See also
Η παλαιά εκκλησία της Αγίας Μαρίνας στο χωριό Μοσφιλωτή
Η νέα εκκλησία της Αγίας Μαρίνας στο χωριό Μοσφιλωτή
1. Η Μοσφιλωτή είναι αμιγές ελληνικό χωριό της επαρχίας Λάρνακας και βρίσκεται στην καρδιά των τριών μεγάλων πόλεων: της Λευκωσίας, της Λεμεσού και της Λάρνακας. Η Κοινότητα Μοσφιλωτής απέχει περί τα 21 χλμ από τη Λάρνακα, 22 χλμ από τη Λευκωσία και 44 χλμ από τη Λεμεσό. Αποστάσεις που μπορεί κάποιος να διανύσει με το αυτοκίνητο σε 25 λεπτά της ώρας.
2. Η ονομασία του χωριού Μοσφιλωτή (όπως και εκείνη του χωριού Μοσφιλερή) είναι συνώνυμη, από το δέντρο μοσφιλιά (crataegus azarolus).Υποδηλώνει δε τοποθεσία γεμάτη από τέτοια δέντρα. Είναι αξιοσημείωτο ότι το χρησιμοποιούμενο μέχρι σήμερα στην Κύπρο όνομα της μοσφιλιάς, είναι αρχαίο ελληνικό. Σήμερα δεν σώζονται πολλές μοσφιλιές, λόγω του ότι παλιά επί Βρετανικής κυριαρχίας, λόγω φτώχειας και λιγοστών δουλειών, υπήρχαν αρκετοί ξυλοκόποι που έκοβαν διάφορα δέντρα, μεταξύ των οποίων και μοσφιλιές και πουλούσαν την ξυλεία στους Άγγλους, για τα τζάκια τους. Επίσης χρησιμοποιούσαν την ξυλεία για να κατασκευάζουν τα υποστατικά τους.
Οι ΄Άγγλοι διατηρούσαν καλές σχέσεις με τους κατοίκους της Μοσφιλωτής, λόγω του ότι αγόραζαν ξυλεία από αυτούς και ο Κυβερνήτης επισκεπτόταν κάθε Σαββατοκύριακο το χωριό, για κυνήγι. Υπήρχαν αρκετοί κάτοικοι που τον βοηθούσαν στο κυνήγι και τον φιλοξενούσαν στα σπίτια τους για φαγητό.
3. Η Μοσφιλωτή εξυπηρετείται από ένα καλό οδικό δίκτυο. Εφάπτεται του παλαιού δρόμου Λευκωσίας-Λεμεσού και απέχει 500μ. από το νέο αυτοκινητόδρομο. Συνδέεται με ασφαλτόστρωτους δρόμους στα δυτικά με το χωριό Σιά (περί τα 2,5χλμ), στα ανατολικά με το χωριό Ψευδάς (περί τα 3,5 χλμ), βορειοανατολικά με το χωριό Λύμπια (περί τα 7χλμ) και νότια με το χωριό Πυργά (περί τα 3 χλμ).
Το χωριό Μοσφιλωτή υπήρχε από τα Μεσαιωνικά χρόνια. Σύμφωνα με το Νέαρχο Κληρίδη, το χωριό κτίστηκε γύρω από το μοναστήρι της Αγίας Θέκλας που προϋπήρχε. Το μοναστήρι αυτό ιδρύθηκε το 330 μ.Χ. αιώνα, μαζί με το Σταυροβούνι, από την Αγία Ελένη. Η ίδρυση του χωριού γύρω από το μοναστήρι θα πρέπει να τοποθετηθεί στα βυζαντινά χρόνια. Κατά τις περιόδους της Φραγκοκρατίας και της Βενετοκρατίας το χωριό ήταν φέουδο, αλλά δεν γνωρίζουμε σε ποια οικογένεια ευγενών ανήκε. Σε παλαιούς χάρτες βρίσκεται σημειωμένο με το όνομα Mesfolot ή και Mesfelot .
