Τα απολιθώματα της Κύπρου γράφουν ιστορία (Web TV) - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 12/2/2018

See also

Η δημιουργία της νήσου Κύπρου (Μέρος Α) - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 10/3/2019

Η δημιουργία της νήσου Κύπρου (Μέρος Β) - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 17/3/2019

Άρθρα του Γιώργου Κωνσταντίνου (162) στην εφημερίδα Πολίτης – George Konstantinou Articles at Politis newspaper from 24/9/2017 – 1/11/2020

Γένεση της Κύπρου, Ελέφαντες, Ιπποπόταμοι και Νεολιθικοί άνθρωποι - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 31/12/2017

Ακρωτήριο Πύλα και οι προϊστορικές σπηλιές - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 19/5/2019

Fossils of Cyprus dwarf hippopotamus (Phanourios minor)

Fossils of Cyprus dwarf elephant (Palaeoloxodon cypriotes)

Fossils of Cyprus

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, 12.2.2018

Κείμενο, φωτογραφίες και βίντεο του Γιώργου Κωνσταντίνου

Τα απολιθώματα είναι υπολείμματα από φυτά και ζώα που έζησαν στο παρελθόν, βρίσκονται κλεισμένα μέσα σε ιζήματα και έχουν ηλικία πέραν των 10.000 χρόνων. Αυτά μπορεί να είναι ολόκληρος ο σκελετός του οργανισμού, τμήμα του, τα ίχνη του ακόμα και το αποτύπωμά του. Η επιστήμη που μελετά τα απολιθώματα ονομάζεται παλαιοντολογία και θεωρείται  μια από τις πιο σπουδαίες επιστήμες διότι η μελέτη των απολιθωμάτων βοήθα στην κατανόηση της εξέλιξης της ζωής στον πλανήτη μας. Επίσης τα απολιθώματα μας δίνουν πληροφορίες για τα ζώα και τα φυτά που έζησαν πριν εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή τα είδη που υπήρχαν και εξαφανίστηκαν και γιατί, καθώς και πώς έχουν εξελιχθεί οι οργανισμοί αυτοί διά μέσου των εκατομμυρίων χρόνων. Μπορούμε επίσης μέσω των απολιθωμάτων να κατανοήσουμε τις κλιματολογικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της γεωλογικής ιστορίας της Γης.

 Απολιθωμένο κοράλλι από Πάφο. 

Ιστορία του νησιού μας
Στην Κύπρο τα απολιθώματα αποτελούν ολόκληρη την ιστορία του νησιού μας, καθώς μας έδωσαν και θα μας δώσουν ακόμα πολύ σημαντικές πληροφορίες για το μακρινό παρελθόν του τόπου μας. Η Κύπρος είναι ένα ωκεάνιο νησί και ποτέ δεν συνδεόταν με άλλη γειτονική χώρα και όλα ξεκίνησαν πριν αρκετά εκατομμύρια χρόνια όταν η Αφρικανική και Ευρασιατική πλάκα άρχισαν να κινούνται η μια αντίθετα της άλλης με αποτέλεσμα να συγκρουστούν. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η ανύψωση του υποθαλάσσιου εδάφους και η εμφάνιση της πρώτης ξηράς που ήταν η ψηλότερη κορυφή του Τροόδους και κατόπιν της ψηλότερης κορυφής του Πενταδάκτυλου. Η διαδικασία της ανάδυσης της Κύπρου από τη θάλασσα όπως την ξέρουμε σήμερα διήρκεσε εκατομμύρια χρόνια με αποτέλεσμα θαλάσσιοι οργανισμοί να βρεθούν στην ξηρά και να κλειστούν μέσα σε ιζήματα όπως αχινοί, κοχύλια, καβούρια, δόντια καρχαριών, κόκαλα φάλαινας, ψάρια, θαλάσσια φυτά όπως ποσειδώνια και πολλά άλλα είδη. Τα απολιθώματα αυτά ανήκουν σε διαφορετικές χρονολογικές περιόδους με διαφορά χιλιάδων και εκατομμυρίων χρόνων. Αμέσως μετά την εμφάνιση της πρώτης ξηράς του Τροόδους και Πενταδάκτυλου άρχισε και η εποίκιση με είδη χλωρίδας και πανίδας και πολλά είδη από αυτά σήμερα δεν υπάρχουν λόγω δραματικών κλιματολογικών αλλαγών ή από ανθρώπινες δραστηριότητες όπως το πιθανό ανελέητο κυνήγι μέχρι αφανισμού των ιπποπόταμων και ελεφάντων που ζούσαν στον τόπο μας. Οι πολλές κλιματολογικές αλλαγές είχαν ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση εκατοντάδων θαλάσσιων ειδών και αντικατάσταση με άλλα πιο ανθεκτικά είδη και αυτός είναι ο λόγος που βρίσκουμε θαλάσσια απολιθώματα εκατοντάδων διαφορετικών ειδών. Η κλιματολογική αλλαγή που ζούμε τώρα έχει ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία της αντικατάστασης των υπαρχόντων ειδών της Μεσογείου με νέα είδη από την Ερυθρά θάλασσα. 

