See also
Κείμενο, videos, φωτογραφίες του Γιώργου Κωνσταντίνου
Η Κύπρος βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων και αποτελεί τον μεγαλύτερο διάδρομο μετανάστευσης των αποδημητικών πουλιών στη Μεσόγειο δύο φορές τον χρόνο από Ευρώπη προς Αφρική και Ευρασία το φθινόπωρο και το αντίθετο την άνοιξη. Πάνω από διακόσια είδη μεταναστευτικών πουλιών χρησιμοποιούν την Κύπρο είτε ως ενδιάμεσο σταθμό για να ξεκουραστούν πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους είτε για να ξεχειμωνιάσουν, ενώ άλλα αναπαράγονται εδώ.
Νέες καταγραφές
Στην Κύπρο έχουν καταγραφεί (μαζί με τα αποδημητικά) περίπου 410 είδη πουλιών και αυτός ο αριθμός αυξάνεται κάθε χρόνο, με νέες καταγραφές. Λόγω της κοντινής απόστασης της Κύπρου με της ηπειρωτικές χώρες κάποτε έχουμε και εντελώς απρόσμενους επισκέπτες, που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ έως τώρα στο νησί μας. Από τον Οκτώβριο του 2014 μέχρι τον Ιανουάριο του 2018 έχουν καταγραφεί στην Κύπρο πέντε διαφορετικά είδη πουλιών που αποτελούν πρώτη αναφορά για την Κύπρο, και που προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη στους παρατηρητές πτηνών όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Έκπληξη προκάλεσαν επειδή τα τέσσερα από αυτά δεν είναι μεταναστευτικά είδη, ενώ το ένα είναι αποδημητικό πουλί αλλά όχι της περιοχής μας. Το γεγονός αυτό προσέλκυσε στις περιοχές που βρίσκονταν τα πουλιά αυτά αρκετούς παρατηρητές και φωτογράφους άγριων πτηνών τόσο ξένων όσο και ντόπιων.
Πρόκειται για τα πουλιά 1) Striated heron (Butorides striata) ερωδιός των μαγκροβίων, 2) Lesser flamingo (Phoenicopterus minor) 3) Brown-necked raven (Corvus ruficollis) ερημοκόρακας, 4) Amur falcon (Falco amurensis) ασιατικό μαυροκιρκίνεζο και 5) White-eyed gull (Ichthyaetus leucophthalmus) λευκόφθαλμος γλάρος.
Παρατηρητές πτηνών
O ερωδιός των μαγκροβίων βρέθηκε για πρώτη φορά από παρατηρητές πτηνών στις 28 του Οκτώβρη του 2014 να τρέφεται στις λίμνες στο Ζακάκι στη Λεμεσό δίπλα από το παρατηρητήριο πτηνών. Δεν πρόκειται για αποδημητικό πουλί και είναι άγνωστο το πώς βρέθηκε στην Κύπρο. Δύο πιθανά σενάρια είναι να ακολούθησε άλλα είδη μεταναστευτικών ερωδιών ή να έφτασε εδώ με κάποιο πλοίο. Είναι πανέμορφος ερωδιός μικρού μεγέθους της οικογενείας Ardeidae και τον συναντάμε από τη Δυτική Αφρική μέχρι Ιαπωνία, Αυστραλία και Νότιο Αμερική. Τρέφεται με ψάρια, βατράχους και μεγάλα υδρόβια έντομα. Έμεινε στο Ζακάκι μερικές μέρες και μετά έφυγε άγνωστο για πού. Κατά την παραμονή του εκεί τρεφόταν ως επί το πλείστον με μικρά ψαράκια και λιβελούλες που έπιανε με αστραπιαίες κινήσεις. Ήταν αρκετά φιλικό πουλί και έδωσε ωραίες φωτογραφίες σε όσους πήγαν να το φωτογραφίσουν.
Lesser flamingo (Phoenicopterus minor)
Το Lesser flamingo βρέθηκε για πρώτη φορά από παρατηρητές πτηνών στις 20 Μαΐου του 2015 στο φράγμα Κουκλιών Αμμοχώστου στα κατεχόμενα μαζί με ένα κοπάδι συνηθισμένων φλαμίνγκο. Πρόκειται για το μικρότερο από όλα τα είδη φλαμίνγκο που υπάρχουν της οικογενείας Phoenicopteridae και το συναντάμε σε δύο πληθυσμούς ένα στην Αφρική και ένα στην Ινδία. Δεν πρόκειται για μεταναστευτικό είδος και προφανώς ακολούθησε τα άλλα φλαμίνγκο και έφτασε μέχρι εδώ. Τρέφεται με σπιρουλίνα που είναι ένα μικροφύκι του γλυκού νερού και μικροσκοπικές γαρίδες. Δυστυχώς για τους φωτογράφους το πουλί ήταν συνεχώς στο κέντρο του φράγματος και καθώς το φράγμα είναι πολύ μεγάλο καθιστούσε τη φωτογράφισή του πολύ δύσκολη. Έμεινε εκεί περίπου για μια βδομάδα και έφυγε προς άγνωστη κατεύθυνση.