Κάτω από το μοναστήρι υπάρχει αγίασμα που χρησιμοποιείται από τους πιστούς για τη θεραπεία δερματικών νοσημάτων και εκζεμάτων.Η Ιερά Μονή της Αγίας Θέκλας πανηγυρίζει στις 24 Σεπτεμβρίου, μέρα που η εκκλησία μας τιμά την μνήμη της μεγαλομάρτυρος και Ισαποστόλου Αγίας Θέκλας. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια της επαρχίας Λάρνακας.
Ο Άγγλος περιηγητής και στρατιωτικός Χένρυ Λάϊτ, κατά την επίσκεψή του στην Μονή της Αγίας Θέκλας, όπου φιλοξενήθηκε για μία νύκτα το 1814, την ημέρα της γιορτής, σε σχετικό κείμενο του αναφέρει ότι η φτώχεια και η αθλιότητα που επικρατούσαν ανάμεσα στον αγροτικό πληθυσμό του χωριού, ενδεικτικά των δεινών και των κακουχιών των Ελλήνων της Κύπρου κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας (1571-1878), του προκάλεσαν μεγάλη εντύπωση.
4. Η Μοσφιλωτή είναι κτισμένη με μέσο υψόμετρο 250μ., με τα βόρεια και δυτικά της σύνορα να αποτελούν μέρος των διοικητικών ορίων των επαρχιών Λευκωσίας-Λάρνακας. Είναι το πιο κοντινό χωριό της επαρχίας Λάρνακας προς την Λευκωσία. Αποτελεί μέρος των διοικητικών ορίων της επαρχίας Λάρνακας, αλλά εκπαιδευτικά και τηλεπικοινωνιακά υπάγεται στη Λευκωσία. Συνορεύει με τρία χωριά της επαρχίας Λευκωσίας, δυτικά με το χωριό Σια, βόρεια με το χωριό Αλάμπρα και βορειανατολικά με το χωριό Λύμπια.
5. Το χωριό περιβάλλεται από τα βουνά Πίπης, Βιζακερή, Πετρόμουττος και Καλόγερος. Τα βουνά Πίπης και Καλόγερος αναδασώθηκαν το 1981 με πεύκα και σήμερα θεωρούνται ο πνεύμονας του χωριού. Το πράσινο και η ποικιλία της φυσικής βλάστησης των βουνών δίνουν τη φυσική ομορφιά του χωριού.Από γεωλογικής άποψης κυριαρχούν οι λάβες του πυριγενούς συμπλέγματος του Τροόδους, πάνω στις οποίες αναπτύχθηκαν φαιοχώματα. Είναι οι ήπιοι αποστρογγυλωμένοι λόφοι από λάβα, που πάνω τους φυτρώνουν αραιά πεύκα, θυμάρι και λάδανος.
Το χωριό Μοσφιλωτή, λόγω του ορυκτού πλούτου του, βρίσκεται σε λατομική περιοχή, όπως και τα χωριά Πυργά και Σια. Στα όριά του λειτουργεί ένα μεγάλο λατομείο, για την επεξεργασία σκυροδέματος και ένα εργοτάξιο επεξεργασίας ασφάλτου.
Παλαιά έγιναν εκσκαφές για ανεύρεση χαλκού και χρυσού. Δύο από αυτές, οι οποίες σώζονται μέχρι σήμερα και έχουν αρκετό βάθος, έγιναν από ένα Έλληνα ονομαζόμενο Προμπονά. Από τότε οι εκσκαφές αυτές πήραν την ονομασία «Η τρύπα του Προμπονά». Η μία βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού Πίπης και η άλλη στους πρόποδες του βουνού Βιζακερής. Ο Προπονάς, ο οποίος ήταν και γεωλόγος, τα υλικά, τα οποία αφαιρούσε από τις δύο εκσκαφές, τα μετέφερε με γαϊδούρια σε τοποθεσία κοντά στην Αγία Θέκλα για επεξεργασία. Στην τοποθεσία αυτή υπάρχουν μέχρι σήμερα δύο μικρές δεξαμενές, τις οποίες χρησιμοποιούσε για τον πιο πάνω σκοπό.
