See also
Τα χωριά Πάνω και Κάτω Πύργος της Τηλλυρίας - Pano and Kato Pyrgos Villages - Cyprus
Στο προαύλιο του Περιφερειακού Δημοτικού Σχολείου του χωριού, στην οδό Λεωφόρου Νικολάου Παπαγεωργίου, βρίσκεται Μνημείο αφιερωμένο στους ήρωες της Ε.Ο.Κ.Α, Γεώργιο Νικολάου και Στέλιο Τριταίο από τον Κάτω Πύργο.
Οι ήρωες της κοινότητας πέθαναν από βασανιστήρια των Άγγλων. Ο Γεώργιος Νικολάου στις 12 Νοεμβρίου 1956 και ο Στέλιος Τριταίος, στις 17 Ιουνίου 1958.
Το Μνημείο αναγέρθηκε με δαπάνες του Συμβουλίου Ιστορικής Μνήμης Αγώνα Ε.Ο.Κ.Α 1955-1959 και από έσοδα εράνου που διενήργησαν οι οικογένειες των ηρώων.
Τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου τέλεσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Γλαύκο Κληρίδης, στις 27 Αυγούστου 2000.
Πηγή http://www.katopyrgos.org/gr/heroes-lgr/heroes2-lgr
Photos 13/5/2016 by George Konstantinou
Ο Γεώργιος Νικολάου γεννήθηκε στο χωριό Κάτω Πύργος της επαρχίας Λευκωσίας, το 1930. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο Κάμπου και εργαζόταν στη Λευκωσία. Ήταν παντρεμένος με τη Πελαγία Νικολάου και είχαν δύο παιδιά, την Ανδρούλα και την Γεωργία η οποία γεννήθηκε εννέα μέρες μετά τον θάνατό του.
Ο Νικολάου, ανέπτυξε δράση σε μυστικές ομάδες που προετοίμαζαν τον αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού. Συνεργαζόταν με τον παππού του Παπαευριπίδη Ιωαννίδη (από τους πρώτους στρατολόγους της ΕΟΚΑ), το θείο του Πολύκαρπο Ιωαννίδη, τον οποίο αργότερα εξόρισαν οι Άγγλοι στις Σεϋχέλλες μαζί με τον Εθνάρχη Μακάριο, το Μητροπολίτη Κερύνειας Κυπριανό και τον Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου. Το 1950 συνεργάστηκε με τον ήρωα Ανδρέα Ζάκο για την εθνική διαφώτιση των κατοίκων των χωριών της περιοχής του.
Μυήθηκε στον αγώνα από τις αρχές του 1955 και με την έναρξη της ένοπλης δράσης, ανέλαβε ως υπεύθυνος της ΕΟΚΑ στα χωριά Πηγαίνια, Παχύαμμος, Κάτω και Πάνω Πύργος. Το ψευδώνυμό του ήταν "Δάφνιος". Στο σπίτι του διατηρούσε κρησφύγετο όπου είχε φιλοξενήσει τους πρώτους πυρήνες για ανταρτική δράση στον τομέα Τυλληρίας. Αργότερα τους προώθησε σε νέο κρησφύγετο, μια φυσική σπηλιά στον Πλατύ Ποταμό μέσα στο δάσος, και τους τροφοδοτούσε. Υπήρξε και ένας από τους συνδέσμους της ανταρτικής ομάδας του ήρωα Μάρκου Δράκου την οποία και βοηθούσε σε διάφορες επιχειρήσεις της.
Στις 27 Οκτωβρίου 1956 συνελήφθη από τους Άγγλους μαζί με άλλους εννέα χωριανούς του και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο των Άγγλων στο δρόμο Πεντάγειας - Ξερού. Εκεί κατόρθωσε να μπει μυστικά ο αδελφός του Τάκης Νικολάου και να τον συναντήσει στις 12 Νοεμβρίου 1956. Η εικόνα που αντίκρισε τον αδελφό του από τα βασανιστήρια ήταν τραγική. Όπως του αποκάλυψε ο ίδιος, οι Άγγλοι βασανιστές τού είχαν συνθλίψει τα γεννητικά όργανα, του προκάλεσαν κώφωση με έκρηξη δυναμίτιδας και όλο το βράδυ τον είχαν δεμένο με σχοινί μέσα στη θάλασσα. Ζήτησε να του πάρουν γιατρό και δικηγόρο.
