φεβράρη του 1976). Σταδιακά εκδιώχθηκαν και μεταφέρθηκαν στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου. Αργότερα εγκαταστάθηκαν στο Καζάφανι έποικοι από την Τουρκία.
Το Καζάφανι ήταν, σε παλαιότερες εποχές, γνωστότατο για το παστέλλιν του, που κατασκευαζόταν αρχικά κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, από ζαχαρόπηχτο χυμό χαρουπιών.
Στο χωριό Καζάφανι αποκαλύφθηκαν το 1972 δύο σημαντικοί τάφοι της Μέσης και Τελευταίας εποχής του Χαλκού, με πολύ πλούσιο αρχαιολογικό υλικό (αγγειοπλαστική και διάφορα άλλα μικροτεχνικά έργα). Τα ευρήματα αυτά μαρτυρούν ότι στο χώρο του χωριού υπάρχει μεγάλο νεκροταφείο των δύο αυτών σημαντικών προϊστορικών εποχών του κυπριακού πολιτισμού.
Πηγή http://www.keryniaek.com/index.php?pageid=30&lang=gr
Photos 21/8/2011 by George Konstantinou
No comments:
Post a Comment