Το χωριό το διασχίζει παραπόταμος του ποταμού Τρέμιθου, που διατηρεί νερό στην κοίτη του και κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Κάτι που δικαιολογεί την ύπαρξη ανθρώπων κατά τα παλιά χρόνια, λόγω του ότι τότε η άρδευση στις διάφορες καλλιέργειες γινόταν απευθείας από ποταμούς. Σε διάφορα σημεία του ποταμού, υπήρχαν, μικροί υδατοφράκτες. Κοντά στο Μοναστήρι της Αγίας Θέκλας, υπάρχει μέχρι σήμερα ένας από αυτούς καθώς και μέρος αυλακιού που χρησιμοποιόταν παλιά, για τη μεταφορά νερού, για τις ανάγκες του χωριού και για τη λειτουργία ενός αλευρόμυλου, ο οποίος δεν σώζεται μέχρι σήμερα. Η περιοχή που λειτουργούσε ο αλευρόμυλος πήρε το όνομα «Παλιόμυλος». Νότια του μοναστηριού της Αγίας Θέκλας υπήρχε και εκεί μικρός υδατοφράκτης, που εξυπηρετούσε τις ανάγκες της γεωργίας σε περιοχή με την ονομασία «Βασίλειες». Το νερό περνούσε με αυλάκι και σε ένα σημείο, που ήταν αδύνατο να περάσει το νερό, λόγω μικρού ρυακιού, κτίστηκε καμάρα με χολέτρα. Μέρος αυτής σώζεται μέχρι σήμερα και ονομάζεται « Η χολέτρα τους Βασίλειες ».
Στα βόρεια του χωριού περνά ο ποταμός Τρέμιθος και αποτελεί τα φυσικά όρια του χωριού με το χωριό Λύμπια. Παλιά υπήρχαν κι εκεί μικροί υδατοφράκτες που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες της γεωργίας και τη λειτουργία δύο αλευρόμυλων. Από τους αλευρόμυλους αυτούς, που σώζονται μικρά μέρη τους, ο ένας είναι σημειωμένος και στους χάρτες του Κτηματολογίου και βρίσκεται στα όρια της Μοσφιλωτής και έδωσε το όνομά του στην περιοχή, πού ονομάζεται «Μύλος» και ο άλλος βρίσκεται στα όρια της κοινότητας των Λυμπιών. Το 1945 στη θέση του μικρού υδατοφράκτη κτίστηκε πιο μεγάλος υδατοφράκτης λιθόκτιστου τύπου χωρητικότητας 18,000 m 3, ο οποίος κατεδαφίστηκε το 1976 για να κτιστεί στην θέση του μεγαλύτερος υδατοφράκτης, χωρητικότητας 220,000 m 3. Το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στα όρια της κοινότητας Μοσφιλωτής.
6. Σε διάφορες τοποθεσίες της Μοσφιλωτής βρέθηκαν κατά καιρούς αρχαία αντικείμενα, σπηλιές και ένας ομαδικός τάφος.
Νότια της Μονής της Αγίας Θέκλας σε απόσταση ενός χλμ, σώζονται μέχρι σήμερα σπήλαια που αποτελούνταν από δωμάτια και πιστεύεται ότι κατοικούνταν κατά τα μεσαιωνικά χρόνια. Η περιοχή αυτή πήρε το όνομα «Σπήλιοι». Μαρτυρίες κατοίκων αναφέρουν ότι οι παλαιότεροι, έβρισκαν μέσα στα σπήλαια πήλινα δοχεία τα οποία πολλά κατέστρεφαν, γιατί δεν γνώριζαν την αξία τους. Σε ένα από τα δοχεία αυτά βρήκαν και σκελετό μικρού παιδιού. Πιστεύεται ότι κατά τα πρώτα χρόνια εγκατάστασης κατοίκων στην περιοχή και κατά τη διάρκεια επιδρομών των κατακτητών, οι κάτοικοι κατέφευγαν στις σπηλιές για να προστατευθούν. Τα μικρά παιδιά και τα βρέφη τα έκρυβαν στα πήλινα δοχεία και τα σκέπαζαν από πάνω με ρούχο, για να μην ακούγονται τα κλάματά τους και αποκαλυφθούν.
