Το Χωριό Μηλικούρι - Mylikouri Village - Cyprus

See also

All about Cyprus - Όλα για την Κύπρο

List of cities towns and villages in Cyprus - Κατάλογος δήμων και κοινοτήτων της Κύπρου

Η Ιερά Μονή της Παναγίας του Κύκκου - Kykkos Monastery 

Το Μηλικούρι είναι κτισμένο στην ορεινή περιοχή του Τροόδους σε υψόμετρο 800 περίπου μέτρων. Είναι το πιο κοντινό χωριό στο πανορθόδοξα γνωστό Μοναστήρι της Παναγίας του Κύκκου. Ανήκει διοικητικά στην επαρχία Λευκωσίας και γεωγραφικά στο διαμέρισμα της Μαραθάσας. Είναι αμιγές Ελληνικό χωριό όπως και τα υπόλοιπα 13 του διαμερίσματος αυτού, αφού η περιοχή της Μαραθάσας δεν είχε ποτέ Τούρκους κατοίκους. Εκκλησιαστικά υπάγετο μέχρι το 1973 στη δικαιοδοσία της Μητρόπολης Κερύνειας. Στη συνέχεια, περιήλθε στην Μητρόπολη Κύκκου και Τηλλυρίας.

Το χωριό σύμφωνα με αρκετές μαρτυρίες υπήρχε κατά τα μεσαιωνικά χρόνια και ήταν βασιλικό φέουδο. Την εποχή αυτή η Μαραθάσα ήταν χωρισμένη στα φέουδα του Κόμη της Έδεσσας και του Κόμη του Ρήγα. Το Μηλικούρι ανήκε μαζί με άλλα γειτονικά χωριά στο δεύτερο φέουδο. Για την ονομασία του υπάρχουν διάφορες εκδοχές:

Photos 17/6/2021 by George Konstantinou

Η πρώτη που υποστηρίχθηκε από αρκετούς λαογράφους και ιστοριοδίφες όπως το γιατρό Νεοκλή Κυριαζή και τον καθηγητή Σίμο Μενάρδο θέλει την ονομασία του χωριού να προήλθε από το φυτό μυρίκη. Το χωριό που κτίστηκε στην περιοχή στην οποία το φυτό αυτό αφθονούσε πήρε και το όνομά του με μόνη διαφορά ότι το ρ αντικαταστάθηκε από το λ και ονομάστηκε Μηλικούρι, γι’ αυτό και γράφεται ως Μυλικούρι. Η ερμηνεία αυτή δεν φαίνεται όμως να ευσταθεί γιατί στην περιοχή τέτοιο φυτό δεν υπάρχει αλλά ούτε και υπήρξε ποτέ. Η μυρική εξάλλου είναι φυτό των πεδινών περιοχών και φύεται σε αλμυρά ή υφάλμυρα εδάφη

Η δεύτερη εκδοχή θέλει το χωριό να έχει δημιουργηθεί από τους εναπομείναντες κατοίκους των χωριών «Μήλον» και «Κούριον». Τα χωριά αυτά αποτελούσαν δύο από τα επτά χωριά που βρίσκονταν στην περιοχή της κοιλάδας του ποταμού Πλατύ και των οποίων οι κάτοικοι σύμφωνα με τοπική παράδοση σφαγιάσθηκαν από τους Καραμάνους Τούρκους σε μια νύχτα. Οι διασωθέντες κάτοικοι των χωριών αυτών συνεννοήθηκαν και κατοίκησαν στην περιοχή που είναι σήμερα το χωριό και το ονόμασαν συνενώνοντας τα ονόματα των χωριών τους. Η παράδοση αυτή ελέγχεται ως ανακριβής γιατί το Μυλικούρι αναφέρεται από τους Μεσαιωνικούς χρονογράφους της Κύπρου και ιστορικά η δημιουργία του τοποθετείται στην εποχή της Φραγκοκρατίας, αν όχι και προηγουμένως και όχι σ’ αυτήν της Τουρκοκρατίας.