Στις κορυφές βουνών
Απολιθώματα κοχυλιών και άλλων θαλάσσιων οργανισμών μπορούμε να δούμε σε ολόκληρη την Κύπρο από το ύψος της θάλασσας μέχρι και τις κορυφές βουνών και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι τόσο καλά διατηρημένα που αν και είναι χιλιάδων ή εκατομμυρίων ετών μοιάζουν με σημερινά. Φυσικά για το πόσο καλά είναι διατηρημένο ένα απολίθωμα συνυπάρχουν πολλοί παράγοντες. 

Glossus humanus

Απολιθώματα θαλάσσιων κοχιλιών από Λευκωσία.

Στην περιοχή Τσερίου έχουμε βρει σε εννέα διαφορετικά σημεία κόκαλα από τεράστιες φάλαινες, καθώς και δόντια από πέντε διαφορετικά είδη καρχαριών.

Σε άλλες περιοχές κοντά στη Λευκωσία έχουμε βρει απολιθωμένους αχινούς που έχουν ακόμα τα αγκάθια τους και που αυτό είναι αποτέλεσμα ενός αρχέγονου τσουνάμι που τους έθαψε ζωντανούς. Επίσης στη Λευκωσία έχουμε βρει μέσα σε ιζήματα τέλεια διατηρημένα ψάρια. Κοραλλιογενείς ύφαλοι στην Αντρολύκου και στο Κάβο Γκρέκο ηλικίας πέραν των είκοσι εκατομμυρίων ετών με είδη κοραλλιών που ζουν σε τροπικά νερά υποδεικνύουν μια τροπική περιοχή. Τα παλαιότερα σε ηλικία από όλα τα απολιθώματα που βρίσκουμε στην Κύπρο έχουν οι αμμωνίτες και μερικά άλλα είδη θαλάσσιων κοχυλιών και έχουν ηλικία πέραν των 200 εκατομμυρίων ετών και ήρθαν στην Κύπρο μαζί με αλλόχθονα πετρώματα μεταφερόμενα από την αφρικανική τεκτονική πλάκα.

Απολιθωμένο ψάρι από Λευκωσία.

Δόντια λευκού καρχαρία από Τσέρι.

Τα φυτικά απολιθώματα που συναντούμε στην Κύπρο είναι μικρά κομμάτια ξύλου κλεισμένα μέσα σε ιζήματα, απολιθωμένα φύλλα και καρπούς δέντρων ως επί το πλείστον κουκουνάρια από διάφορα είδη κωνοφόρων δέντρων. Εκπληκτικά είναι τα τεράστια απολιθωμένα κουκουνάρια που βρέθηκαν σε μια περιοχή στους πρόποδες του Τροόδους και ανήκουν σε ένα άγνωστο είδος κωνοφόρου που έζησε στην Κύπρο και εξαφανίστηκε πριν 1,8 εκατομμύρια χρόνια. Κάρβουνα εκατομμυρίων ετών που έχουν βρεθεί αρκετά μέτρα κάτω από το έδαφος υποδεικνύουν αρχέγονες πυρκαγιές που ήταν αποτέλεσμα κεραυνών. Γενικά τα φυτικά απολιθώματα υποδεικνύουν μια Κύπρο καταπράσινη με απέραντα δάση παντού.