Στο χώρο που στεγάζονται τα γραφεία του Κοινοτικού Συμβουλίου υπάρχει μέχρι σήμερα πηγάδι. Από το πηγάδι αυτό αντλούσαν νερό όλοι οι κάτοικοι του χωριού, για τις καθημερινές τους ανάγκες και το μετέφεραν στα σπίτια τους με πήλινα δοχεία, μέχρι το 1966, οπότε λειτούργησε σύστημα υδροδότησης της κοινότητας.
Στο δρόμο που οδηγεί από τη Μοσφιλωτή στα Λύμπια, κτίστηκε το 1944, ένα πέτρινο γεφύρι πάνω στον ποταμό Τρέμιθο. Σε απόσταση 1300μ, βόρεια από το γεφύρι, προς το χωριό Λύμπια υπάρχει μικρό ξωκλήσι, αφιερωμένο στην Αγία Μαρίνα. Δίπλα από αυτό υπήρχε οικισμός βοσκών. Όταν το τουρκικό ασκέρι έφθασε στα μέρη αυτά από τα Λεύκαρα κατά το έτος 1570, επιτέθηκε εναντίον του οικισμού αυτού με κανόνια, που τα δοκίμαζαν οι Τούρκοι για πρώτη φορά. Άρχισαν να βάλλουν κατά των σπιτιών με βλήματα πέτρινα και ο οικισμός και η εκκλησία καταστράφηκαν. Όσοι κάτοικοι γλίτωσαν, ζήτησαν καταφύγιο στο χωριό Λύμπια. Η μέρα που έγινε η καταστροφή της Αγίας Μαρίνας, ήταν Τρίτη και από τότε η περιοχή αυτή ονομάστηκε «Κακοτρίτη».
Η Εκκλησία της Αγίας Μαρίνας αναπαλαιώθηκε, ενώ στο χώρο του οικισμού υπάρχουν μέχρι σήμερα ενδείξεις σπηλαίων.
Η περιοχή της «Κακοτρίτης» ήταν γεμάτη από πυκνά δάση. Κατά την παράδοση, από εκεί ξεκίνησε μεγάλη πυρκαγιά και με τη βοήθεια του ανέμου, οι φλόγες προχωρούσαν με μεγάλη ταχύτητα προς το χωριό Αλάμπρα, που βρίσκεται περίπου 3 χλμ δυτικά της «Κακοτρίτης». Οι κάτοικοι της Αλάμπρας τρομαγμένοι μαζεύτηκαν στην εκκλησία του χωριού τους, την Αγία Μαρίνα, και κλαίοντας την παρακαλούσαν γονατιστοί να τους σώσει. Έτσι έγινε το θαύμα. Είδαν τη σκιά μιας κοπέλας να φεύγει από την εκκλησία, την ακολούθησαν και είδαν να τους οδηγεί εκεί που η φωτιά λυσσομανούσε. Την είδαν να γονατά και να προσεύχεται στο Θεό. Σε λίγο η φωτιά έσβησε και το χωριό τους έμεινε απείρακτο από τις φλόγες. Από τότε το χωριό πήρε το όνομα Αλάμπρα. που παράγεται από το στερητικό άλφα και στην κυπριακή λέξη λαμπρό, που σημαίνει φωτιά.