Υπάρχει και άλλη παράδοση η οποία επίσης θέλει το χωριό να δημιουργήθηκε από συνένωση των δύο χωριών Μήλον και Κούριον. Σύμφωνα με αυτή το χωριό Μήλον που βρισκόταν στην περιοχή της κοιλάδας Πλατύ πλήγηκε από θανατικό, ενώ το χωριό Κούριον που βρισκόταν κοντά στο αρχαίο θέατρο του Κουρείου πλήγηκε από σεισμούς. Τότε με παρότρυνση του μοναχού Κυλίνδρου οι κάτοικοι τους συνεννοήθηκαν και έφτιαξαν το Μηλικούρι.

Το χωριό είχε ιδιαίτερα σημαντική αλληλεξάρτηση με το ιστορικό Μοναστήρι της Παναγίας του Κύκκου, που ως ένα βαθμό διατηρείται μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τον Εφραίμ τον Αθηναίο, μετέπειτα Πατριάρχη Ιεροσολύμων (1766-71), ο οποίος είχε παραμείνει στην Κύπρο για 19 χρόνια ως διευθυντής της Ελληνικής Σχολής, ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός κατά τον 11ο αιώνα προικοδότησε τα χωριά Μήλον και Κούριον καθώς και το χωριό Περιστερώνα στο Μοναστήρι. Από τα χωριά αυτά κατά την Φραγκοκρατία, η μεν Περιστερώνα αφαιρέθηκε από την περιουσία του Μοναστηριού, ενώ τα άλλα δύο συνενώθηκαν και έφτιαξαν το Μηλικούρι.

Η άμεση αυτή σχέση την Μονής με το χωριό είχε ως αποτέλεσμα αρκετοί νεαροί κάτοικοι του να εντάσσονται στην αδελφότητα της. Μερικοί από αυτούς  πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες στο λαό όχι μόνο της Κύπρου αλλά και του ευρύτερου Ελληνικού χώρου. Πιο σημαντικός ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Άγκυρας και μετέπειτα Μητροπολίτης Λοκρίδος Αγαθάγγελος Μυριανθούσης (1780-1852). Ο Ιεράρχης αυτός έχει να επιδείξει πολυδιάστατο πνευματικό έργο και ενεργή συμμετοχή στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Στην εκστρατεία στη Ρούμελη υπήρξε μάλιστα ο αμεσότερος συνεργάτης του Δημήτριου Υψηλάντη.

Ένας άλλος επίσης σημαντικός ιερωμένος που καταγόταν από το Μηλικούρι ήταν ο Αρχιμανδρίτης Μακάριος Μελιφρονίσης (1840-83). Και αυτός όπως και ο Αγαθάγγελος κατέφυγε σε νεαρή ηλικία στη Μονή Κύκκου. Στη συνέχεια σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Σταυρού Ιεροσολύμων και υπηρέτησε ως Ηγούμενος του Μοναστηριού στο Μετόχι του Μεσίκ-Τας στην Κωνσταντινούπολη. Τελικά μετέβηκε στα 1877 στο Λονδίνο κοντά στο φίλο του λόγιο Αρχιμανδρίτη Ιερώνυμο Μυριανθέα (1838-98) ως ιερέας της εκεί Ελληνικής κοινότητας. Το υγρό κλίμα του Λονδίνου όμως απέβηκε μοιραίο για την ασθενική του φύση και πέθανε έξι χρόνια μετά την άφιξη του, στα 1883.

Στη  Ιερά Μονή της Παναγίας του Κύκκου ανήκε επίσης και ο Ιερομόναχος Επιφάνιος, ο επωνομαζόμενος «Ψατσιεμένος», ο οποίος υπηρέτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα στα κτήματα της Μονής στον «Μπαρατζή», περιοχή μεταξύ Μόρφου – Καζιβερών. Ο Επιφάνιος ευεργέτησε το χωριό του ανεγείροντας στις αρχές της δεκαετίας του 1930 σχολείο δαπανώντας το τεράστιο για την εποχή ποσό των 300 Λ.Κ. Το σχολείο κτίστηκε σε γη που παρεχώρησε η Εκκλησία. From http://milikouri.com/location

Του Κωστή Κοκκινόφτα