Τα απολιθώματα θηλαστικών που βρέθηκαν μέχρι στιγμής στην Κύπρο είναι νάνοι ελέφαντες, νάνοι ιπποπόταμοι, ένα είδος μοσχογαλής και διάφορα είδη τρωκτικών. Έχουν βρεθεί επίσης κόκαλα από αρπαχτικά πουλιά, από χελώνα ξηράς και χελώνα νερού.

Pectens απο Λευκωσία.

Rpurellus veranyi

Επιστημονική έρευνα
Οι συλλογές που κατέχει η οικογένειά μου είναι το αποτέλεσμα της αγάπης μας προς την κυπριακή φύση, 35 χρόνων κόπου και μόχθου και που αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη διάσωση της φυσικής μας κληρονομιάς που μέχρι τώρα λεηλατείται από ξένους χωρίς κανένα εμπόδιο. Αναφέρω επίσης ότι το 90% της συλλογής των απολιθωμάτων προέρχεται από χώρους που τώρα έχουν καταστραφεί από οικιστική και βιομηχανική ανάπτυξη. Με τις συλλογές αυτές μπορεί να δημιουργηθεί ένα τεράστιο κυπριακό μουσείο φυσικής ιστορίας, που με τη συνεργασία και βοήθεια των δικών μας πανεπιστήμιων θα αποκτήσουμε αυτό που χρειάζεται ο τόπος μας.

Μπορούν να αξιοποιηθούν σε ένα μουσείο με δείγματα μοναδικά παγκοσμίως. Ταυτόχρονα, θα καταστήσουν το μουσείο κέντρο για επιστημονική έρευνα, μια και θα είναι το μόνο μουσείο φυσικής ιστορίας στην Κύπρο, με μια τόσο τεράστια και μοναδική συλλογή.

Απολιθωμένο φύλλο από Λευκωσία.

Μουσεία φυσικής ιστορίας υπάρχουν σε όλες τις χώρες του κόσμου
Οι νέοι μας, μαθητές δημοτικών και γυμνασίων, φοιτητές, τουρίστες καθώς και εκπαιδευτικοί, αλλά και το ευρύτερο κοινό, θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την αξιοθαύμαστη, σπάνια και μοναδική φυσική κληρονομιά του τόπου μας. Μέσα από τη γνώση που θα πάρουν από τα εκθέματα, τις διαλέξεις και τα έντυπα θα μάθουν να αγαπούν και να προστατεύουν τη φυσική μας κληρονομιά και που αυτό σημαίνει πολιτισμός και πρόοδος. Όλα αυτά είναι τεράστιου επιστημονικού ενδιαφέροντος και θα προσελκύσουν πολλούς επιστήμονες από όλον τον κόσμο που με τις μελέτες και τα πορίσματά τους θα δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για τον τόπο μας και θα αναδείξουν την Κύπρο σε κέντρο σημαντικού επιστημονικού ενδιαφέροντος.

Ως πρόεδρος του συνδέσμου φυσικής κληρονομιάς και βιοποικιλότητας της Κύπρου έχω διοργανώσει μεγάλες εκθέσεις με τις συλλογές αυτές σε Λευκωσία και Λεμεσό διάρκειας ενός μηνός και με ελεύθερη είσοδο.

Αχινός άμμου από Λάρνακα.

Μουσεία φυσικής ιστορίας υπάρχουν σε όλες τις χώρες του κόσμου που αποτελούν πόλο έλξης τουριστών, αλλά και ντόπιων επισκεπτών καθώς και πηγή μάθησης.