Κατά το έτος 1426, ο Φράγκος βασιλιάς της Κύπρου Γιάννος, έμαθε ότι οι Μαμελούκοι αποβιβάστηκαν στη Λεμεσό κι άρχισαν τις λεηλασίες. Πήρε τότε τον στρατό του από την Ποταμιά και προχώρησε προς τη Λεμεσό. Διέσχισε τη Μοσφιλωτή και στάθμευσε νοτιότερα στα Πυργά, όπου συγκέντρωσε όλο το στρατό του. Από εκεί προχώρησε στη Χοιροκοιτία όπου νικήθηκε και πιάστηκε αιχμάλωτος.
7. Η Μοσφιλωτή δέχεται μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 410 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή της καλλιεργείται μια μεγάλη ποικιλία εποχιακών λαχανικών, όπως πατάτες, κραμπιά, καρπούζια, πεπόνια, ντομάτες, αγγουράκια, κρεμμύδια, κολοκάσι, μαρούλια, μπάμιες, πιπέρια, λάχανα, μελιτζάνες και άλλα. Καλλιεργούνται επίσης ελιές, εσπεριδοειδή, όσπρια (λουβιά, κουκιά και ρεβίθια), σιτηρά (κυρίως κριθάρι), νομευτικά φυτά (βίκος και φαρράς), χαρουπιές και λίγες συκιές, μεσπιλιές και χρυσομηλιές.
Μέχρι σήμερα υπάρχουν αρκετές ελιές από την εποχή της Φραγκοκρατίας, γι΄ αυτό και ονομάζονται φραγκοελιές. Νότια του χωριού, παλαιότερα, υπήρχαν αρκετές φυτείες από αμπέλια και γι΄ αυτό η περιοχή έχει την ονομασία «παλιάμπελα». Υπάρχει και περιοχή με την ονομασία «Καμίνια» που παλαιά υπήρχαν καμίνια για την επεξεργασία των σταφυλιών, για την κατασκευή του κρασιού και της ζιβανίας.
Παλιά υπήρχαν και αρκετές φυτείες από βαμβάκι για την κατασκευή κρεβατιών και μαξιλαριών. Υπάρχει τοποθεσία με την ονομασία «βαμβακερή».
Παλιά οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν με την κεντητική, την υφαντική και την πλεκτική. Αυτά χάθηκαν σιγά – σιγά, με την ανάπτυξη βιομηχανικών μονάδων.
Λόγω μεγάλης ανάπτυξης του χωριού, μεγάλης αναδάσωσης και περιορισμένης έκτασης, δημιουργήθηκε κτηνοτροφική περιοχή σε μη αναπτυσσόμενη περιοχή, δίπλα από το Λατομείο. Εκεί μεταφέρθηκαν οι λιγοστοί κτηνοτρόφοι που απέμειναν. Εκτρέφουν πρόβατα, κατσίκες και κουνέλια. Υπάρχουν και τρεις μεγάλες φάρμες για την εκτροφή πουλερικών. Το 1985 εκτρέφονταν 598 κατσίκες, 252 πρόβατα, 270 χοίροι, 6 αγελάδες και 677 πουλερικά.
8. Ο αρχικός πυρήνας του χωριού είναι πυκνοδομημένος, τα δε σπίτια διατηρούν σε μεγάλο βαθμό στοιχεία της παραδοσιακής λαϊκής αρχιτεκτονικής. Σταδιακά ο οικισμός εγκατέλειψε τον αρχικό του πυρήνα και εξαπλώθηκε κατά μήκος του κύριου ασφαλτοστρωμένου δρόμου που τον διασχίζει
Η Μοσφιλωτή γνώρισε πληθυσμιακές αυξομειώσεις από το 1881 μέχρι το 1921. Το 1881 οι κάτοικοι της ήταν 162, μειώθηκαν στους 161 το 1891, αυξήθηκαν στους 178 το 1901, στους 200 το 1911, αλλά μειώθηκαν στους 169 το 1921.Απο το 1931 και μετά ο πληθυσμός είχε σταθερή αύξηση. Η μεγάλη πληθυσμιακή αύξηση σημειώθηκε στο χωριό μετά το 1976 και οφειλόταν στην εγκατάσταση μεγάλου αριθμού ελληνοκυπρίων προσφύγων, λόγω της τουρκικής εισβολής του 1974. Στο χωριό δημιουργήθηκε προσφυγικός συνοικισμός. Έτσι το 1982 ο πληθυσμός ανήλθε στους 803 κατοίκους, σύμφωνα με την επίσημη απογραφή πληθυσμού. Στην τελευταία επίσημη απογραφή πληθυσμού, που έγινε το 2002, οι κάτοικοι ανήλθαν στους 1095.
Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στην Αγία Μαρίνα Ο R. Gunnis (1935) αναφέρει ότι σ’ αυτήν είχε δει ωραία εικόνα της Παναγίας του 16 ου αιώνα, καθώς και άλλη του Αγίου Τρύφωνα του 1684.
Πηγή http://mosfiloti.org/archiki-selida/istoria/
Photos 2/3/2016 by George Konstantinou
1. Mosfiloti is a thoroughly Greek village of the Larnaca district and it is located at the “heart” of the three big cities, Nicosia, Limassol, and Larnaca. The Community of Mosfiloti has a distance of about 21 kilometres from Larnaca, 22 kilometres from Nicosia, and 44 kilometres from Limassol. These are distances that one can cover by car in 25 minutes.
2. The name of the village Mosfiloti (as well as that of the village “Mosfileri”) is synonymous and relates to the “mosfilia” tree (“crataegus azarolus”, loquat). The name indicates an area full of such trees. It is worth noting that the name used in Cyprus until today has ancient Greek origins. Not many loquat trees are extant today because, during the British rule and due to the poverty and the scarce jobs, there were plenty of woodcutters that cut down various trees, including the loquat trees, and sold their timber to the British for their fireplaces. They also used the timber for the construction of their manors.
The British had a good relationship with the inhabitants of Mosfiloti because they bought timber from them and the Governor visited the village every weekend for hunting. There were several inhabitants that assisted him in the hunt and offered would be his hosts for a meal in their houses.
3. Mosfiloti is served by a good road network. It is adjacent to the old Nicosia – Limassol road and has a distance of 500 metres from the new highway. Through turnpike roads, it connects to the village Sia in the west (about 2.5 km), to the village Psevdas in the east (about 3.5 km), to the village Lympia in the north-east (about 7 km), and to the village Pyrga in the south (about 3 km).
The village of Mosfiloti existed in the Mediaeval times. According to Nearchos Clerides, the village was constructed around the monastery of “Agia Thekla” that pre-existed. This monastery was established by Saint Helen in 330 AD, along with that of “Stavrovouni”. The founding of the village around the monastery must be placed around the Byzantine times. During the Frank and Venetian domination eras, the village was a feud but we do not know to which family of noblemen it belonged. In old maps it is found marked under the name Mesfolot and/or Mesfelot.
Under the monastery there was a spring with holy water, which was used by the faithful for the healing of skin diseases and cases of eczema.
The Holy Monastery of Agia Thekla celebrates on the 24th of September, the day that our church honours the memory of the great martyr and equal to apostle, Saint Thekla. It is one of the biggest fairs of the Larnaca district.
Henry Lite, the British traveller and military man, who -during his visit to the Monastery of Saint Thekla -stayed there for a night on the day of the fair, mentions in a relevant text of his that he was profoundly impressed by the poverty and misery that prevailed amongst the rural population of the village, something indicative of the ordeals and the hardships that the Greeks of Cyprus suffered during the Turkish domination (1571-1878).
4. Mosfiloti is built at an average altitude of 250 metres, with its north and west borders being a part of the administrative limits of the Nicosia and Larnaca districts. It is the village of the Larnaca district that is closest to Nicosia. It is a part of the administrative area of Larnaca but comes under Nicosia in terms of education and telecommunications. It borders with three villages of the Nicosia district, in the west with the village Sia, north with the village Alampra, and north-east with the village Lympia.