Την επομένη που πήγαν να τον συναντήσουν οι δικοί του τον βρήκαν νεκρό με θρυμματισμένα τα πόδια και μια σφαίρα στην πλάτη, την οποία όμως δέχθηκε όταν ήταν ήδη νεκρός. Ο θάνατός του προήλθε από το βασανισμό πνιγμού στον οποίο τον υπέβαλαν οι ανακριτές, χρησιμοποιώντας πετρέλαιο στο οποίο πρόσθεσαν πριονίδι.
Πηγή http://www.xryshaygh.com/enimerosi/view/san-shmera-duo-hrwes-ths-eoka-oi-nikolaou-gewrgios-kai-jenofwntos-prodromos
Τριταίος Στέλιος
Γεννήθηκε στο χωριό Πύργος Τηλλυρίας, της επαρχίας Λευκωσίας, το 1930.
Πέθανε στις 17 Ιουνίου 1958 στο Λονδίνο, όπου μεταφέρθηκε για θεραπεία ύστερα από βασανιστήρια των Άγγλων.
Σύζυγος : Ελένη Τριταίου
Τέκνα : Γιάννης, Ανδρέας
Γονείς : Ιωάννης και Παρασκευού Τριταίου
Αδέλφια : Κυριάκος, Αντιγόνη, Ελένη, Γαβριήλ, Χρυσόστομος, Παύλος
Ο Στέλιος Τριταίος τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και εργαζόταν στη Λευκωσία. Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ από την αρχή του αγώνα μαζί με τον ήρωα Γεώργιο Νικολάου και συνεργαζόταν με την ανταρτική ομάδα Κάτω Πύργου, καθώς και με τοπικούς παράγοντες της ΕΟΚΑ στην περιοχή. Υπήρξε ο κυριότερος σύνδεσμος της απομονωμένης αυτής περιοχής με τη Λευκωσία. Διευθετούσε την αποστολή της αλληλογραφίας, του οπλισμού και του ρουχισμού των ανταρτών σε σάκους με πίτουρα. Οι Άγγλοι ποτέ δεν μπόρεσαν να ανακαλύψουν οτιδήποτε.
Μετά την εκτέλεση κάποιου προδότη στον Πύργο από την ΕΟΚΑ, το Νοέμβριο του 1956, η προδοσία συνεχίστηκε από συγγενείς του και συνελήφθησαν πολλά μέλη της ΕΟΚΑ στην περιοχή, μεταξύ των οποίων και ο Στέλιος Τριταίος. Κρατήθηκαν σε στρατόπεδο αεροπόρων μεταξύ Πεντάγειας-Ξερού, όπου και βασανίστηκαν για δεκαεπτά μέρες. Όταν ο Στέλιος Τριταίος αφέθηκε ελεύθερος να πάει στο σπίτι του, ήταν βαριά τραυματισμένος στο στήθος όπου κτυπήθηκε με αλυσίδα. Τέθηκε υπό περιορισμό στο σπίτι του, αλλά η κατάστασή του χειροτέρευε. Επανειλημμένες προσπάθειες της συζύγου και των συναγωνιστών του να τον φυγαδεύσουν για θεραπεία στην Αγγλία, όπου βρίσκονταν τα αδέλφια του, απέτυχαν επειδή ο ίδιος δεν μπορούσε να κινηθεί, χωρίς να υποβαστάζεται.
Τον Ιούνιο του 1958, ο κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ, που είχε αντικαταστήσει από τα τέλη του προηγούμενου έτους τον κυβερνήτη στρατάρχη Χάρντιγκ, διευκόλυνε, σε μια χειρονομία πολιτικής σκοπιμότητας, την αποστολή του Τριταίου στο Λονδίνο για θεραπεία. Στις 17 Ιουνίου 1958 υποβλήθηκε σε εγχείρηση καρδιάς. Σύμφωνα με όσα ο αρχίατρος Σκοτς, ο οποίος χειρούργησε τον Τριταίο, ανέφερε πολύ αργότερα στο γιο του, ο ήρωας ήταν ουσιαστικά νεκρός από τη στιγμή που δέχτηκε δυνατό κτύπημα στο στήθος. Το κτύπημα αυτό είχε προκαλέσει νέκρωση τμήματος της καρδιάς. Με την αφαίρεση του νεκρού αυτού τμήματος ο θάνατος επήλθε, δυο ώρες μετά την εγχείρηση.
Πηγή http://myweb.cytanet.com.cy/iaae5559/biographies/tritaios.htm
No comments:
Post a Comment