Ένα κοντινό μας παράδειγμα είναι το μουσείο φυσικής ιστορίας της Κρήτης που λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία.

Στην Κύπρο έχουμε δύο αξιόλογα μουσεία, στην Αγία Νάπα το μουσείο Θάλασσας του Τορναρίτη-Πιερίδη και το μουσείο «Φώτος Φωτιάδης» στην Carlsberg στα Λατσιά, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό, χρειαζόμαστε ένα εθνικό μουσείο με κρατική στήριξη και ερευνητικά κέντρα.

Χωρίς υπερβολή έχουμε στα χέρια μας την ιστορία της νήσου Κύπρου από τη γένεσή της πριν εκατομμύρια χρόνια.

Όποιος θέλει να δει τη συλλογή αυτή είναι ευπρόσδεκτος και μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου στο τηλέφωνο 96376823.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου γεννήθηκε το 1960 στη Λευκωσία και είναι φυσιοδίφης ερευνητής της κυπριακής βιοποικιλότητας. Φωτογράφος και κινηματογραφιστής αγρίας ζωής και πρόεδρος του συνδέσμου προστασίας φυσικής κληρονομίας και βιοποικιλότητας της Κύπρου. Με ακούραστη δράση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα του τόπου μας.

Eastern olivaceous warbler (Iduna pallida) Τριβιτούρα , Ωχροστριτσίδα - Video - Cyprus

Lesser Whitethroat (Sylvia curruca) Βουνοτσιροβάκος - Συκαλλίδι - Λαλοτσιροβάκος - Video - Cyprus

Icterine warbler (Hippolais icterina) (Vieillot, 1817) - Κιτρινοστριτσίδα - Cyprus

The icterine warbler (Hippolais icterina) is an Old World warbler in the tree warbler genus Hippolais. It breeds in mainland Europe except the southwest, where it is replaced by its western counterpart, melodious warbler. It is migratory, wintering in sub-Saharan Africa.

A fairly big warbler with a large head, broad based bill and long wings with a quite short square ended tail. The upperparts are greyish-green and the underparts are unifrmly light yellow. It has pale lores and a rather vague yellowish supercilium with a pale eye ring. Other distinguishing features include a panel on the folded wings formed by pale edges to the secondary feathers and tertiary feathers and the grey, sometimes bluish legs

The icterine warbler is a bird of woodland rather than forest, preferring woodland edge or glades, favouring the crowns of well spaced trees with tall undergrowth. Prefers broad leafed trees, but may be found in conifers mixed with broad leafed trees. Will use copses, orchards, parks, gardens, shelterbelts and tall hedges interspersed with trees

The song is a fast nasal babbling incorporating mimicry of other species. The call is described as teck or tec, tec, tec

The icterine warbler has the most northerly and widespread distribution of the four Hippolais species, its breeding range extends from northern France and Norway through most of northern and eastern Europe, south as far as the northern Balkans mountains and Crimea mountains eastwards in a narrowing band to the River Ob. It has bred in Scotland recently but it is normally a passage migrant in Great Britain and Ireland

It is a migratory species and the entire population winters in sub-Saharan Africa, mainly south of the equator. It begins its southward migration from late July, peaking in early August and returns to the breeding range in late May

The icterine warbler is mainly insectivorous but will feed on fruit in late summer. It forages amomng the foliage taking insects either on the leaves or fluttering, will flycatch. In general it is clumsier than the smaller but superficially similar Phylloscopus warblers. Rather solitary and it is territorial on both the breeding and wintering grounds. Four to six eggs are laid in a nest in a tree or a bush

The genus name Hippolais is from Ancient Greek hupolais, as misspelt by Linnaeus. It referred to a small bird mentioned by Aristotle and others and may be onomatopoeic or derived from hupo,"under", and laas, "stone". The specific icterina is Greek for "jaundice-yellow". Icterus was an old word for jaundice, and also referred to a yellowish-green bird, perhaps the golden oriole, the sight of which was believed to cure the disease. It is colloquially referred to by birders as icky
From https://en.wikipedia.org/wiki/Icterine_warbler