5. The village is surrounded by the Pipis, Vizakeri, Petromoutos, and Kalogeros mountains. The Pipis and Kalogeros mountains were reforested in 1981 with pine-trees and today they are considered as the “lungs” of the village. The green and the variety of the mountains’ vegetation provide the village’s natural beauty
From a geological point of view, what predominates is the lava of Troodos’s igneous complex, upon which dark coloured soils developed. They are the mild knolls of lava, upon which sparse pine-trees, thyme, and cistuses (ladaniferous) grow.
The Mosfiloti village, like the villages Pyrga and Sia, is located in a mining area due to its richness in minerals. A large mine for the processing of concrete and a work-site for the processing of asphalt operate at its boundaries.
In previous times, excavations for the detection of copper and gold were made. Two of them, which are extant until today and are of a significant depth, were made by a Greek person named Prompona. Ever since then the excavations received the name ‹‹Prompona’s hole››. One of them is located at the foot of the Pipis mountain and the other at the foot of the Vizakeri mountain. Promponas, who was a geologist, transferred on donkeys the material that he extracted from the two excavations to a venue close to Agia Thekla for processing. Until today, there are two small ponds in this venue, which he used for the purpose mentioned above.
The village is crossed by a tributary of the Tremithos river, which has water in its riverbed also during the months of Spring. This is something that justifies the existence of people here back in older times, since in those days irrigation of the various crops was done directly from rivers. In various pints of the river there were small dams. Even until today there is one of them near the Monastery of Agia Thekla, along with the part of a raceway that was formerly used to transfer water for the needs of the village and the operation of a flourmill, which however is not extant today. The region where the flourmill operated took the name ‹‹Paliomylos›› (Old Mill). South of the “Agia Thekla” Monastery there was also a small dam, serving the agricultural needs of a region named ‹‹Vasileies››. The water ran through the raceway and -at a point where crossing was made impossible because of a small stream -an arch with a spout was constructed. Part of it is extant today and it is called ‹‹The Spout of the Vasileies››.
The river “Tremithos” crosses north of the village and constitutes the village’s natural borders with the village Lympia. There also were small dams there in previous times, serving the needs of agriculture and the operation of two flourmills. Out of these two mills, of which small parts are still extant, one can also be found marked in the maps of the Land & Surveys Department and it is located within the limits of Mosfiloti, lending its name to the region that is called ‹‹Mylos›› (mill); the other is located within the limits of the Lympia community. In 1945 a bigger dam was built in the area of the small one, being of the stone-made type and having a capacity of 18,000 m³, which was then demolished in 1976 so that an even bigger dam would be constructed in its place (220,000 m³). Most of it is within the limits of the Mosfiloti community.
6. Ancient items, caves, and a common (group) grave were found -from time to time -in various venues of Mosfiloti.
South of the Agia Thekla Monastery, at a distance of 1 kilometre, some caves are extant until today that are separated into “rooms” and it is believed that they were inhabited up to the mediaeval times. This region took the name “Spilioi” (Caves). Testimonies of local people report that the elders found in the caves clay pots, many of which they destroyed because they were unaware of their value. In one of those pots they also discovered the skeleton of a young child. It is believed that -during the first years of people settling in the area and during the conquerors’ raids -the inhabitants took refuge in the caves for their protection. They hid the young children and the infants, covering them with a cloth so that their cries would not be heard and reveal their presence.
In the area where the offices of the Community Council are housed, there is -until today -a well. Until 1966, when a water supply system started operating in the community, all the inhabitants of the village used to pump water out of this well for their daily needs, carrying it home in clay vessels.