Ο ερημοκόρακας ακόμα ένα σπανιότατο πουλί για την Κύπρο έχει αναφερθεί και βρεθεί από τους Keith και Raija Howard στις 24 Μαρτίου του 2016 στο Κάβο Γκρέκο. Ανήκει στην οικογένεια Corvidae και ούτε αυτό είναι μεταναστευτικό είδος και το συναντάμε στη Νότιο Αφρική, Αιθιοπία, Μέση ανατολή, Καζακστάν, Ιράν και Πακιστάν. Δυστυχώς το πουλί έμεινε μόνο δύο μέρες και ελάχιστοι είχαν την ευκαιρία να το δουν και να το φωτογραφίσουν. Ο ερημοκόρακας μοιάζει πολύ με τον γνωστό μας κλόκκαρο Common raven (Corvus corax) που παλιά υπήρχε στην Κύπρο σε μεγάλους αριθμούς και τώρα τον έχουμε εξαφανίσει όπως και τους γύπες με τη χρήση δηλητήριων. Έχουν μείνει μόνο μερικά ζευγάρια στα κατεχόμενα κυρίως στον Πενταδάκτυλο.
Δυτικά της Αραβίας
Το ασιατικό μαυροκιρκίνεζο βρέθηκε και αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον παρατηρητή πτηνών Matt Smith στο χωριό Αγία Βαρβάρα στην Πάφο στις 30 Απριλίου του 2016. Το πουλί ήταν στην περιοχή με μερικά μαυροκιρκίνεζα Red-footed Falcon (Falco vespertinus) τα οποία έρχονται στην Κύπρο κατά την αποδημία. Πολλοί παρατηρητές και φωτογράφοι άγριων πουλιών παρατηρούσαν τα πουλιά αυτά στην Αγία Βαρβάρα αλλά κανείς δεν είχε καταλάβει ότι το ένα ήταν το σπανιότατο για την Κύπρο ασιατικό μαυροκιρκίνεζο επειδή τα δύο αυτά είδη μοιάζουν καταπληκτικά και οι διαφορές τους είναι ελάχιστες. Το ασιατικό μαυροκιρκίνεζο είναι μικρού μεγέθους αρπαχτικό της οικογένειας Falconidae και τρέφεται κυρίως με έντομα, το συναντούμε δυτικά της Αραβίας, στη Μογγολία, την Κίνα και τη Σιβηρία όπου και αναπαράγεται. Τον χειμώνα μεταναστεύει σε μεγάλα κοπάδια στη Νότιο Αφρική. Έμεινε και αυτό μερικές μέρες στην Κύπρο.
Ο λευκόφθαλμος γλάρος βρέθηκε και αναφέρθηκε από την παρατηρήτρια πτηνών Jane Stylianou σε παραλιακή περιοχή στο Μενεού στις 23 Ιουνίου του 2017. Είναι μικρού μεγέθους γλάρος της οικογενείας Laridae, δεν πρόκειται για αποδημητικό είδος και είναι ενδημικό είδος της Ερυθράς θάλασσας, αλλά κάποτε ταξιδεύουν μέχρι το Ομάν και τη Σομαλία. Πρόκειται για ένα είδος που κινδυνεύει καθώς υπάρχουν ανά τον κόσμο μόνο τέσσερα με έξι χιλιάδες ζευγάρια και αυτό τον κάνει να είναι ένας από τους πιο σπάνιους γλάρους στον κόσμο. Δυστυχώς έμεινε μόνο δύο μέρες και μετά εξαφανίστηκε.
Υπάρχουν κι αρκετά άλλα σπανιότατα πουλιά
Είχα την τύχη να δω τα τέσσερα από αυτά τα πέντε σπανιότατα για την Κύπρο πουλιά και που πολύ πιθανόν να μην ξαναέρθουν στην Κύπρο, βγάζοντας πολλές φωτογραφίες και βίντεο.
Φυσικά υπάρχουν αρκετά άλλα σπανιότατα πουλιά με μόνο δύο και τρεις αναφορές για την Κύπρο όπως το Slavonian grebe (Podiceps auritus) χειμωνοβουτηχτάρι που μας ξαναήρθε τον περασμένο μήνα στη θαλάσσια περιοχή στα Κούκλια και αποτελεί την τρίτη αναφορά για την Κύπρο, ενώ η προηγούμενη δεύτερη αναφορά ήταν το 1958.
Ένα άλλο σπανιότατο πουλί για την Κύπρο το Little Bustard (Tetrax tetrax) χαμωτίδα η νανόγαλος βρέθηκε και αναφέρθηκε από εμένα και τη γυναίκα μου Φανή Κωνσταντίνου στη νεκρή ζώνη στο χωριό Γέρι στις 3 Δεκεμβρίου του 2013 και αποτελεί τη δεύτερη αναφορά του πουλιού αυτού στην Κύπρο, η προηγούμενη πρώτη αναφορά ήταν πριν από 34 χρόνια. Το πουλί ήταν αρκετά ήμερο και σε άφηνε να το πλησιάσεις αρκετά. Αποτέλεσε ένα σημαντικό γεγονός ανάμεσα στους παρατηρητές πτηνών και όλοι ήθελαν να το δουν. Παρέμεινε στην περιοχή για δύο βδομάδες μέχρι που κάποιος «ήρωας» κυνηγός το σκότωσε. Το σκότωσε χωρίς να ξέρει τι είναι και σε απαγορευμένη περιοχή κυνηγίου, το φωτογράφισε και επιδείκνυε το σκοτωμένο πουλί ρωτώντας να του πουν τι πουλί είναι.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου γεννήθηκε το 1960 στη Λευκωσία και είναι φυσιοδίφης ερευνητής της κυπριακής βιοποικιλότητας. Φωτογράφος και κινηματογραφιστής αγρίας ζωής και πρόεδρος του συνδέσμου προστασίας φυσικής κληρονομίας και βιοποικιλότητας της Κύπρου. Με ακούραστη δράση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα του τόπου μας.
No comments:
Post a Comment