Photos Livera 13/5/2018 by George Konstantinou

Wood warbler (Phylloscopus sibilatrix) - Δασοψάλτης - Δασογιαννούδι - Δασοφυλλοσκόπος - Video - Cyprus

Male House Sparrow feeding his chicks - (Passer domesticus) Σπουργιτης - Video - Cyprus

European blind snake or European worm snake (Typhlops vermicularis) Τυφλίνος - Ανήλιος - Video - Cyprus

Zitting cisticola or streaked fantail warbler (Cisticola juncidis) - Δουλαππάρης - Video - Cyprus

European Nightjar (Caprimulgus europaeus) Γιδοβύζι - Video - Cyprus

Eurasian Blackcap (Sylvia atricapilla) Αμπελοπούλλι - Μαυροσκούφης - Video - Cyprus

Common Chaffinch (Fringilla coelebs) Σπίνος - Φρυγίλλος ο άγαμος - Video - Cyprus

European goldfinch or goldfinch (Carduelis carduelis) Καρδερίνα - Σγαρτίλι - Video - Cyprus

Spanish Sparrow (Passer hispaniolensis) Χωραφοσπουργίτης - Αρκόστρουθος - Video - Cyprus

Spotted flycatcher (Muscicapa striata) Σταχτομυγοχάφτης - Μουγιοφάς - Video - Cyprus

Greenfinch - Carduelis chloris - (Chloris chloris) Φλώρος- Λουλουδάς - Video - Cyprus

Greenfinch - Carduelis chloris - (Chloris chloris) Φλώρος- Λουλουδάς - Video - Cyprus

European Bee-eater (Merops apiaster) Μελισσοφάγος - Video - Cyprus

Barn Owl bringing food to the nest - Cyprus - by George Konstantinou - Video 10/5/2018

Black Redstart (Phoenicurus ochruros) Καρβουνιάρης - Video - Cyprus

Eurasian hobby (Falco subbuteo) Δενδροφάλκονο - Δεντρογέρακο - Video - Cyprus

European Hare (Lepus europaeus) - Λαγός - Endemic subspecies of Cyprus - Video

Common Kestrel nest (Falco tinnunculus) Κίτσης - Σιαχίνι - Ανεμογάμης - Video - Cyprus

Great Spotted Cuckoo (Clamator glandarius) Κισσόκουκος,- Καλοχρονιά - Video - Cyprus

,Great Spotted Cuckoo (Clamator glandarius) Κισσόκουκος,- Καλοχρονιά - Video - Cyprus

Common Cuckoo (Cuculus canorus) Κούκος - Video - Cyprus

Hawfinch (Coccothraustes coccothraustes) Κοκκοθραύστης - Video - Cyprus

Little stint (Calidris minuta) Νανοσκαλίδρα - Video - Cyprus

Common shag (Phalacrocorax aristotelis) Θαλασσοκόρακας - Video - Cyprus

Pied avocet (Recurvirostra avosetta) Αβοκέτα - Video - Cyprus

Common Chiff-chaff (Phylloscopus collybita) Δεντροφυλλοσκόπος - Μουγιαννούδι - Video - Cyprus

Spectacled Warbler nest (Sylvia conspicillata) Καστανοτσιροβάκος, Κοτσινοφτέρι - Video - Cyprus

Spectacled Warbler (Sylvia conspicillata) Καστανοτσιροβάκος, Κοτσινοφτέρι - Video - Cyprus

Flamingos are all over the Akrotiri salt lake - Cyprus - 2/12/2013

Eurasian coot with chicks - (Fulica atra) Φαλαρίδα - Καραπαττάς - Video - Cyprus

European Starling (Sturnus vulgaris ) Ψαρόνι , Μαυροπούλι , Λαζούρι - Video - Cyprus

Oroklini lake all the seasons - Η Λίμνη Ορόκλινης όλες τις εποχές - Video - Cyprus