In the road leading from Mosfiloti to Lympia, a stone-made bridge was constructed in 1944 over the Tremithos river. At a distance of 1300 metres north of the bridge, towards the Lympia village, there is a small chapel dedicated to Saint Marina. Next to it there was a shepherds’ settlement. When the Turkish army arrived in these areas from Lefkara, during the year 1570, it attacked the settlement with canons, which the Turks were trying out for the first time. They started firing against the houses with stone-made shells and the settlement was destroyed along with the church. Those inhabitants that survived took refuge in the Lympia village. The day that “Agia Marina” was destroyed was a Tuesday and ever since then the region was named ‹‹ Kakotriti››› (Bad Tuesday).
The church of Saint Marina was reconditioned, while signs of caves can be found in the area of the settlement until today.
The area of ‹‹ Kakotriti›› was full of thick forests. According to tradition, that is where a large fire broke out and -with the aid of the winds -the flames rapidly moved on towards the village of Alampra, which is located about three kilometres west of ‹‹Kakotriti››. Feeling scared, the people of Alampra gathered in their village’s church, “Agia Marina”, and in tears they fell on their knees and begged the Saint to save them. And so the miracle happened. They saw the shadow of a female leaving the church, followed it, and saw Her guiding them there where the fire was raging. They saw her kneeling and praying to God. In a little while the fire died down and their village remained untouched by the flames. It is ever since then that the village received the name “Alampra”, generated by the privative prefix “a” and the Cypriot word “lampro”, which means “fire”.
During the year 1426, the Frank ruler of Cyprus, Giannos, learned that the Mamluks had landed in Limasool and had started looting. He then took his army from Potamia and proceeded toward Limassol. He crossed through Mosfiloti and made a stop further south, in Pyrga, where he gathered his entire army. From there on he moved toward Choirokitia where he was defeated and captured.
7. Mosfiloti receives an annual rainfall of about 410 millimetres. A great variety of seasonal vegetables such as potatoes, cabbages, watermelons, melons, tomatoes, cucumbers, onions, (Jerusalem) artichokes, lettuces, okras, peppers, collards, eggplants and many others are cultivated in its region. Olive and citrus trees, legumes (French peas, broad beans, and chickpeas), cereals (mainly barley), forage plants (tare and clover), locust trees, as well as a few fig, loquats, and apricot trees are also cultivated.
Till now there still are several olive trees from the Frank domination era and so they are named ‹‹Frangkoelies›› (Frank Olives). In previous times, there were several vineyards south of the village and for that reason the area bears the name ‹‹paliampela›› (old vines). There is also a region named ‹‹Kaminia››, in which there used to be Kilns for the processing of grapes, used for the production of wine and “Zivania” (strong, transparent alcoholic beverage).
The village’s inhabitants were formerly occupied with embroidery, weaving, and knitting. These things slowly disappeared as industrial units developed.
Because of the village’s extensive development, large scale reforestation, and the limited land, a stockbreeding zone was created in a non-developed region next to the mine. This is where the few remaining stockbreeders were transferred. They raise sheep, goats, and rabbits. There also are three large farms for the breeding of poultry.
598 goats, 252 sheep, 270 pigs, 6 cows, and 677 poultry were being raised in 1985.
8. The village’s original core is densely built, the houses preserving elements of the traditional folkloric architecture to a great extent. Gradually the settlement abandoned its original core and spread along the main turnpike road that crosses it.
From 1881 until 1921, Mosfiloti has gone through fluctuations of its population. In 1881 the inhabitants were 162, decreasing to 161 in 1891, increasing to 178 in 1901, to 200 in 1911, yet decreasing to 169 in 1921. Since 1931 and onwards the population had a steady increase. The large increase of population in the village occurred after 1976 and it was due to the settlement here of a large number of Greek-Cypriot refugees after the 1974 Turkish invasion. So, according to the official population census, in 1982 the population increased to 803 inhabitants. In the last official population census, conducted in 2002, the inhabitants numbered 1095.
The village’s church is dedicated to Saint Marina. R Gunnis (1935) reports that he had seen in it a beautiful 16th century icon of the Blessed Virgin Mary, as well as a 1684 icon of St. Tryfonas.
Πηγή http://mosfiloti.org/archiki-selida/istoria/
No comments:
Post a Comment