A giant African praying mantis eating American cockroach (Sphodromantis viridis) - Video - Cyprus

Eurasian stone-curlew nest (Burhinus oedicnemus) Τρουλλουρία - Πετροτριλίδα - Video - Cyprus

Barn swallow (Hirundo rustica) Σταβλοχελίδονο - Χελιδόνι - Video - Cyprus

Ζευγάρωμα φίνων ή μάχη επικράτησης; [βίντεο] - City Free press - Sigmalive 7/5/2018

ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

07.05.2018

 96 0

• ΦΙΝΕΣ
• ΟΧΙΕΣ
• ΖΕΥΓΑΡΩΜΑ
• ΜAΧΗ ΕΠΙΚΡAΤΗΣΗΣ
• ΦΙΔΙΑ
• ΔAΣΟΣ ΠAΦΟΥ

Πριν από μερικές ώρες έχει αναρτηθεί στο Facebook ένα βίντεο που τραβήχτηκε στο Δάσος της Πάφου και το οποίο παρουσιάζει δύο φίνες να «χορεύουν» τυλιγμένες η μια πάνω στην άλλη.

Φωτογραφίες: Έλενα Παπαδοπούλου

Η εικόνα στο βίντεο που ανήρτησε η Έλενα Παπαδοπούλου στη σελίδα «Biodiversity of Cyprus - Βιοποικιλότητα Κύπρου» είναι πραγματικά εντυπωσιακή, πλην όμως υπάρχει μία σύγχυση σε σχέση με το τι κάνουν οι δύο οχιές.

Αν, δηλαδή, ερωτοτροπούν ή αν πρόκειται για μάχη μεταξύ αρσενικών και για ποιο λόγο «τσακώνονται».

Μια απορία που προκύπτει συχνά σε αντίστοιχα βίντεο, με τα σχόλια να είναι διχασμένα.

Για να μας κατατοπίσει σχετικά, συμβουλευτήκαμε τον Γιώργο Κωνσταντίνου, Πρόεδρο του Συνδέσμου Προστασίας Φυσικής Κληρονομιάς και Βιοποικιλότητας της Κύπρου.

Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντίνου, αυτό που βλέπουμε είναι μια μάχη μεταξύ αρσενικών για εδαφική επικράτηση. Το ένα μπήκε στην περιοχή του άλλου.

Σε ερώτησή μας κατά πόσο θα παλέψουν μέχρι τελικής πτώσης, η απάντηση είναι πως «δεν κάνει κατ’ ανάγκη κακό το ένα στο άλλο σε αυτή τη φάση, δεν θα πρέπει να σκοτωθεί το ένα φίδι».

Και πώς διαφέρει το ζευγάρωμα δύο φίνων σε σχέση με αυτό που βλέπουμε;

«Στο ζευγάρωμα τα φίδια είναι ακίνητα και ενωμένα, το ένα δίπλα στο άλλο» διευκρινίζει ο κ. Κωνσταντίνου.

Πάτησε στην παρακάτω φωτογραφία για να δεις το σχετικό βίντεο:

Devil's flower mantis - Blepharopsis mendica (Fabricius, 1775) - Video - Cyprus

Libelloides macaronius (Scopoli 1763) - Video - Cyprus

Banded garden spider - Argiope trifasciata - Video - Cyprus

Argiope lobata - Video - Cyprus

Long-eared hedgehog - Cyprus hedgehog - Hemiechinus auritus dorotheae (Σκαντζόχοιρος) - Video - Cyprus

Long-eared hedgehog - Cyprus hedgehog - Hemiechinus auritus dorotheae (Σκαντζόχοιρος) - Video - Cyprus

Risso's dolphin - Grampus griseus (G. Cuvier, 1812) - Γράμπος - Potamos Liopetriou - 2/8/2013 - Cyprus

See also

Λίστα των θηλαστικών της Κύπρου - List of mammals of Cyprus

Family: Delphinidae

Risso's dolphin (Grampus griseus) is the only species of dolphin in the genus Grampus. It is commonly known as the Monk dolphin among Taiwanese fishermen. Some of the closest related species to these dolphins include: pilot whales (Globicephala spp.), pygmy killer whales (Feresa attenuata), melon-headed whales (Peponocephala electra), and false killer whales (Pseudorca crassidens)

Risso's dolphin is named after Antoine Risso, whose description formed the basis of the first public description of the animal, by Georges Cuvier, in 1812. Another common name for the Risso's dolphin is grampus (also the species' genus), although this common name was more often used for the orca. The etymology of the word "grampus" is unclear. It may be an agglomeration of the Latin grandis piscis or French grand poisson, both meaning big fish. The specific epithet griseus refers to the mottled (almost scarred) grey colour of its body.
Risso's dolphin has a relatively large anterior body and dorsal fin, while the posterior tapers to a relatively narrow tail. The bulbous head has a vertical crease in front.

Infants are dorsally grey to brown and ventrally cream-colored, with a white anchor-shaped area between the pectorals and around the mouth. In older calves, the nonwhite areas darken to nearly black, and then lighten (except for the always dark dorsal fin). Linear scars mostly from social interaction eventually cover the bulk of the body. Older individuals appear mostly white. Most individuals have two to seven pairs of teeth, all in the lower jaw.

Length is typically 10 feet (3.0 m), although specimens may reach 13.12 feet (4.00 m). Like most dolphins, males are typically slightly larger than females. This species weighs 300–500 kilograms (660–1,100 lb), making it the largest species called "dolphin"

They are found worldwide in temperate and tropical waters, usually in deep waters rather, but close to land. As well as the tropical parts of the Indian, Pacific and Atlantic Oceans, they are also found in the Persian Gulf and Mediterranean and Red Seas, but not the Black Sea (a stranding was recorded in the Sea of Marmara in 2012[9]). They range as far north as the Gulf of Alaska and southern Greenland and as far south as Tierra del Fuego.

Their preferred environment is just off the continental shelf on steep banks, with water depths varying from 400–1,000 m (1,300–3,300 ft) and water temperatures at least 10 °C (50 °F) and preferably 15–20 °C (59–68 °F).

The population around the continental shelf of the United States is estimated[by whom?] to be in excess of 60,000. In the Pacific, a census[which?] recorded 175,000 individuals in eastern tropical waters and 85,000 in the west. No global estimate exists.

They feed almost exclusively on neritic and oceanic squid, mostly nocturnally. Predation does not appear significant. Mass strandings are infrequent. Analysis carried out on the stomach contents of stranded specimens in Scotland showed that the most important species preyed on in Scottish waters is the curled octopus.

A population is found off Santa Catalina Island where they coexist with pilot whales to feed on the squid population. Although these species have not been seen to interact with each other, they take advantage of the commercial squid fishing that takes place at night. They have been seen by fisherman to feed around their boats. They also travel with other cetaceans. They harass and surf the bow waves of gray whales, as well as ocean swells.

Risso's dolphins have a stratified social organisation. These dolphins typically travel in groups of 10-51, but can sometimes form "super-pods" reaching up to a few thousand individuals. Smaller, stable subgroups exist within larger groups. These groups tend to be similar in age or sex. Risso's experience fidelity towards their groups. Long-term bonds are seen to correlate with adult males. Younger individuals experience less fidelity and can leave and join groups. Mothers show a high fidelity towards a group of mother and calves. But, it is unclear whether or not these females stay together after their calves leave.
From https://en.wikipedia.org/wiki/Risso%27s_dolphin

Video Potamos Liopetriou 2/8/2013 by George Konstantinou

Risso's dolphin (Grampus griseus) Γράμπος - Potamos Liopetriou - 2/8/2013 - Video - Cyprus

The moon from Cyprus - Η Σελήνη απο την Κύπρο - 11/5/2017

Pallas's gull or great black-headed gull (Larus ichthyaetus) Αετόγλαρος - Video - Cyprus